Połącz się z nami

News USA

Rekordowo niski poziom urodzeń w Polsce – demograficzne wyzwania narastają

Opublikowano

dnia

Nowe dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) pokazują, że liczba urodzeń w Polsce osiągnęła w 2024 roku najniższy poziom w historii powojennej. Po raz dwunasty z rzędu liczba zgonów przewyższyła liczbę narodzin, co pogłębia kryzys demograficzny kraju.

Drastyczny spadek liczby urodzeń

W 2024 roku odnotowano około 252 000 żywych urodzeń, co stanowi spadek o 20 000 w porównaniu do roku poprzedniego. To najniższy wynik w powojennej historii Polski. Tymczasem liczba zgonów utrzymała się na poziomie 409 000, co oznacza, że populacja kraju zmniejszyła się o około 147 000 osób.

Na koniec 2024 roku liczba ludności Polski wyniosła 37,49 mln, co oznacza roczny wskaźnik spadku populacji na poziomie -0,39%. Dla porównania, w 2023 roku wskaźnik ten wynosił -0,34%.

Główne przyczyny kryzysu demograficznego

Główny Urząd Statystyczny wskazuje na utrzymujący się niski współczynnik dzietności oraz spadek liczby kobiet w wieku rozrodczym, co będzie miało długofalowy wpływ na liczbę urodzeń.

„Obserwowane procesy demograficzne wskazują, że sytuacja ludnościowa Polski pozostaje trudna” – czytamy w raporcie GUS. „W najbliższej przyszłości nie należy spodziewać się istotnych zmian gwarantujących stabilny rozwój demograficzny”.

Dodatkowym czynnikiem pogłębiającym kryzys jest emigracja, zwłaszcza wśród młodych osób, która ogranicza liczbę potencjalnych rodziców. „Emigracja, zwłaszcza czasowa migracja osób młodych, nadal się nasila, pogarszając sytuację” – podkreśla GUS.

Starzejące się społeczeństwo

Niska dzietność i spadek liczby urodzeń w połączeniu ze wzrostem długości życia sprawiają, że polskie społeczeństwo starzeje się w szybkim tempie. W 2023 roku liczba osób w wieku 80 lat i starszych wyniosła 1,6 miliona, co stanowi prawie 5% populacji (w 2010 roku było to 3%).

Skuteczność polityki prorodzinnej pod znakiem zapytania

Władze podejmowały różne próby odwrócenia negatywnych trendów demograficznych. Wprowadzone przez rząd Prawa i Sprawiedliwości (PiS) w 2016 roku świadczenie 500+ początkowo spowodowało krótkotrwały wzrost liczby urodzeń, jednak tendencja ta szybko się odwróciła.

Obecny rząd Donalda Tuska kontynuuje politykę wsparcia rodzin, zwiększając świadczenie do 800+, lecz na początku 2024 roku premier zapowiedział ograniczenie dostępu do tego zasiłku dla Ukraińców, którzy nie mieszkają i nie pracują w Polsce.

Imigracja – nadzieja czy tylko łagodzenie skutków?

W ostatniej dekadzie Polska odnotowała rekordowe poziomy imigracji, co częściowo łagodzi skutki niskiej dzietności. Według danych GUS, 6,7% urodzeń w 2024 roku było dziećmi matek pochodzących z zagranicy.

Mimo to eksperci podkreślają, że imigracja nie jest wystarczającym rozwiązaniem i nie zahamuje starzenia się społeczeństwa.

Czy Polska znajdzie sposób na odwrócenie trendu?

Wyzwanie dla rządzących polega na znalezieniu rozwiązań, które rzeczywiście zachęcą Polaków do posiadania większej liczby dzieci, a jednocześnie stworzą warunki do zatrzymania młodych ludzi w kraju.

