George Homer Ryan, który pełnił funkcję 39. Gubernatora stanu Illinois w latach 1999–2003, zapisał się w historii jako polityk o dwóch obliczach: reformator o sumieniu i urzędnik uwikłany w korupcyjny skandal, który ostatecznie doprowadził go do więzienia. Zmarł w piątek w wieku 91 lat, w hospicjum w rodzinnym Kankakee.

George Ryan, Republikanin z długim stażem w polityce, przeszedł drogę od konserwatywnego wiejskiego polityka do pragmatycznego lidera, którego najbardziej pamiętną decyzją było ogłoszenie moratorium na wykonywanie kary śmierci w Illinois. Była to decyzja odważna i bezprecedensowa, która przyćmiła jego wcześniejsze stanowisko jako zagorzałego zwolennika tej formy wymiaru sprawiedliwości.

Polityk starej daty

Kariera Ryana trwała 35 lat i obejmowała niemal wszystkie szczeble władzy stanowej: od członka lokalnej rady powiatu, przez spikera Izby Reprezentantów, sekretarza stanu, aż po stanowisko gubernatora. Jego polityczny styl opierał się na klasycznym patronacie i umiejętności zawierania kompromisów — zdolnościach, które dziś uznawane są za coraz rzadsze.

W latach 80. Ryan był typowym konserwatystą: sprzeciwiał się legalizacji aborcji i zablokował próbę ratyfikacji Poprawki o Równych Prawach. Ale pod koniec swojej kariery jego stanowisko znacznie się zmieniło. Jako gubernator podpisał ustawę rozszerzającą prawa osób LGBTQ w miejscach publicznych i zawetował przepisy ograniczające dostęp do aborcji finansowanej z funduszy publicznych w przypadkach zagrożenia zdrowia matki.

Przełom moralny: kara śmierci

W 2000 roku George Ryan zaskoczył opinię publiczną, ogłaszając moratorium na wykonywanie kary śmierci. Decyzja zapadła po ujawnieniu serii poważnych uchybień w prowadzonych postępowaniach — 13 uniewinnień wobec 12 egzekucji od momentu przywrócenia kary śmierci w 1977 roku.

„Dopóki nie będę miał moralnej pewności, że nikt niewinny nie zostanie stracony, nie pozwolę na wykonanie wyroku” – mówił Ryan.

Powoływał się przy tym na artykuły śledcze „Chicago Tribune”, które ujawniły błędy, nadużycia i uprzedzenia w systemie sądowym.

Na kilka dni przed końcem kadencji w 2003 roku Ryan dokonał bezprecedensowego aktu: zamienił wyroki wszystkich 167 osób przebywających w celi śmierci na dożywocie i ułaskawił cztery osoby. Jego decyzja odbiła się szerokim echem w całym kraju i przyniosła mu nominacje do Pokojowej Nagrody Nobla.

George Ryan 1987 rok

Skandal, który wszystko przyćmił

Niestety, polityczne dziedzictwo Ryana zostało poważnie nadszarpnięte przez tzw. aferę „licencji za łapówki”. Śledztwo federalne ujawniło, że w czasie, gdy był sekretarzem stanu, jego biuro umożliwiało nielegalne wydawanie praw jazdy w zamian za łapówki — proceder, który pośrednio doprowadził do tragedii na autostradzie I-94, gdzie w wypadku zginęło sześcioro dzieci.

W 2006 roku George Ryan został skazany za 18 zarzutów, w tym oszustwa pocztowe, wyłudzenia i naruszenie praw obywatelskich. Odsiedział ponad 5 lat w więzieniu federalnym, a ostatnie miesiące spędził w areszcie domowym.

George Ryan 1989 rok

Mąż stanu i człowiek z krwi i kości

Choć był twardym politykiem o donośnym głosie i stanowczym stylu, George Ryan zjednywał sobie ludzi po obu stronach sceny politycznej. Zarówno Demokraci, jak i Republikanie podkreślali jego skuteczność legislacyjną, umiejętność budowania koalicji i gotowość do kompromisu.

„Nie traktował siebie zbyt poważnie. Był przyziemny, zabawny i ludzki” – wspominał były lider Republikanów Jim Durkin. „Zapamiętajmy go za dobre rzeczy, które zrobił — bo zrobił ich naprawdę wiele.”

Dziedzictwo pełne sprzeczności

George Ryan był politykiem pełnym sprzeczności — konserwatystą, który stał się orędownikiem reformy systemu karnego, człowiekiem skazanym za korupcję, który wstrzymał egzekucje z powodów moralnych. Jego życie to opowieść o przemianie, odpowiedzialności i próbie odkupienia.

„Kim, do diabła, jestem, żeby mówić, że człowiek ma umrzeć?” — pytał Ryan podczas jednego ze swoich przemówień. I choć wiele można mu zarzucić, to właśnie ta refleksja sprawiła, że na trwałe zapisał się w historii walki o prawa człowieka w Stanach Zjednoczonych.

Źródło: chicagotribune
Foto: YouTube, wikipedia

Dzisiaj 73-letni Joseph Czuba został kazany na łącznie 53 lata pozbawienia wolności za brutalne zabójstwo 6-letniego Wadei Al-Fayoume, chłopca palestyńskiego pochodzenia, oraz usiłowanie morderstwa jego matki. Zbrodnia, którą sąd uznał za przestępstwo z nienawiści, miała miejsce kilka dni po wybuchu wojny Izraela z Hamasem w październiku 2023 roku.

