Gubernator Illinois JB Pritzker ruszył z kampanią na trzecią kadencję, ale największym znakiem zapytania tego politycznego lata jest: kto zostanie jego nowym kandydatem na wicegubernatora?

Obecna zastępczyni, Juliana Stratton, kończy swoją kadencję i planuje ubiegać się o miejsce w Senacie USA po odchodzącym Dicku Durbinie. To otwiera pole do spekulacji, kto dołączy do JB Pritzkera jako jego nowy partner w wyborach 2026 — a może i potencjalny następca, jeśli gubernator zdecyduje się na udział w wyścigu prezydenckim w 2028 r.

Pritzker zapowiada, że szuka osoby „kompetentnej, gotowej przejąć stery w razie potrzeby” i takiej, która „szczerze troszczy się o wszystkich mieszkańców Illinois”. Decyzję chce ogłosić do końca lipca.

Wśród typowanych nazwisk pojawiają się:

• Andy Manar – były senator i obecny zastępca Pritzkera ds. budżetu,
• Christian Mitchell – były zastępca gubernatora i strateg polityczny,
• Jehan Gordon-Booth – liderka większości w Izbie z Peorii,
• Lisa Hernandez – kongresmenka i szefowa Partii Demokratycznej Illinois.

JB Pritzker może kierować się nie tylko kompetencjami kandydatów, ale też reprezentacją geograficzną i różnorodnością rasową, choć – jak zauważają eksperci – jego pozycja pozwala mu bardziej skupić się na przyszłym dziedzictwie niż na bieżących kalkulacjach politycznych.

Kimkolwiek będzie nowy kandydat, może on mieć większą rolę niż zazwyczaj przypisywana zastępcy gubernatora – szczególnie jeśli Pritzker zdecyduje się na ogólnokrajową kampanię prezydencką.

A tymczasem JB Pritzker, podpisał w poniedziałek szereg nowych ustaw, które obejmują kluczowe obszary życia publicznego – od edukacji wyższej i dostępu do pomocy finansowej po bezpieczeństwo publiczne, egzekwowanie prawa i ochronę środowiska.

Studia bardziej dostępne i mniej kosztowne

Wśród podpisanych ustaw znalazły się m.in.:

• Program bezpośrednich przyjęć – pozwalający uczelniom publicznym w Illinois oferować miejsce studentom już na podstawie ich średniej ocen, bez potrzeby przechodzenia przez tradycyjny proces aplikacyjny.
• Rozszerzenie programów podwójnego zaliczenia – umożliwiające uczniom szkół średnich zdobywanie punktów ECTS przed rozpoczęciem studiów, co może skrócić czas nauki i obniżyć koszty edukacji.
• Wsparcie przy wypełnianiu formularzy FAFSA – każda szkoła średnia będzie musiała wyznaczyć pracownika wspierającego rodziny w prawidłowym wypełnianiu wniosków o federalną pomoc finansową. Uczniowie otrzymają także specjalnie wyznaczony czas podczas zajęć szkolnych na ich wypełnienie.

Nowe narzędzia dla organów ścigania

Ustawa HB 3339 rozszerza możliwości wykorzystywania nagrań z kamer drogowych przez policję w dochodzeniach dotyczących handlu ludźmi.

Przepisy są częścią tzw. ustawy Tamary Clayton, nazwanej na cześć pracownicy USPS, która zginęła w 2019 roku w wyniku strzelaniny na autostradzie w rejonie Chicago. Urzędnicy wskazują, że monitoring autostrad przyczynił się już do ograniczenia przemocy na drogach.

Większa przejrzystość wynagrodzeń

Ustawa HB 2488 utrzymuje obowiązek dla prywatnych pracodawców zatrudniających co najmniej 100 osób, aby co roku raportowali dane dotyczące wynagrodzeń według płci, rasy i pochodzenia etnicznego. Celem jest monitorowanie i eliminacja nierówności płacowych na rynku pracy.

Sezon na lisy szare

HB 3760 – Illinois Department of Natural Resources wprowadzi oficjalny sezon polowań na lisy szare — rozwiązanie, które według władz pomoże w zarządzaniu populacją tego gatunku.

Nowe przepisy wchodzą w życie natychmiast lub od 1 lipca

Zgodnie z informacją przekazaną przez biuro gubernatora, wszystkie podpisane w poniedziałek ustawy wchodzą w życie albo natychmiast, albo od wtorku, 1 lipca, który oznacza początek nowego roku fiskalnego w stanie Illinois.