 

Źródło: NFP
Foto: istock/PIKSEL/ Aimee Tavares/gpointstudio/

News USA

Córka więzionego obrońcy praw człowieka, Jimmy’ego Laia, prosi o pomoc

Opublikowano

dnia

Autor:

Claire Lai, córka zatrzymanego w Hongkongu przedsiębiorcy i obrońcy praw człowieka Jimmy’ego Laia, zabrała głos po raz pierwszy publicznie przed ojcowskimi 78. urodzinami, które przypadały 8 grudnia. W rozmowie z EWTN News opisała pogarszający się stan zdrowia ojca, jego warunki w więzieniu oraz duchowe wsparcie, którym Lai się otacza. Jej apel przytacza Ojciec Paweł Kosiński SJ.

Tło sprawy

Jimmy Lai został aresztowany w 2020 roku w ramach śledztwa prowadzonego pod zarzutem rzekomej współpracy z zagranicznymi siłami zgodnie z kontrowersyjnym prawem o bezpieczeństwie narodowym.

Po niemal dwóch latach procesu, który — jak mówi jego rodzina — obfitował w opóźnienia i ograniczenia procesowe, sprawa zakończyła się w sierpniu. Lai wciąż oczekuje na ostateczny wyrok, a jego córka podkreśla, że rodzina nie wierzy, by sprawiedliwość miała zapaść w krajowym systemie prawnym.

Warunki więzienne i pogarszające się zdrowie

Claire Lai szczegółowo opisała trudne warunki, w jakich przebywa ojciec:

  • był trzymany w izolacji,
  • miał ograniczony dostęp do światła dziennego — okno celowo zasłonięte,
  • od ponad dwóch lat odmawia mu się stałego przyjmowania Najświętszego Sakramentu,
  • doświadcza ekstremalnych upałów — latem temperatura w celi może osiągać 111 °F (ok. 44 °C), co prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych,
  • w ciągu mniej niż roku stracił 10 kg, ma przewlekłe infekcje i obrzęki kończyn, a jego paznokcie wykazują oznaki poważnego zwyrodnienia.

Claire opisała też, że Jimmy Lai cierpi na cukrzycę oraz dolegliwości sercowe i doświadcza częstych, osłabiających kołatań serca.

Wiara jako siła przetrwania

Dla rodziny i dla samego Jimmy’ego Laia kluczowe znaczenie ma wiara katolicka. Lai przeszedł na katolicyzm w okresie przekazania suwerenności Hongkongu i od tamtej pory religia stała się ważnym elementem jego życia.

Rodzina wielokrotnie próbowała przekazać mu różaniec do celi, lecz żadna z prób się nie powiodła. Mimo to, jak podkreśliła córka, wiara jej ojca „pogłębiła się” w nim w czasie więzienia — codziennie wstaje w środku nocy, by się modlić, zanim o świcie czyta Ewangelię.

Krytyka procesu i apel o międzynarodowe wsparcie

Claire Lai mocno skrytykowała przebieg procesu i rolę sądu: według niej ława nie była bezstronna, na sali wprowadzano zakazy publikacji i opóźnienia miały na celu „zmęczenie” sprawy i zatarcie jej w pamięci publicznej. Jako obywatel Wielkiej Brytanii, Lai — zdaniem córki — powinien być przedmiotem bilateralnych rozmów między Londynem a Pekinem.

Rodzina dziękuje jednocześnie za wsparcie międzynarodowe: Claire wymieniła interwencje administracji Prezydenta Donalda Trumpa oraz osobiste spotkanie żony i córki Laia z papieżem Leonem XIV w październiku. Jej zdaniem modlitwy i publiczne działania wspierające ojca są dla niego źródłem nadziei.

Obawa przed śmiercią w więzieniu

„Boję się, że mój ojciec może umrzeć w więzieniu”, mówi Claire, równocześnie deklarując wiarę i nadzieję, że dzięki modlitwie i międzynarodowemu naciskowi ojciec jeszcze wróci do rodziny.

Claire Lai apeluje do opinii publicznej o modlitwę i wsparcie oraz o to, by sprawa jej ojca nie została zapomniana na arenie międzynarodowej. Podkreśliła, że Jimmy Lai jest człowiekiem, który kocha Boga, wolność i prawdę, i że żadnego przestepstwa nie udowodniono mu w sposób rzetelny.