Ubrany w czerwony uniform więzienny Joseph Czuba wysłuchał wyroku w sądzie powiatu Will. Werdykt oznacza, że mężczyzna najprawdopodobniej spędzi resztę życia za kratkami. Ława przysięgłych już w lutym uznała go za winnego morderstwa pierwszego stopnia, usiłowania zabójstwa, napaści oraz czynu motywowanego nienawiścią.

Zabójstwo, które wstrząsnęło Ameryką

Wadea Al-Fayoume został śmiertelnie ugodzony nożem 26 razy 14 października 2023 roku w domu wynajmowanym przez jego rodzinę w Plainfield Township, 40 mil od Chicago. Jego matka, Hanan Shaheen, została zaatakowana przez Czubę i dźgnięta ponad tuzin razy. Przeżyła.

Czuba usłyszał wyroki: 30 lat za zabójstwo chłopca, 20 lat za próbę zabójstwa jego matki, 3 lata za przestępstwo z nienawiści. Kary mają być wykonywane kolejno.

Matka i syn byli lokatorami Czubów. Według zeznań, mężczyzna zaczął wygłaszać islamofobiczne tyrady po atakach Hamasu na Izrael 7 października 2023 r. Shaheen zeznała, że Czuba powiedział jej, iż “muzułmanie nie są mile widziani” w jego domu i oskarżył jej społeczność o zabijanie dzieci w Izraelu.

Sędzia odrzucił wniosek obrony o nowy proces

Obrona Josepha Czuby próbowała przekonać sąd do uchylenia wyroku, argumentując, że prokuratorzy “grali na emocjach ławy przysięgłych”, szczególnie podczas odpowiedzi na argumenty obrony. Sędzina Amy Bertani-Tomczak odrzuciła jednak wniosek.

Wadea Al-Fayoume

“To, że pan Czuba milczał w sądzie i nie wykazał skruchy, tylko pogłębia poczucie niesprawiedliwości” — powiedział po wyjściu z sali sądowej jeden z członków rodziny ofiar.

Na sali sądowej nie było żadnych bliskich Josepha Czuby. On sam odmówił zabrania głosu.

Źródło: nbc
Foto: Al-Fayoume Family, YouTube

28 lutego 73-letni Joseph Czuba został uznany za winnego brutalnego morderstwa 6-letniego chłopca i ranienia jego matki w ataku motywowanym nienawiścią religijną. Do zdarzenia doszło w październiku 2023 roku, kilka dni po wybuchu wojny w Strefie Gazy. Dzisiaj morderca usłyszy swój wyrok.

Chłopiec, Wadea Al-Fayoume, Palestyńczyk-Amerykanin, został zaatakowany nożem w pokoju, który jego rodzina wynajmowała od Josepha Czuby w Plainfield, około 40 mil na południowy zachód od Chicago. Matka chłopca, Hanan Shaheen, również została poważnie ranna, ale przeżyła.

Zbrodnia z nienawiści i szokujące szczegóły

Policja poinformowała, że mężczyzna zadał dziecku aż 26 ciosów nożem, pozostawiając ostrze w jego ciele. Zdjęcia z miejsca zbrodni były tak drastyczne, że sędzia zarządził, by podczas ich pokazywania odwrócić ekrany od publiczności, w tym od rodziny ofiary.

Matka chłopca zeznała, że Czuba powiedział jej, że „muzułmanie muszą odejść”, a następnie zaatakował ją, a potem jej syna. “Powiedział: „Ty, jako muzułmanka, musisz umrzeć” – mówiła Shaheen, której zeznania zostały przetłumaczone z arabskiego na angielski.

Kobieta doznała kilkunastu ran kłutych i potrzebowała tygodni na dojście do siebie. Zeznała również, że przez dwa lata wspólnego zamieszkania nie dochodziło wcześniej do żadnych konfliktów. Rodziny dzieliły kuchnię i salon.

Wybuch wojny jako katalizator nienawiści

Według relacji świadków, Joseph Czuba uległ emocjom po rozpoczęciu izraelskiej ofensywy w Strefie Gazy w 2023 roku. Jego była żona, Mary Czuba, zeznała, że był „poważnie wzburzony” wydarzeniami na Bliskim Wschodzie.

Po ataku policja znalazła go siedzącego na trawniku przed domem, z zakrwawionymi rękami i ubraniem. Czuba nie złożył zeznań podczas procesu, a jego obrona argumentowała, że „w sprawie są luki dowodowe”. Mimo to ława przysięgłych potrzebowała zaledwie 90 minut, by wydać werdykt skazujący.

Joseph Czuba

Oczekiwanie na wyrok i reakcje społeczne

Joseph Czuba może zostać skazany na karę od 20 do 60 lat więzienia lub dożywocie. Kara śmierci nie obowiązuje w stanie Illinois. Wyrok ma zostać ogłoszony dzisiaj. Prokuratura nie ujawniła, o jaki wymiar kary będzie wnioskować.

Zbrodnia wstrząsnęła nie tylko Plainfield, ale i całym regionem chicagowskim, gdzie mieszka duża społeczność palestyńska. Pogrzeb Wadei zgromadził tłumy, a lokalne władze nazwały plac zabaw jego imieniem na pamiątkę tragedii.

Równolegle do sprawy karnej, złożono również pozwy cywilne, m.in. zrobił to ojciec chłopca, Odai Al-Fayoume, który nie mieszkał z rodziną. Departament Sprawiedliwości USA wszczął także śledztwo w sprawie przestępstwa z nienawiści na poziomie federalnym.

Źródło: ABC news
Foto: YouTube, Al-Fayoume Family