Źródło: chicagotribune, nbc
Foto: Illinois Governor, istock/BrianAJackson/Inna Kot/

55-letni Charles Leto, ratownik zatrudniony przez Chicago Park District, został oskarżony o morderstwo pierwszego stopnia i usiłowanie morderstwa po tym, jak w zeszłym tygodniu otworzył ogień do trójki nastolatków przed basenem w Douglass Park. W wyniku strzałów zginął 15-letni Marjay Dotson, a 14-letni Jeremy Herred doznał poważnych obrażeń. Trzeci nastolatek uniknął ran, choć – jak twierdzą śledczy – również był celem.

Według prokuratury, incydent rozpoczął się od drobnej wymiany zdań pomiędzy Leto a jednym z chłopców, który dotyczył jego roweru. Chwilę później Leto, zdaniem śledczych, wyjął broń z plecaka i oddał strzały – najpierw w plecy Marjaya, następnie w Jeremy’ego i w odchodzącego z uniesionymi rękami trzeciego chłopca.

Zarzuty i zatrzymanie

Charles Leto usłyszał zarzuty m.in. morderstwa pierwszego stopnia, usiłowania morderstwa, ciężkiego pobicia oraz nielegalnego użycia broni palnej. Sędzia Luciano Panici Jr. zarządził jego tymczasowe aresztowanie bez prawa do kaucji.

“Ten oskarżony stanowi poważne zagrożenie dla społeczności. Strzelał w zatłoczonym parku, gdzie bawiły się dzieci i rodziny” – stwierdził sędzia Panici. “Nie było żadnego uzasadnienia dla użycia broni.”

Stan ofiary i kontrowersje wokół sprawy

Jeremy Herred pozostaje w stanie krytycznym. Nastolatek jest kuzynem Laquana McDonalda, którego śmierć z rąk chicagowskiego policjanta w 2014 roku wywołała ogólnokrajową debatę o brutalności służb mundurowych.

Adwokatka oskarżonego, Jayne Ingles, twierdzi, że mężczyzna działał w samoobronie. Według niej Leto – były żołnierz piechoty morskiej, bez wcześniejszych wyroków – został otoczony przez grupę około dziesięciu nastolatków.

Jeden z chłopców miał ukraść jego rower i odrzucić go po chwili. Leto miał wówczas zatrzymać się na chodniku, by naprawić łańcuch i przeszukać plecak w poszukiwaniu narzędzi, kiedy nastolatkowie ponownie do niego podeszli.

Marjay Dotson

“Był w bezbronnej pozycji, kucając przy rowerze, gdy poczuł się zagrożony” – argumentowała Ingles. “Leto jest przeszkolony w zakresie sytuacji bojowych i nie podejmuje lekkomyślnych decyzji.”

Sprzeczne relacje i nagranie monitoringu

Prokuratura zaprezentowała jednak inny obraz sytuacji. Na podstawie zeznań świadków i nagrania z monitoringu twierdzi, że Charles Leto nie był bezpośrednio zagrożony. Sędzia, który zapoznał się z nagraniem, również odrzucił wersję o samoobronie.

“Weteran z doświadczeniem bojowym nie powinien reagować w taki sposób na obecność nastolatków” – ocenił sędzia Panici.

Jeremy Herred

Zgłoszenia wcześniejszego agresywnego zachowania

Mieszkańcy i bywalcy basenu w Douglass Park twierdzą, że Leto już wcześniej zachowywał się agresywnie. – Krzyczał na dzieci, chodził po terenie wrogo nastawiony.

Prosił nawet rodziców o akty urodzenia dzieci – powiedziała Paje Woods, mieszkanka East Garfield Park, która regularnie odwiedzała basen z rodziną. Według niej, incydent z bronią był „tragiczną kulminacją jego zachowania”.

Reakcja Chicago Park District

W oświadczeniu Chicago Park District poinformował o wszczęciu wewnętrznego postępowania wyjaśniającego i zapewnił o współpracy z policją. – Koncentrujemy się na bezpieczeństwie oraz odbudowie zaufania społeczności. Parki muszą pozostać przestrzenią pokoju, integracji i bezpieczeństwa – przekazał rzecznik instytucji.

Źródło: nbc
Foto: YouTube, Police Department

Wiodące amerykańskie metropolie – Nowy Jork, Los Angeles, a teraz również Chicago – notują istotny spadek przemocy z użyciem broni, która gwałtownie nasiliła się po protestach i zamieszkach w 2020 roku, wywołanych śmiercią George’a Floyda oraz początkiem pandemii COVID-19.

Chicago, które przez lata uchodziło za przykład miasta dotkniętego chroniczną przemocą, kończy pierwszą połowę 2025 roku z najniższą liczbą zabójstw od ponad dekady. Według danych miejskich i powiatowych, do 25 czerwca odnotowano 188 morderstw — o 34% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Wskaźnik strzelanin również spadł niemal o 40%.

Jeśli trend się utrzyma, rok 2025 będzie czwartym z rzędu rokiem spadku przemocy z użyciem broni w mieście.

Skuteczniejsze działania i współpraca

Według Komendanta Policji Larry’ego Snellinga, osiągnięty sukces to rezultat ukierunkowanych działań policyjnych: „Skupiamy się na miejscach, które historycznie były źródłem przemocy, ale reagujemy też dynamicznie na aktualne dane i przypisujemy tam odpowiednie zasoby”.

Równocześnie wzrosło finansowanie działań zapobiegawczych na poziomie lokalnym. Inicjatywy takie jak Government Alliance for Safe Communities otrzymały znaczne wsparcie — łącznie 100 milionów dolarów z funduszy publicznych zaplanowano na 2025 rok.

Praca u podstaw w trudnych dzielnicach

Szczególne znaczenie mają zmiany w dzielnicach o najtrudniejszej sytuacji — takich jak Englewood, North Lawndale czy South Shore. W okręgu policyjnym Englewood liczba zabójstw spadła o 45% względem 2024 roku.

Jason Perry, 44-letni pracownik organizacji Integrity and Fidelity NFP, mówi, że choć niektóre tygodnie — jak ten z potrójną strzelaniną w Ogden Park — bywają trudne, to ogólny poziom przemocy znacznie się obniżył.

Dyrektor organizacji, Andre Thomas, potwierdza, że jego zespół czuje odpowiedzialność nie tylko za sukcesy, ale i porażki: „Jeśli teraz mamy 10 zabójstw, chcemy zejść do pięciu. A jeśli się nie uda, bierzemy to na siebie”.

Wyzwania i bolesne wyjątki

Mimo ogólnej poprawy, nie wszędzie sytuacja wygląda tak optymistycznie. W dzielnicy Harrison (11. Okręg) liczba zabójstw wzrosła z 12 do 17. Szczególnie dotkliwy był atak w parku Franklin, w którym postrzelono 11-letniego Izayah Allena.

Ambitne cele i realne nadzieje

Pomimo trudnych przypadków, miasto jest na dobrej drodze do realizacji celu Burmistrza Brandona Johnsona — utrzymania liczby zabójstw poniżej 500 rocznie. Kluczowy spadek odnotowano na południu miasta: w pierwszej połowie 2025 roku było tam 87 zabójstw i 333 strzelaniny, w porównaniu do 145 i 542 rok wcześniej.

Zastępca burmistrza ds. bezpieczeństwa publicznego Garien Gatewood wskazuje, że sukcesy to efekt współpracy między policją, lokalnymi organizacjami, władzami stanowymi oraz samymi mieszkańcami: „Wszyscy działamy razem. Skupiamy się na jednym celu — bezpieczeństwie ludzi”.

Inne przestępstwa również w odwrocie

Spadek przemocy z użyciem broni to nie jedyny pozytywny trend. Według danych CPD, znacząco zmalały również liczby napadów, pobić, włamań oraz kradzieży pojazdów. Aresztowano też więcej osób: do połowy czerwca przeprowadzono ok. 17 500 zatrzymań, co stanowi wzrost o 9% rok do roku.

Policja odzyskała blisko 5400 sztuk nielegalnej broni, a wskaźnik wykrywalności zabójstw sięgnął 81% — to jeden z najwyższych poziomów w historii departamentu.

Równowaga między represją a prewencją

Populacja więzienia hrabstwa Cook wróciła niemal do poziomu sprzed pandemii. Obecnie jednak większość osadzonych to osoby podejrzane o przestępstwa z użyciem przemocy lub nielegalne posiadanie broni, a nie drobne przestępstwa narkotykowe.

„Nie chodzi o to, by zamykać każdego”, zaznacza Komendant Snelling. „Ale jeśli ktoś z premedytacją planuje wyrządzić krzywdę innym, musi zostać zatrzymany — to obniża prawdopodobieństwo dalszych przestępstw”.

Nadzieja na trwałą zmianę

Choć pełna odbudowa poczucia bezpieczeństwa w Chicago jeszcze potrwa, dane jasno wskazują, że obrano właściwy kierunek. Kluczowe teraz pytanie brzmi: czy miasto utrzyma ten trend także w drugiej, trudniejszej — letniej — połowie roku?

Źródło: chicagotribune
Foto: YouTube, istock/frankpeters/