News Chicago
Profesor University of Chicago dostał Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii
Profesor Uniwersytetu Chicagowskiego znalazł się wśród trzech ekonomistów, którym w poniedziałek przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii. Badali oni instytucjonalne korzenie dobrobytu narodowego, analizując wyniki gospodarcze byłych kolonii europejskich. Daron Acemoglu i Simon Johnson z MIT oraz James Robinson z University of Chicago zostali nagrodzeni za swoje badania nad tym, jak różne instytucje w byłych koloniach kształtują dzisiejsze losy gospodarcze tych regionów.
Królewska Szwedzka Akademia Nauk przyznaje Nagrodę Nauk Ekonomicznych od 1969 roku. Wczorajsze ogłoszenie zwiększa łączną liczbę laureatów do 96. Nagroda, o wartości około 1,058 miliona dolarów, zostanie podzielona między laureatów.
Laureaci Nobla prześledzili, jak europejski kolonializm wywarł długotrwały wpływ na instytucje polityczne i gospodarcze byłych kolonii, co z kolei miało decydujący wpływ na ich rozwój lub stagnację.
Według ich badań, kolonie, w których osiedlała się duża liczba Europejczyków, tworzyły inkluzywne i demokratyczne instytucje, które sprzyjały gospodarczemu wzrostowi. Z kolei tam, gdzie osadników było mniej, powstawały autokratyczne, eksploatacyjne struktury władzy, które hamowały rozwój tych krajów.
Jak wyjaśnił Daron Acemoglu podczas konferencji prasowej w Sztokholmie, ich badania nie oceniają kolonializmu jako jednoznacznie dobrego czy złego, lecz pokazują, jak różne strategie kolonialne prowadziły do odmiennych trajektorii rozwoju instytucji politycznych i gospodarczych. Te różnice przetrwały wieki i nadal wpływają na współczesną gospodarkę narodów.
Demokratyczne versus autokratyczne rządy
Wyniki badań badaczy sugerują, że demokratyczne instytucje sprzyjają długoterminowemu rozwojowi, ale Acemoglu podkreśla, że demokracja sama w sobie nie jest gwarancją sukcesu. Wprowadzenie demokratycznych wyborów w głęboko podzielonych społeczeństwach może prowadzić do konfliktów, co zagraża stabilności.
Samo stworzenie instytucji demokratycznych nie wystarcza do zapewnienia powszechnego dobrobytu, a wiele demokracji zmaga się dziś z wyzwaniami, które podważają ich zdolność do realizacji tego celu.

Jednocześnie Chiny, działające w ramach autokratycznej struktury rządowej, stały się drugą co do wielkości gospodarką na świecie, wyciągając setki milionów ludzi z ubóstwa.
Daron Acemoglu przyznał, że autokracje mogą tymczasowo przyspieszyć wzrost gospodarczy, skupiając zasoby na wybranych sektorach, ale ten model rozwoju ma swoje ograniczenia. Podkreślił jednak, że choć demokracje nie zawsze osiągają swoje cele, to rządy autorytarne często nie potrafią długoterminowo zapewnić zrównoważonego wzrostu i dobrobytu.
Wyboista droga demokracji
Obecnie poparcie dla demokracji na całym świecie jest na historycznie niskim poziomie, co stanowi wyzwanie dla przyszłości tego ustroju. Demokracje przeżywają trudny okres, co wpływa na ich zdolność do realizacji obietnicy powszechnego dobrobytu i lepszego zarządzania. Kluczowe jest, aby odzyskały swoją pozycję jako systemy zapewniające sprawiedliwe i efektywne rządy, które służą interesom szerokich grup społecznych.
„Badaliśmy nierówności na świecie dzisiaj i w przeszłości, starając się zrozumieć ogromne nierówności między krajami zamożnymi, takimi jak Stany Zjednoczone, a krajami biednymi” — powiedział James A. Robinson z University of Chicago. „I myślę, że próba zrozumienia tych różnic, ich przyczyn i tego, co można z nimi zrobić, była przedmiotem naszych badań. I myślę, że to jest ważne dla wszystkich”.
Przyznanie tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii trzem badaczom, którzy skupili się na instytucjonalnych fundamentach dobrobytu, pokazuje, jak kluczowe dla rozwoju narodów są trwałe i inkluzywne instytucje. Badania Acemoglu, Johnsona i Robinsona dostarczają cennych wskazówek dla polityków i ekonomistów na całym świecie, jak kształtować przyszłość gospodarczą w oparciu o lekcje przeszłości.
Źródło: fox32, npr
Foto: University of Chicago, Nobel Prize
News Chicago
W 2026 roku skorzystamy z licznych dni darmowego wstępu do muzeów w Chicago
Początek tej zimy przyniósł Chicago największe opady śniegu od niemal pół wieku, co dla wielu mieszkańców oznacza jedno – więcej dni spędzanych w ciepłych, zamkniętych przestrzeniach. Idealną okazją, by połączyć odpoczynek od zimna z odkrywaniem kultury i nauki, są darmowe dni wstępu do chicagowskich muzeów, oferowane mieszkańcom Illinois w pierwszych miesiącach 2026 roku.
Chicago pozostaje jednym z najbardziej muzealnych miast w USA – a poniższe instytucje wprowadziły dziesiątki terminów, w których można wejść bez opłat.
Art Institute of Chicago
111 S. Michigan Avenue
Jedno z najważniejszych muzeów sztuki na świecie ponownie uruchamia program Free Winter Weekdays.
Darmowy wstęp:
5 stycznia – 28 lutego, pon.–pt. od 11:00AM do zamknięcia (muzeum zamknięte we wtorki).
Rezerwacja online jest wymagana, ale po wpisaniu kodu pocztowego z Illinois cena zmienia się na 0 dolarów. Weryfikacja możliwa także na miejscu.

Art Institute of Chicago
Adler Planetarium
1300 S. DuSable Lake Shore Drive
Pierwsze planetarium w USA oferuje bezpłatne wejście dla mieszkańców Illinois w liczne dni w pierwszym kwartale roku.
Darmowe dni 2026:
Styczeń: 7, 12, 14, 21, 26, 28
Luty: 2, 4, 9, 11, 18, 23
Marzec: 2, 4, 9, 11, 18, 25
Kwiecień: 1, 8, 15, 22, 29
Godziny: pt.–pon. 9:00AM–4:00PM oraz środy 4:00–10:00PM.
Wymagana wcześniejsza rezerwacja.

Adler Planetarium
DuSable Black History Museum and Education Center
740 E. 56th Place
Najstarsze muzeum afroamerykańskiej historii i kultury oferuje:
Darmowy wstęp w każdą środę 2026 roku
Godziny otwarcia: 11:00AM–4:00PM.
Bilety można rezerwować online.
Griffin Museum of Science and Industry
5700 S. DuSable Lake Shore Drive
Jeden z największych muzealnych kompleksów naukowych na świecie przygotował liczną pulę darmowych terminów.
Bezpłatne dni 2026:
Styczeń: 12–14, 25–28
Luty: 2–5, 8–12, 17–19, 23–26
Kwiecień: 19
Czerwiec: 4, 19

Griffin Museum of Science and Industry
Museum of Contemporary Art (MCA)
220 E. Chicago Avenue
Muzeum sztuki współczesnej oferuje:
Darmowy wstęp we wtorki, 5:00–9:00PM
Dodatkowo – polityka “pay-what-you-can” dostępna na miejscu.
Chicago History Museum
1601 N. Clark Street
Wczesne miesiące roku to najlepszy moment, by odwiedzić muzeum historii miasta.
Darmowe dni 2026:
Styczeń: 19–23, 27–30
Luty: 16 oraz wtorki–czwartki przez cały miesiąc.

Chicago History Museum
Shedd Aquarium
1200 S. DuSable Lake Shore Drive
Jedno z największych akwariów na świecie tradycyjnie otwiera się szeroko dla mieszkańców stanu.
Darmowe dni 2026:
Styczeń: 6–8, 13–20, 27–29
Luty: 3–5, 10–12, 17–19, 24–26
Darmowe wieczory (5:00–9:00PM):
Marzec: 3, 10, 17, 24, 31
Kwiecień: 7, 14, 21, 28
Maj: 5, 12, 19, 26
Czerwiec: 2, 9, 16, 23, 30
Shedd zaleca wcześniejszą rejestrację z uwagi na duże zainteresowanie.

Shedd Aquarium
Field Museum
1400 S. DuSable Lake Shore Drive
Kultowe muzeum historii naturalnej oferuje:
Darmowe środy dla mieszkańców Illinois – przez cały rok 2026
Godziny otwarcia w środy: 9:00AM–5:00PM.
Kultura dostępna na wyciągnięcie ręki
Setki darmowych terminów to nie tylko sposób na tańsze spędzenie zimy, ale również możliwość ponownego odkrycia chicagowskich instytucji kultury – od prehistorii w Field Museum, przez cuda technologii w MSI, po światowe arcydzieła w Art Institute.
Źródło: nbc
Foto: Art Institute of Chicago, Adler Planetarium, Griffin Museum of Science and Industry, Alanscottwalker, Shedd Aquarium, Field Museum
News Chicago
Tornada uderzyły w środkowe Illinois zrywając dachy z domów
W niedzielę po południu, w środkowym Illinois, gwałtowne burze z intensywnym wiatrem przyniosły co najmniej dwa tornada, które spowodowały znaczne zniszczenia zabudowy mieszkalnej. Najbardziej ucierpiała miejscowość Mount Zion, położona około 8 mil na południowy wschód od Decatur w powiecie Macon.
Zdjęcia opublikowane w mediach społecznościowych pokazują zerwane dachy domów, powalone drzewa oraz liczne szczątki rozrzucone na posesjach. Według informacji przekazanych przez lokalną stację WAND-TV, Agencja Zarządzania Kryzysowego powiatu Macon potwierdziła, że pierwsze tornado pojawiło się w pobliżu Blue Mound około 3:05 PM. Drugie tornado pojawiło się około 5 minut później w rejonie Long Creek.
Nagrania wideo wskazują, że co najmniej 2 domy straciły całkowicie dachy. W jednym z budynków w momencie uderzenia żywiołu przebywali mieszkańcy oraz zwierzęta domowe; wszystkim udało się bezpiecznie opuścić dom.
Brak ofiar, tysiące bez prądu
Do niedzielnego wieczoru nie odnotowano informacji o osobach rannych. Burze spowodowały jednak rozległe przerwy w dostawach energii elektrycznej. Lokalny operator Ameren poinformował o braku prądu u ponad 2 400 odbiorców w rejonie Decatur, głównie na obszarach bezpośrednio dotkniętych przez tornada.
Służby zaapelowały do mieszkańców o unikanie najbardziej zniszczonych terenów, aby umożliwić ekipom szybkie przywracanie zasilania oraz działania ratunkowe.
Potwierdzenie meteorologów i dalsze oceny
National Weather Service potwierdziła, że co najmniej jedno tornado uderzyło w region. Ostateczna ocena szkód ma zostać opublikowana w tym tygodniu.
Zniszczenia także w innych częściach stanu
Silne burze przeszły również przez inne obszary Illinois. W Pontiac porywisty wiatr uszkodził kilka domów oraz kompleks apartamentów. Znaczące straty odnotowano także w okolicach Peorii, gdzie mogło dojść do kolejnego kontaktu tornada z ziemią.
Tazewell County Emergency Management Agency udostępniła zdjęcia pokazujące m.in. zawaloną stodołę, powalony słup energetyczny oraz rozrzucone po polach szczątki zabudowań.
Źródło: nbc
Foto: YouTube
News Chicago
Coraz mniej jest mieszkań dostępnych cenowo na przedmieściach Chicago
Rosnące ceny nieruchomości powodują, że wiele podmiejskich miejscowości w aglomeracji Chicago nie spełnia stanowych wymogów dotyczących mieszkań dostępnych cenowo. Z najnowszych analiz wynika, że część gmin nie tylko nie osiąga wymaganego poziomu, ale także nie przedstawiła obowiązkowych planów działań, które mają poprawić sytuację.
Zgodnie z przepisami stanu Illinois, każda gmina, w której mniej niż 10% zasobu mieszkaniowego stanowią lokale uznawane za dostępne cenowo, musi złożyć plan naprawczy do Illinois Housing Development Authority IHDA.
Kilkadziesiąt gmin poniżej progu
Raport przygotowany przez Impact for Equity pokazuje, że 44 gminy w rejonie Chicago nie spełniają wymaganego progu 10%, a 16 z nich nie złożyło żadnego planu. Wśród nich po raz pierwszy znalazła się Geneva.
Według danych za 2023 rok, w Genevie jedynie 7,3% mieszkań spełnia kryteria dostępności cenowej.
Burmistrz miasta Kevin Burns przyznaje, że choć miasto już wcześniej miało problem z osiągnięciem progu, to po raz pierwszy nie złożyło formalnego planu. Władze tłumaczą to pracami nad nową, kompleksową strategią rozwoju, która ma uwzględniać politykę mieszkaniową.
Droga ziemia skutecznie blokuje inwestycje
Samorządy podkreślają, że największą barierą w budowie tanich mieszkań są ceny gruntów. W Genevie deweloperzy często rezygnują z inwestycji po analizie kosztów działek.
Jeszcze trudniejsza sytuacja panuje w Oak Brook, gdzie ceny ziemi sięgają nawet 1 mln USD za akr. Tam tylko 6,6% mieszkań uznawanych jest za dostępne cenowo. Lokalne władze otwarcie przyznają, że bez subsydiów publicznych takie projekty są praktycznie niemożliwe.

Oak Brook
Ile powinno kosztować „tanie” mieszkanie
Eksperci wskazują, że koszty mieszkania nie powinny przekraczać jednej trzeciej dochodów rodziny. W realiach metropolii chicagowskiej oznacza to czynsz do 1 181 USD miesięcznie lub ratę kredytu hipotecznego nie wyższą niż 1 575 USD.
IDHA analizuje sytuację mieszkaniową w gminach co pięć lat. Od 2008 roku liczba miejscowości niespełniających wymogów spadła łącznie o 24, co pokazuje pewien postęp. W 2023 roku z listy wypadły m.in. Naperville, Gilberts i Sleepy Hollow, choć jednocześnie dołączyły nowe gminy, takie jak Sugar Grove i Port Barrington.

Sugar Grove
Samorządy i organizacje reagują
Część lokalnych władz zaczyna podejmować konkretne działania. DuPage County powołało w 2023 roku specjalny zespół ds. rozwiązań mieszkaniowych, a w budżecie zabezpieczono 5 mln USD na utworzenie banku ziemi oraz funduszu mieszkaniowego. Planowany jest także program pomocy przy wkładzie własnym dla kupujących.
Istotną rolę odgrywają również organizacje non profit, w tym Full Circle Communities, które realizują projekty mieszkań dostępnych cenowo m.in. w Elgin, Glen Ellyn i Arlington Heights, łącząc je z programami wsparcia dla mieszkańców.

Elgin
Skala problemu nadal ogromna
Mimo podejmowanych inicjatyw potrzeby pozostają bardzo duże. Według szacunków Impact for Equity, Illinois musi wybudować co najmniej 227 tys. mieszkań dostępnych cenowo w ciągu pięciu lat, aby realnie zmniejszyć deficyt.
Eksperci zgodnie wskazują, że bez udostępniania gruntów publicznych, obniżania opłat i upraszczania procedur, coraz więcej podmiejskich gmin będzie miało trudności z wypełnieniem ustawowych wymogów, a kryzys mieszkaniowy będzie się pogłębiał.
Źródło: dailyherald
Foto: City of Geneva, Google Maps, City of Elgin
-
News USA4 tygodnie temuRząd wstrzymuje rozpatrywanie wszystkich wniosków imigracyjnych z 19 państw
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW4 tygodnie temuTomasz Potaczek z Chicago ponownie na podium Mistrzostw Świata w Kettlebell
-
News USA3 tygodnie temuHistoryczne wystąpienie prezydenta: Trump o uroczystości Niepokalanego Poczęcia
-
News USA4 tygodnie temuUniwersytet Kolorado zapłaci 10,3 mln USD za przymus szczepień przeciw COVID-19
-
Polonia Amerykańska21 godzin temuCoraz więcej Polaków opuszcza USA na skutek zaostrzonej polityki imigracyjnej
-
Polonia Amerykańska4 tygodnie temuMsza Św. w intencji ofiar stanu wojennego zostanie odprawiona 14 grudnia w Kościele Św. Trójcy
-
News Chicago6 dni temuKevin Niemiec wśród absolwentów St. Viator High School oskarżonych o gwałt na koleżance z klasy
-
News Chicago4 tygodnie temuKawiarniany wagon Metry: Pasażerowie zachwyceni, przewoźnik planuje kolejny krok