Jimmy Lai z przewodniczącą Izby Reprezentantów USA Nancy Pelosi i Martinem Lee. Spotkanie na temat protestów prodemokratycznych w Hongkongu. Październik 2019 r.

Źródło: cna
Foto: YouTube, Office of Speaker Nancy Pelosi
Czytaj dalej

News USA

Pamiątkowe monety na jubileusz 250-lecia USA nie mają wizerunku Trumpa

Opublikowano

dnia

Autor:

W związku z przyszłorocznymi obchodami 250. rocznicy ogłoszenia Deklaracji Niepodległości, Amerykańska Mennica zaprezentowała nowe projekty monet, które trafią do obiegu w 2026 roku. Upamiętniają one kluczowe dokumenty i wydarzenia z okresu rewolucji amerykańskiej. Wbrew oczekiwaniom części zwolenników Prezydenta Donalda Trumpa, jego wizerunek nie znalazł się wśród przedstawionych projektów.

Odrzucono projekty z czasów administracji Bidena

W ostatnich latach Mennica USA pracowała nad serią wzorów obejmujących m.in. ruchy na rzecz praw obywatelskich i walkę o prawa wyborcze kobiet. Projekty te powstały za prezydentury Joe Bidena i miały przedstawiać bardziej inkluzywną narrację o historii USA. Zostały jednak zarzucone.

Obecne wzory stawiają na klasyczną symbolikę amerykańskiej tożsamości, odwołując się do fundamentów państwa oraz epoki walki o niepodległość.

Moneta z Trumpem? Na razie bez potwierdzenia

Choć w październiku Skarbnik USA Brandon Beach potwierdził, że powstaje projekt monety jedn­dolarowej z wizerunkiem Donalda Trumpa, żaden oficjalny projekt nie został teraz pokazany. W nieoficjalnym szkicu, który trafił do mediów, na awersie widniał profil Trumpa, a na rewersie scena z jego podniesioną pięścią po próbie zamachu. Wzdłuż górnej krawędzi miały znajdować się słowa „FIGHT FIGHT FIGHT”.

Zgodnie z prawem prezydenci mogą pojawiać się na monetach dopiero dwa lata po śmierci, jednak niektórzy zwolennicy Trumpa twierdzą, że uroczystości „America 250” mogłyby stanowić wyjątek. Departament Skarbu oraz Mennica odmówiły komentarza na temat dalszych planów dotyczących tej monety.

Klasyczne wzory na monetach obiegowych w 2026 roku

Nowe projekty będą obowiązywać wyłącznie w 2026 roku, po czym wrócą dotychczasowe wzory. Do obiegu trafią: “nikiel” (5 centów), “dime” (10 centów), pięć wersji ćwierćdolarówki, a także kolekcjonerskie penny i half dollar.

Ćwierćdolarówki będą przedstawiać:

  • Mayflower Compact,
  • Wojnę o Niepodległość,
  • Deklarację Niepodległości,
  • Konstytucję USA,
  • Gettysburg Address.

Dime

Projekt przedstawia symboliczne ujęcie Liberty, stojącej naprzeciw tyranii brytyjskiej, oraz orła z trzema strzałami w szponach — znak walki o niepodległość.

Nikiel

Zachowuje wygląd z 2006 roku, lecz zawiera dwie daty: 1776 i 2026.

Dwa kolekcjonerskie projekty

Half dollar

Awers: twarz Statuy Wolności. Rewers: przekazanie pochodni w dłoń dziecka — symbol oddania dziedzictwa kolejnym pokoleniom.

Penny

Pozostaje niemal identyczne jak moneta używana do czasu jej wycofania z obiegu wcześniej w tym roku. Będzie dostępne jedynie w formie kolekcjonerskiej, również z podwójną datą.

Ceny monet kolekcjonerskich nie zostały jeszcze ujawnione, ale Mennica przypomina, że mogą się znacząco różnić w zależności od liczby wybitych egzemplarzy. Przykładowo, z okazji 250-lecia powstania U.S. Marine Corps, specjalny half dollar kosztuje 61 dolarów, a złota moneta pięciodolarowa — 1 262 dolary.

Zarzucone projekty i krytyka polityczna

Ustawodawcy zgodzili się na powstanie monet pamiątkowych w 2021 roku, a za administracji Joe Bidena powstały projekty obejmujące tematy takie jak:

  • Deklaracja Niepodległości,
  • Konstytucja USA,
  • abolicjonizm,
  • prawa wyborcze kobiet,
  • ruch praw obywatelskich.

Wzory zawierały m.in. portrety Fredericka Douglassa oraz Ruby Bridges, symbolu walki o integrację szkolną.

Źródło: chicagotribune
Foto: US Mint, YouTube
Czytaj dalej

News USA

Główna wygrana Powerball sięgnęła 1 miliarda USD! Szansa by ją zgarnąć już w sobotę

Opublikowano

dnia

Autor:

13 grudnia gracze Powerball będą mieć szansę na zdobycie ogromnej puli w wysokości 1 mld dol. Szacowana jednorazowa wypłata gotówkowa wynosi 461,3 mln dol. przed opodatkowaniem. To siódma co do wielkości pula w historii loterii Powerball oraz drugi miliardowy jackpot w tym roku, po rekordowym 1,787 mld dol. wygranym 6 września w Missouri i Teksasie.

Losowanie bez zwycięzcy. Rosnąca pula i ważne liczby

W środowym losowaniu żaden kupon nie trafił wszystkich sześciu liczb. Wylosowane kule to: 10, 16, 29, 33, 69 oraz czerwona Powerball 22. Mnożnik Power Play wyniósł 3X. Choć główna wygrana nie padła, trzy kupony – sprzedane w Maryland, Michigan i New Jersey – zdobyły nagrody po 1 mln dol. za trafienie pięciu białych kul.

Sobotnie losowanie będzie już 42. w bieżącej serii kumulacji, co wyrównuje rekord Powerball dotyczący największej liczby kolejnych losowań bez głównej wygranej. Ostatni jackpot padł 6 września, kiedy dwa kupony podzieliły między siebie 1,787 mld dol.

Jaką nagrodę może wybrać zwycięzca?

Szczęśliwy gracz, który trafi w sobotę wszystkie liczby, będzie mieć do wyboru:

  • Wypłatę roczną  – szacowane 1 mld dol., wypłacane w 30 transzach przez 29 lat, z corocznym wzrostem o 5%.
  • Wypłatę jednorazową461,3 mln dol.

Obie opcje są kwotami przed potrąceniem podatków federalnych i stanowych.

Popularność gry i dotychczasowe rekordy

Powerball jest dostępny w 45 stanach, Dystrykcie Kolumbii, Portoryko i na Wyspach Dziewiczych USA. Od 1992 roku loteria wygenerowała ponad 37 mld dol. na cele społeczne wspierane przez amerykańskie loterie.

Transmitowane na żywo losowania odbywają się w poniedziałki, środy i soboty o 10:59 p.m. ET ze studia loterii na Florydzie w Tallahassee. Szanse na jakąkolwiek wygraną wynoszą 1 do 24,9, a na trafienie jackpota – 1 do 292,2 mln.

Największe pule w historii Powerball

  1. 2,04 mld dol. – 7 listopada 2022 – Kalifornia
  2. 1,787 mld dol. – 6 września 2025 – Missouri, Teksas
  3. 1,765 mld dol. – 11 października 2023 – Kalifornia
  4. 1,586 mld dol. – 13 stycznia 2016 – Kalifornia, Floryda, Tennessee
  5. 1,326 mld dol. – 6 kwietnia 2024 – Oregon
  6. 1,08 mld dol. – 19 lipca 2023 – Kalifornia
  7. 1 mld dol. (szac.)13 grudnia 2025
  8. 842,4 mln dol. – 1 stycznia 2024 – Michigan
  9. 768,4 mln dol. – 27 marca 2019 – Wisconsin
  10. 758,7 mln dol. – 23 sierpnia 2017 – Massachusetts

 

Źródło: Powerball
Foto: istock/ Khosrork/
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Kalendarz

luty 2025
P W Ś C P S N
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
2425262728  

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu