Połącz się z nami

News Chicago

Field Museum bada mumie. Nowe technologie ujawniają historie życia i śmierci sprzed 3000 lat

Opublikowano

dnia

Mumie, często przedstawiane jako groźne postacie ze świecącymi oczami i podartymi bandażami w popkulturze, w rzeczywistości oferują znacznie głębszy, osobisty wgląd w życie osób sprzed tysięcy lat. Dzięki nowoczesnej technologii obrazowania, naukowcy z Field Museum w Chicago mają szansę poznać szczegóły codziennego życia, praktyk pogrzebowych oraz wyzwań, z jakimi zmagały się te osoby żyjące w starożytności.

Dzięki nowym skanom tomografii komputerowej, przeprowadzonym przy użyciu mobilnego skanera, badacze Field Museum są w stanie wirtualnie „zdjąć” zewnętrzne warstwy mumii, zachowując ich struktury w nienaruszonym stanie.

W ciągu czterodniowej sesji skanowania uzyskano tysiące zdjęć rentgenowskich 26 mumii, które następnie połączono w trójwymiarowe modele. Ta technologia nie tylko pozwala zajrzeć pod bandaże sprzed 3000 lat, ale też odkrywa szczegóły, które były niedostępne dla wcześniejszych pokoleń naukowców.

Tajemnica Lady Chenet-aa: Rozwiązana po trzech tysiącach lat

Jedną z najbardziej fascynujących mumii w kolekcji muzeum jest Lady Chenet-aa, żyjąca w Trzecim Okresie Przejściowym w Egipcie, za czasów XXII dynastii. Pomimo upływu 3000 lat jej ciało i kartonaż – przypominająca papier-mâché osłona – zachowały się w doskonałym stanie.

Dzięki skanom naukowcy dowiedzieli się, że w chwili śmierci miała około 30-40 lat. Stan jej zębów wskazuje na liczne ubytki oraz ślady zużycia, co może świadczyć o obecności drobinek piasku w diecie, które uszkadzały szkliwo. Aby zapewnić Chenet-aa odpowiednią opiekę w zaświatach, starożytni Egipcjanie umieścili w jej oczodołach dodatkowe oczy – swego rodzaju „gwarancję” widzenia w życiu pośmiertnym.

Kartonaż Chenet-aa, szczelnie zamknięty bez widocznych szwów, przez lata stanowił zagadkę dla badaczy. Skanowanie ujawniło jednak, że z tyłu znajduje się precyzyjnie wycięta szczelina, która pozwalała na umieszczenie mumii wewnątrz i zaciśnięcie osłony przy pomocy sznurowania. Tak przygotowana trumna kartonażowa mogła być dodatkowo zmiękczana wodą, aby ułatwić proces pochówku.

Harwa: Mumia o bogatej historii podróżniczej

Innym bohaterem wystawy Field Museum jest Harwa, pełniący funkcję odźwiernego spichlerza w XXII dynastii. Harwa, żyjący w komfortowych warunkach, miał zadbane zęby i nie nosił śladów ciężkiej pracy fizycznej, co wskazuje na jego wysoki status społeczny. Jednak poza swoim życiem na ziemi, Harwa stał się bohaterem licznych przygód już jako eksponat muzealny.

Podczas World’s Fair w Nowym Jorku w 1939 roku był pierwszą mumia, która odbyła lot samolotem. Co więcej, Harwa „zagubił się” po drodze, gdy pomyłkowo wysłano go do San Francisco zamiast do Chicago.

Historia ta symbolizuje nie tylko fascynację kulturą starożytnych Egipcjan, ale także ewolucję opieki nad zabytkowymi szczątkami – od eksponowania na światowych wystawach, po dzisiejsze standardy, które kładą nacisk na godność i szacunek wobec każdej mumii.

Nowoczesne technologie a nasze zrozumienie starożytności

Badania nad mumiami Chenet-aa, Harwy i innymi dopiero się rozpoczynają, jednak już teraz przynoszą bezcenne informacje o ich życiu i śmierci. „To wyjątkowa możliwość, by spojrzeć na historię przez pryzmat życia jednostki” — mówi Stacy Drake, kierownik kolekcji szczątków ludzkich w Field Museum. „Dzięki skanom możemy dowiedzieć się, kim byli ci ludzie, a nie tylko tworzyć o nich wyobrażenia”.

Tomografia komputerowa nie tylko przynosi nowe dane naukowe, ale pozwala również zobaczyć w tych odległych postaciach podobieństwa do nas samych – ludzi, którzy dbali o przyszłość, przygotowywali się do życia pośmiertnego, a także odzwierciedlali wartości swojego społeczeństwa.

Wgląd w strukturę ich ciał, detale trumien i przedmiotów pochówkowych pokazują, że potrzeba troski o bliskich i zachowania pamięci przetrwała tysiąclecia.

Przed naukowcami jeszcze wiele miesięcy pracy, gdy cyfrowo odkrywać będą kolejne warstwy każdej z mumii. Skanowanie pozwala jednak zobaczyć, jak wiele emocji, historii i wartości przetrwało w zmumifikowanych szczątkach ludzi, którzy wciąż pozostają częścią naszego wspólnego dziedzictwa.

 

Źródło: Field Museum
Foto: Field Museum

BIZNES

Ostatnie amerykańskie centy sprzedano za miliony. Ceny wzrosły po zakończeniu ich produkcji

Opublikowano

dnia

Autor:

11 grudnia dom aukcyjny Stack’s Bowers Galleries sprzedał 232 zestawy ostatnich wyprodukowanych w USA jednocentówek, osiągając łączną kwotę 16,76 mln dolarów. Zainteresowanie było tak ogromne, że finalne ceny wielokrotnie przekroczyły oczekiwania numizmatyków. Najdroższy zestaw — 232., zawierający trzy ostatnie wybite w kraju centy — został sprzedany za 800 000 dolarów. Zwycięski nabywca otrzymał także trzy oryginalne stemple mennicze, którymi wybito te monety.

John Kraljevich, dyrektor działu numizmatyki amerykańskiej w Stack’s Bowers, przyznał, że rynek praktycznie wyceniał się na bieżąco. Prezes domu aukcyjnego, Brian Kendrella, dodał, że ostatnie centy „rozbudziły wyobraźnię opinii publicznej jak niewiele rzadkich monet, z którymi mieliśmy do czynienia”.

Każdy zestaw obejmował:

  • centa z Mennicy w Filadelfii,
  • centa z Mennicy w Denver,
  • 24-karatowego złotego centa, symbolicznie zamykający epokę,
  • unikalny symbol Omega na każdej monecie.

Łącznie przygotowano 232 zestawy, symbolicznie odzwierciedlając każdy rok istnienia jednocentówki w kulturze amerykańskiej — od jej wprowadzenia w 1793 roku do zakończenia produkcji w listopadzie.

Od biszkopta do kolekcjonerskiego rarytasu

Gdy cent pojawił się po raz pierwszy pod koniec XVIII wieku, można było za niego kupić słodycze lub pieczywo. W XXI wieku większość trafiała do słoików i szuflad — aż do decyzji rządu USA o zakończeniu emisji, argumentowanej kosztami produkcji przewyższającymi wartość monety.

Teraz ostatnie egzemplarze stają się elementem historii, a dla kolekcjonerów — obiektami pożądania. „Penny jest częścią amerykańskiego języka, popkultury i naszej codzienności” — zaznacza Kraljevich. „Dla wielu zakończenie jego produkcji to powód do nostalgii”.

Wartość sentymentalna i finansowa rośnie

Aukcja pokazuje, że mimo lat spędzonych w szufladach, jednocentówki mogą być warte fortunę — zwłaszcza te, które symbolicznie zamykają ponad dwustuletnią historię. Era amerykańskiego centa dobiegła końca, ale jego kulturowe znaczenie oraz wartość kolekcjonerska najwyraźniej dopiero rosną.

Źródło: AP
Foto: Stack’s Bowers Galleries
Czytaj dalej

News USA

Definicja ery cyfrowego chaosu. Merriam-Webster ogłasza „slop” słowem roku 2025

Opublikowano

dnia

Autor:

merriam webster słownik

Redakcja słownika Merriam-Webster ogłosiła, że słowem roku 2025 zostało „slop” – określenie opisujące niskiej jakości, często absurdalne treści generowane masowo przez sztuczną inteligencję. Decyzję poprzedził gwałtowny wzrost zainteresowania tym pojęciem w debacie publicznej, w erze rozkwitu narzędzi generatywnych i narastających obaw o dezinformację.

Słowo z XVIII wieku wraca w nowej roli

Choć „slop” pojawiło się w języku angielskim już w XVIII wieku i pierwotnie oznaczało miękkie błoto lub coś bez większej wartości, dziś termin ten nabrał nowego znaczenia. W aktualnym ujęciu opisuje treści niskiej jakości, produkowane masowo przez modele sztucznej inteligencji: dziwaczne filmy, nierealistyczne reklamy, tandetną propagandę, fałszywe newsy czy generowane automatycznie książki o wątpliwej wartości.

Greg Barlow, prezes Merriam-Webster, podkreślił w rozmowie z Associated Press, że słowo stało się wyjątkowo sugestywne i trafnie oddaje zarówno zachwyt nad możliwościami AI, jak i frustrację związaną z zalewem treści o miernej jakości.

Wzrost popularności generatywnej AI i skutki uboczne

Narzędzia takie jak generator wideo Sora pozwalają tworzyć realistyczne klipy jedynie na podstawie poleceń tekstowych. Zachwycają możliwościami, ale ich dostępność sprawia, że internet zalewają wizerunki sławnych osób, polityków czy nawet postaci zmarłych – często w formach zmanipulowanych lub całkowicie fikcyjnych.

Ten trend niesie zagrożenia: rośnie ryzyko dezinformacji, nieuprawnionego wykorzystania wizerunku oraz naruszeń praw autorskich.

Przykładem jest sytuacja z ostatnich tygodni, gdy amerykański Sekretarz Wojny Pete Hegseth opublikował przerobiony wizerunek bajkowego żółwia z kanadyjskiego serialu „Franklin”, przedstawiając go jako bojownika z granatnikiem. Materiał został użyty do usprawiedliwienia działań zbrojnych USA w Wenezueli.

Słowo, które budzi skojarzenia – i refleksję

„Slop” przywołuje obraz zwierząt pośród brudnej, rozchlapywanej masy lub kotła z nieapetyczną breją. Podobne wrażenie wywołuje nadprodukcja chaotycznych treści powstających z połączenia algorytmów, błędów i uprzedzeń. Dla części odbiorców słowo budzi niepokój, dla Barlowa – paradoksalnie – nadzieję.

Prezes słownika zauważa, że rosnąca popularność pojęcia oznacza także rosnącą świadomość odbiorców. Coraz więcej osób potrafi odróżnić fałsz od treści wartościowych, a także świadomie poszukuje rzetelnych źródeł.

Najpopularniejsze słowa 2025 roku

Choć „slop” zdobyło pierwsze miejsce, wyróżnienie otrzymały również inne słowa, które odzwierciedlają trendy mijającego roku.

  • 6–7: Termin z piosenki rapera Skrilli („Doot Doot (6 7)”). Choć popularny, ma niejasne znaczenie i funkcjonuje głównie jako internetowy żart.
  • Performative: Słowo opisujące nieszczere zachowania – od mężczyzn udających zainteresowanie, przez twórców publikujących płytką „życzliwość”, po polityczne popisy i przesadne przemowy na forach międzynarodowych.
  • Gerrymander: Termin nabrał wagi za sprawą działań Prezydenta Donalda Trumpa, który przed wyborami w 2026 roku naciska na zmianę w okręgach wyborczych. Zagadnienie stało się jednym z kluczowych tematów politycznych roku.
  • Touch grass : Wyrażenie zachęcające do oderwania się od świata wirtualnego i powrotu do realnych aktywności. W dobie cyfrowego przeciążenia hasło okazało się wyjątkowo nośne.
  • Conclave: Wzrost wyszukiwań wynikał z wyboru papieża Leona XIV – pierwszego Amerykanina w historii. Popularność napędził również film „Conclave”.
  • Tariffs: Słowo powróciło do dyskusji publicznej w związku z polityką handlową prezydenta Trumpa, eskalacją wojny celnej i debatą nad skutecznością taryf, które generują mniej niż 4% dochodów federalnych.
  • Lake Chargoggagoggmanchauggagoggchaubunagungamaugg: Najdłuższa nazwa, która wprowadziła zamieszanie w statystykach słownika. Stała się fenomenem dzięki grze Roblox, choć w Nowej Anglii znana jest po prostu jako Webster Lake.

Zwierciadło współczesności

Wybór słowa „slop” jako słowa roku 2025 stanowi komentarz do kondycji współczesnego internetu – miejsca, w którym technologia tworzy treści szybciej, niż człowiek jest w stanie je zweryfikować. Jednocześnie pokazuje rosnącą determinację odbiorców, którzy chcą odróżniać prawdę od cyfrowej „papki”.

Źródło: scrippsnews
Foto: Noah1806, YouTube, Pere Hegseth X, ietock/Dmitry Nogaev/
Czytaj dalej

News USA

Powerball ustanowi nowy rekord? W środę do zgarnięcia będzie już 1,25 miliarda USD!

