Uchwalona przez Izbę Reprezentantów we wtorek ustawa o nazwie Laken Riley ma radykalnie zmienić sposób, w jaki stany oraz federalne agencje egzekwują prawo imigracyjne. Ustawa, która jest obecnie procedowana w Senacie wzbudza kontrowersje zarówno wśród Republikanów, jak i Demokratów. Jej głównym celem jest przyznanie stanom oraz ich prokuratorom generalnym nowych, szerokich uprawnień do interweniowania w politykę imigracyjną rządu federalnego.

Co zmienia ustawa?

Projekt ustawy, o której informowaliśmy 8 stycznia, przewiduje szereg zmian, które dają stanom bezprecedensowy wpływ na egzekwowanie przepisów imigracyjnych:

1. Prawo do pozywania rządu federalnego
   Stany będą mogły składać pozwy przeciwko Departamentowi Bezpieczeństwa Krajowego (DHS) za brak pełnego egzekwowania przepisów, takich jak zatrzymanie migrantów oskarżonych o przestępstwa.
2. Kwestionowanie decyzji o zwolnieniu imigrantów
   Prokuratorzy generalni będą mogli domagać się sądowego uchylenia decyzji sędziów imigracyjnych o zwolnieniu migrantów zatrzymanych za przestępstwa w ich stanach.
3. Sankcje wizowe dla „krnąbrnych krajów”
   Stany będą mogły wnioskować o zakaz wydawania wiz krajom, które odmawiają przyjęcia deportowanych obywateli. Przykładem są kraje, z którymi USA utrzymują napięte relacje, jak Wenezuela.

Laken Riley

Kontrowersje wokół przepisów

Ustawa budzi sprzeciw wśród Demokratów i niektórych ekspertów prawnych. Krytykowane są między innymi:

• Nieproporcjonalne uprawnienia dla stanów
  Nowe przepisy pozwalają stanom na pozywanie rządu federalnego w przypadku zwolnienia imigranta z aresztu, ale nie umożliwiają podobnych działań, gdy migranci są bezprawnie przetrzymywani.
• Ryzyko międzynarodowych napięć
  Mechanizmy sankcji wizowych mogą prowadzić do poważnych incydentów dyplomatycznych i negatywnie wpłynąć na stosunki gospodarcze USA z innymi krajami.
• Polityczne motywacje
  Ustawa została nazwana na cześć Laken Riley, młodej kobiety zamordowanej przez nielegalnego imigranta. Przeciwnicy ustawy twierdzą, że wprowadzenie przepisów jest w dużej mierze narzędziem politycznym, a nie skutecznym rozwiązaniem problemów imigracyjnych.

Opinia ekspertów i perspektywy na przyszłość

Jessica Vaughan, ekspertka ds. polityki imigracyjnej z Center for Immigration Studies, stwierdziła, że nowe przepisy są odpowiedzią na wieloletnie próby stanów takich jak Teksas, aby zmusić administrację Bidena do bardziej zdecydowanego egzekwowania prawa imigracyjnego. „To daje stanom sposób na walkę, której do tej pory brakowało” – powiedziała Vaughan.

Z kolei krytycy, tacy jak Aaron Reichlin-Melnick z American Immigration Council, ostrzegają przed możliwymi konsekwencjami: „Jeden sędzia sądu rejonowego może doprowadzić do międzynarodowego incydentu, który zaszkodzi zarówno gospodarce, jak i polityce imigracyjnej”.

Republikanie potrzebują jeszcze kilku głosów Demokratów, aby ustawa została ostatecznie zatwierdzona w Senacie. Jednak nawet jeśli przejdzie ona przez Kongres, wiele jej postanowień, szczególnie dotyczących sankcji wizowych, może zostać zaskarżonych w sądach jako niezgodne z Konstytucją.

Źródło: cnn
Foto: Laken Riley Family, Immigration And Customs Enforcement (ICE)

Polski Minister Obrony, Władysław Kosiniak-Kamysz, wyraził pełne poparcie dla apelu Donalda Trumpa, by państwa członkowskie NATO przeznaczały 5% swojego PKB na obronę. Według ministra, Polska może odegrać kluczową rolę w realizacji tego ambitnego celu na terenie Europy.

Polska już teraz wyróżnia się jako największy względny płatnik w NATO. W 2024 roku kraj przeznaczył 4,12% PKB na obronę, a w 2025 roku planuje zwiększyć ten wskaźnik do 4,7%. Dla porównania, Stany Zjednoczone, choć wydają najwięcej w wartościach bezwzględnych, w 2023 roku przeznaczyły na obronność 3,38% PKB.

Jedynie trzy inne kraje NATO – Estonia (3,43%), Łotwa (3,15%) i Grecja (3,08%) – przekroczyły próg 3%. Z kolei osiem państw sojuszu wciąż nie spełnia minimalnego celu NATO wynoszącego 2% PKB, w tym Hiszpania (1,28%), Słowenia (1,29%) czy Kanada (1,37%).

Donald Trump, który 20 stycznia obejmie drugą kadencję prezydencką, oświadczył niedawno: „Myślę, że NATO powinno mieć 5%. Wszyscy mogą sobie na to pozwolić”. W czasie swojej pierwszej prezydentury Trump krytykował państwa sojusznicze za niedopełnianie zobowiązań finansowych na rzecz wspólnego bezpieczeństwa.

Polski Minister Obrony i Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz nazwał propozycję Donalda Trumpa „ważnym sygnałem ostrzegawczym” dla Europy. W wywiadzie dla Financial Times stwierdził, że osiągnięcie poziomu 5% PKB może zająć dekadę, ale jest to konieczność, by zmobilizować kraje do zwiększenia inwestycji w obronność.

Polska jako lider bezpieczeństwa w Europie

Jeszcze przed ponownym wyborem Trumpa Polska aktywnie naciskała na europejskich partnerów, by zwiększyli swoje zaangażowanie w bezpieczeństwo kontynentu. W lutym 2024 roku Premier Donald Tusk wezwał Unię Europejską do przekształcenia się w „potęgę militarną”. W maju z kolei, wspólnie z Ursulą von der Leyen, apelował o wyższe wydatki na obronność.

Nowy Sekretarz Generalny NATO, Mark Rutte, podczas wizyty w Warszawie w listopadzie 2024 roku, podkreślił „wzorowe wydatki Polski na obronę” i ich znaczenie dla całego sojuszu.

Prezydencja Polski w UE: priorytetem bezpieczeństwo

Przejmując rotacyjną prezydencję w UE na pierwsze półrocze 2025 roku, Polska obrała hasło „Bezpieczeństwo, Europa!” (“Security, Europe!”) jako główny motyw swoich działań. Minister Kosiniak-Kamysz zapowiedział, że kluczowym celem polskiej prezydencji będzie przekonanie wszystkich państw członkowskich do przeznaczenia 100 miliardów euro z budżetu UE na wspólne wydatki obronne.

Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku Polska znacząco zwiększyła swoje wydatki na obronę. W ostatnich latach zakupiono setki czołgów, artylerii rakietowej, myśliwców i innego zaawansowanego sprzętu wojskowego, głównie ze Stanów Zjednoczonych i Korei Południowej.

W 2022 roku uchwalono ustawę, która zakłada podwojenie liczebności polskich sił zbrojnych do 300 tysięcy żołnierzy. Już w 2024 roku Polska osiągnęła liczbę 216 100 żołnierzy, co czyni ją trzecią największą armią w NATO, zaraz po USA i Turcji.

Polski Minister Obrony i Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz

Polska jako wzór dla sojuszników

Polska staje się wzorem dla państw NATO w zakresie zwiększania wydatków na obronę i modernizacji armii. Jej działania są jasnym sygnałem zarówno dla sojuszników, jak i potencjalnych przeciwników, że Europa rozumie konieczność większego zaangażowania w swoje bezpieczeństwo.

Propozycja Donalda Trumpa, choć ambitna, znajduje w Polsce solidnego sojusznika i promotora na arenie międzynarodowej.

Źródło: NFP
Foto: YouTube, MON

Stany Zjednoczone ogłosiły włączenie Rumunii do programu bezwizowego Visa Waiver Program (VWP). Decyzję ogłosili wspólnie Sekretarz Bezpieczeństwa Krajowego USA Alejandro Mayorkas oraz sekretarz stanu Antony Blinken. Dzięki temu obywatele Rumunii będą mogli podróżować do USA bez konieczności uzyskania wizy, ograniczając formalności do elektronicznej rejestracji w systemie ESTA. Zmiany wejdą w życie 31 marca 2025 r.

„Decyzja ta jest odzwierciedleniem strategicznego partnerstwa z USA oraz wspólnego zaangażowania w bezpieczeństwo i rozwój gospodarczy” – podkreślili Mayorkas i Blinken w oficjalnym oświadczeniu.

Rząd Rumunii przez lata podejmował wysiłki, aby spełnić wymagania programu, m.in. poprzez współpracę z amerykańskimi agencjami bezpieczeństwa, wzmocnienie procedur weryfikacyjnych dotyczących podróżnych oraz dzielenie się informacjami na temat terroryzmu i poważnych przestępstw z USA.

Tym samym Rumunia stała się 43. członkiem Visa Waiver Program, a także 25. państwem Unii Europejskiej w tym programie. Jest to czwarty kraj, który dołączył do VWP w czasie prezydentury Joe Bidena, po Chorwacji, Izraelu i Katarze. Polska znalazła się w programie w 2019 r.

Nowe zasady oznaczają, że od 31 marca Rumuni będą mogli składać wnioski o rejestrację w systemie ESTA, co pozwoli im na turystyczne i biznesowe podróże do USA trwające do 90 dni. Decyzja ta ma również wzmocnić kontakty gospodarcze, kulturalne i społeczne między obu krajami.

Źródło: DHS
Foto: istock/Roman Stavila/