Opublikowano

dnia

Autor:

15 grudnia gracze Powerball mieli szansę na zdobyć ogromną pulę w wysokości 1,1 mld dolarów, ale nikomu się to nie udało. W środowym losowaniu tylko dwie osoby upolowały po 1 milionie – mieszkaniec Arizony i Kalifornii. Ro oznacza, że w środę będzie można trafić szóstą co do wielkości pulę w historii loterii Powerball oraz drugi miliardowy jackpot w tym roku, po rekordowym 1,787 mld dol. wygranym 6 września w Missouri i Teksasie.

Losowanie bez zwycięzcy

W poniedziałkowym losowaniu żaden kupon nie trafił wszystkich sześciu liczb. Wylosowane kule to: 23, 35, 59, 63, 68 oraz czerwona Powerball 2. Mnożnik Power Play wyniósł 4X. Środowe losowanie będzie już 44. w bieżącej serii kumulacji. Ostatni jackpot padł 6 września, kiedy dwa kupony podzieliły między siebie 1,787 mld dol.

Jaką nagrodę może wybrać zwycięzca?

Szczęśliwy gracz, który trafi w środę wszystkie liczby, będzie mieć do wyboru:

  • Wypłatę ratalną  – szacowane 1,25 mld dol., wypłacane w 30 transzach przez 29 lat, z corocznym wzrostem o 5%.
  • Wypłatę jednorazową572,1 mln dol.

Obie opcje są kwotami przed potrąceniem podatków federalnych i stanowych.

Popularność gry i dotychczasowe rekordy

Powerball jest dostępny w 45 stanach, Dystrykcie Kolumbii, Portoryko i na Wyspach Dziewiczych USA. Od 1992 roku loteria wygenerowała ponad 37 mld dol. na cele społeczne wspierane przez amerykańskie loterie.

Transmitowane na żywo losowania odbywają się w poniedziałki, środy i soboty o 10:59 p.m. ET ze studia loterii na Florydzie w Tallahassee. Szanse na jakąkolwiek wygraną wynoszą 1 do 24,9, a na trafienie jackpota – 1 do 292,2 mln.

Największe pule w historii Powerball

  1. 2,04 mld dol. – 7 listopada 2022 – Kalifornia
  2. 1,787 mld dol. – 6 września 2025 – Missouri, Teksas
  3. 1,765 mld dol. – 11 października 2023 – Kalifornia
  4. 1,586 mld dol. – 13 stycznia 2016 – Kalifornia, Floryda, Tennessee
  5. 1,326 mld dol. – 6 kwietnia 2024 – Oregon
  6.  1,25 mld dol. – 17 grudnia?
  7. 1,08 mld dol. – 19 lipca 2023 – Kalifornia
  8. 842,4 mln dol. – 1 stycznia 2024 – Michigan
  9. 768,4 mln dol. – 27 marca 2019 – Wisconsin
  10. 758,7 mln dol. – 23 sierpnia 2017 – Massachusetts

11 największych wygranych w historii loterii w USA – wartości ponad 1 miliard

  1. 2,040 mld dolarów, Powerball, 7 listopada 2022 – jeden kupon: Kalifornia
  2. 1,787 mld dolarów, Powerball, 6 września 2025 – dwa kupony: MissouriTeksas
  3. 1,765 mld dolarów, Powerball, 11 października 2023 – jeden kupon: Kalifornia
  4. 1,602 mld dolarów, Mega Millions, 8 sierpnia 2023 – jeden kupon: Floryda
  5. 1,586 mld dolarów, Powerball, 13 stycznia 2016 – trzy kupony: KaliforniaFlorydaTennessee
  6. 1,537 mld dolarów, Mega Millions, 23 października 2018 – jeden kupon: Karolina Południowa
  7. 1,348 mld dolarów, Mega Millions, 13 stycznia 2023 – jeden kupon: Maine
  8. 1,337 mld dolarów, Mega Millions, 29 lipca 2022 – jeden kupon: Illinois
  9. 1,269 mld dolarów, Mega Millions, 27 grudnia 2024 – jeden kupon: Kalifornia
  10. 1,128 mld dolarów, Mega Millions, 26 marca 2024 – jeden kupon: New Jersey
  11. 1,08 mld dolarów, Powerball, 19 lipca 2023 – jeden kupon: Kalifornia

 

Źródło: Powerball
Foto: istock/Prostock-Studio/
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Kalendarz

październik 2024
P W Ś C P S N
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu