Połącz się z nami

News USA

Nagrodzone Noblem badania z fizyki i chemii były związane ze sztuczną inteligencją

Opublikowano

dnia

Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie chemii została przyznana trzem wybitnym naukowcom za ich przełomowe osiągnięcia w projektowaniu struktury białek oraz wykorzystaniu w tym celu modelu sztucznej inteligencji. Natomiast dwóch badaczy nagrodzonych w dziedzinie fizyki przyczyniło się do rozwoju technologii sztucznych sieci neuronowych, które stały się podstawą współczesnych rozwiązań AI.

Nagroda Nobla z chemii

Laureatami z dziedziny chemii zostali David Baker z University of Washington oraz Demis Hassabis i John Jumper z laboratorium Google DeepMind, którzy zrewolucjonizowali naukę dzięki nowatorskim technikom przewidywania i projektowania białek.

Heiner Linke, przewodniczący Komitetu Noblowskiego, podkreślił, że wyróżniono ich za rozwiązanie odwiecznego problemu chemii i biochemii: powiązania sekwencji aminokwasów ze strukturą białek. “To jedno z najważniejszych wyzwań, które nurtowało naukowców przez dekady” – stwierdził Linke.

Przełom w projektowaniu białek

David Baker od wielu lat jest liderem badań nad projektowaniem białek. Już w 2003 roku stworzył pierwsze sztuczne białko, a jego praca pozwoliła na rozwój licznych innowacyjnych struktur białkowych, które znalazły zastosowanie w medycynie, szczepionkach, nanotechnologii oraz urządzeniach diagnostycznych.

Demis Hassabis i John Jumper, pracujący w Google DeepMind, wprowadzili do badań nad białkami sztuczną inteligencję, która umożliwiła przewidywanie trójwymiarowych struktur białek na podstawie ich sekwencji. Opracowany przez nich model AI, znany jako AlphaFold, odmienił badania biologiczne, umożliwiając naukowcom dokładniejsze zrozumienie funkcji białek i ich roli w organizmach.

W 2020 roku, po dekadach niepowodzeń w przewidywaniu struktur białek, zespół z DeepMind stworzył narzędzie, które zrewolucjonizowało tę dziedzinę, przełamując wieloletni problem w naukach biomedycznych.

David Baker otrzymał połowę nagrody pieniężnej w wysokości 11 milionów koron szwedzkich (ok. 1 milion dolarów), a Demis Hassabis i John Jumper podzielili się drugą połową.

Nagroda Nobla z fizyki

Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki w 2024 roku podzielili się John Hopfield oraz Geoffrey Hinton. Choć działali w różnych obszarach badań, przyczynili się do rozwoju technologii sztucznych sieci neuronowych, które stały się podstawą współczesnych rozwiązań sztucznej inteligencji.

John Hopfield, emerytowany profesor Uniwersytetu Princeton, oraz Geoffrey Hinton, były profesor Uniwersytetu Toronto, zbudowali modele sztucznych sieci neuronowych inspirowane funkcjonowaniem ludzkiego mózgu. Te sieci, naśladując procesy przechowywania i przywoływania wspomnień, przyczyniły się do rozwoju technologii uczenia maszynowego.

Ich prace, zainicjowane w latach 80-tych, utorowały drogę systemom, które dziś wykorzystujemy do rozpoznawania twarzy, tłumaczeń językowych czy zaawansowanych chatbotów, takich jak ChatGPT.

Pionierzy sztucznej inteligencji

91-letni Hopfield został nagrodzony za stworzenie „pamięci asocjacyjnej”, która potrafi przechowywać i rekonstruować wzorce w danych, przypominając procesy zachodzące w mózgu. Jego sieć neuronowa, opracowana w 1982 roku, mogła przywoływać obrazy na podstawie fragmentów wzorców, co jest analogiczne do tego, jak ludzki mózg rozpoznaje znajome piosenki czy obrazy, nawet w hałaśliwym środowisku.

76-letni Geoffrey Hinton, nazywany „ojcem chrzestnym AI”, wykorzystał osiągnięcia Hopfielda, tworząc wielowarstwowe sieci neuronowe oparte na prawdopodobieństwie. Jego prace doprowadziły do stworzenia programów zdolnych do rozpoznawania i generowania obrazów na podstawie dostarczonych danych.

Mimo iż Hinton stał się jednym z głównych orędowników rozwoju AI, w ostatnich latach publicznie ostrzegał przed potencjalnymi zagrożeniami, jakie może przynieść sztuczna inteligencja, jeśli przekroczy możliwości człowieka.

Tydzień Nagród Nobla 2023

Ceremonia wręczenia Nagród Nobla odbędzie się 10 grudnia w Sztokholmie, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla. W trakcie trwającego Tygodnia Noblowskiego ogłoszono już laureatów z dziedzin medycyny, fizyki i chemii, a dzisiaj zostanie przyznana także Nagroda Nobla w dziedzinie literatury.

 

Źródło: AP, The Guardian
Foto: Nobel Prize

News USA

Rekordowy Cyber Monday: Amerykanie wydali 14,25 mld USD w jeden dzień

Opublikowano

dnia

Autor:

Tegoroczny Cyber Monday okazał się największym w historii. Z danych Adobe wynika, że klienci poszukujący internetowych okazji wydali 14,25 miliarda dolarów, czyli o 7,1% więcej niż rok wcześniej. Wynik ten minimalnie przekroczył prognozy analityków, którzy oczekiwali 14,2 mld USD, i potwierdził dominującą pozycję Cyber Monday w kalendarzu zakupów online. W szczytowych momentach dnia konsumenci wydawali nawet 16 milionów dolarów na minutę.

Rabaty napędzały sprzedaż

Wzrost napędzały wyjątkowo „agresywne i konkurencyjne promocje” — jak określiło Adobe — szczególnie w trzech kategoriach:
– elektronika: do –31%,
– zabawki: do –28%,
– odzież: do –25%.

Znaczące obniżki dotyczyły także:
– komputerów (–23%),
– telewizorów (–22%),
– mebli (–19%),
– sprzętu AGD (–19%),
– artykułów sportowych (–17%).

Jak podkreślił Vivek Pandya, główny analityk Adobe Digital Insights, amerykańscy sprzedawcy „mocno postawili na rabaty, aby pobudzić popyt”. Tydzień Cyber Week — z rekordowym Black Friday — coraz bardziej konkuruje z Cyber Monday o miano najważniejszego dnia w e-handlu.

Promocje jeszcze nie znikają

Adobe przewiduje, że choć najwyższe rabaty już minęły, to duża część obniżek utrzyma się jeszcze przez pierwszy tydzień grudnia.
Przewidywane zniżki:
– zabawki: do –23%,
– komputery: –20%,
– elektronika: –19%,
– odzież: –18%.

Sprzedawcy liczą, że wydłużone promocje pomogą przyciągnąć klientów oszczędzających w trudniejszej sytuacji ekonomicznej.

Konsumenci wydają więcej — ale ostrożnie

Od 1 listopada do 1 grudnia Amerykanie wydali online 137,4 mld USD, co oznacza wzrost o 7,2% w ujęciu rocznym. Pięć dni od Święta Dziękczynienia do Cyber Monday przyniosło 44,2 mld USD, czyli o 7,7% więcej niż rok wcześniej. Sam Black Friday pobił kolejne rekordy z kwotą 11,8 mld USD.

Rekordowy boom „kup teraz, zapłać później”

Rosnące koszty życia skłaniają konsumentów do szukania elastycznych form płatności. Metoda buy now, pay later (BNPL) osiągnęła w tym roku swoje historyczne maksimum. Wygenerowała 1,03 mld USD obrotu — to wzrost o 4,2% rok do roku.

Model ten pozwala rozłożyć koszt zakupów na raty i stał się kluczowym narzędziem dla kupujących, którzy chcą korzystać z dużych rabatów, nie obciążając nadmiernie bieżącego budżetu.

Najsilniejszy sezon zakupowy w historii

Cyber Monday 2025 potwierdził rosnącą dominację handlu internetowego oraz coraz większą rolę promocji jako głównego motoru sprzedaży. Wszystko wskazuje na to, że tegoroczny sezon świąteczny będzie jednym z najbardziej dochodowych w historii e-commerce, a sprzedawcy już teraz przygotowują się na dalszy boom w grudniu.

Źródło: foxbusiness
Foto: istock/Panuwat Dangsungnoen/MARIIA MALYSHEVA/
Czytaj dalej

News USA

Eli Lilly obniża ceny Zepbound, rozszerzając dostęp do leków na odchudzanie

Opublikowano

dnia

Autor:

W poniedziałek koncern farmaceutyczny Eli Lilly ogłosił kolejną serię obniżek cen swojego popularnego leku na odchudzanie Zepbound, co ma zwiększyć dostęp pacjentów do terapii oraz wzmocnić znaczenie platformy cyfrowej LillyDirect. Najważniejsza zmiana dotyczy osób korzystających z programu Zepbound Self Pay Journey – to właśnie dla nich cena miesięcznej terapii znacząco spada.

Nowy cennik dla użytkowników LillyDirect

Posiadacze ważnej recepty kupujący Zepbound w formie jednodawkowych fiolek przez platformę LillyDirect zapłacą teraz:
299 USD miesięcznie (poprzednio 349 USD),
399 USD za dawkę 5 mg (wcześniej 499 USD),
449 USD za pozostałe zatwierdzone dawki.

Dla porównania zwykłe ceny rynkowe, gdy nie korzysta się z programu Self Pay, wynoszą:
599 USD za dawkę 7,5 mg,
699 USD za 10 mg,
849 USD za 12,5 mg,
1 049 USD za 15 mg.

LillyDirect – klucz do szerszego dostępu

Uruchomiona na początku 2024 roku platforma LillyDirect umożliwia zakup Zepbound i Mounjaro bezpośrednio od producenta. Z rozwiązania korzystają szczególnie pacjenci bez ubezpieczenia lub ci, których polisy nie obejmują leków odchudzających.

Firma podkreśla, że cyfrowa obsługa, uproszczone procedury i przejrzysty cennik mają ograniczyć bariery wejścia dla nowych pacjentów – co jednocześnie wzmacnia konkurencyjność marki na rynku.

Kolejne redukcje cen w drodze

Ogłoszone obniżki pojawiły się niespełna miesiąc po wcześniejszej zapowiedzi redukcji cen wielodawkowych aplikatorów Zepbound. Ta zmiana wymaga jednak akceptacji FDA.

Jeśli zostanie zatwierdzona, od kwietnia 2026 roku pacjenci korzystający z Medicare zapłacą za wielodawkowe urządzenia Zepbound oraz za nową, raz dziennie przyjmowaną tabletkę odchudzającą orforglipron nie więcej niż 50 USD miesięcznie – o ile oba leki otrzymają dopuszczenie na rynku.

Dla pacjentów płacących samodzielnie ceny będą wyglądać następująco:
– multi-dose pen Zepbound: od 299 USD do 449 USD,
– orforglipron: od 149 USD do 399 USD, w zależności od dawki.

Konkurencja nie śpi

Zmiany cen wprowadzane przez Eli Lilly wpisują się w szerszą walkę o rynek leków odchudzających, który w ostatnich latach dynamicznie rośnie. Największym konkurentem firmy pozostaje Novo Nordisk, producent Wegovy i Ozempic.

Duńska firma również postawiła na model sprzedaży bezpośredniej. W marcu ruszyła platforma NovoCare Pharmacy, skierowana do pacjentów, których nie stać na ceny katalogowe lub których ubezpieczenie nie obejmuje terapii odchudzających.

Walka o pacjenta i przyszłość rynku

Obie firmy argumentują, że platformy direct-to-consumer zwiększają dostęp pacjentów do innowacyjnych terapii, ale jednocześnie zapewniają producentom większą kontrolę nad relacją z odbiorcą. Dla branży oznacza to rosnącą konkurencję, agresywną politykę cenową oraz stopniowe przechodzenie z tradycyjnego modelu dystrybucji leków do sprzedaży cyfrowej.

Źródło: foxbusiness
Foto: Eli Lilly, Novo Nordisk, istock/Dacharlie/
Czytaj dalej

News USA

Ostatni “superksiężyc” roku rozświetli nocne zimowe niebo w czwartek

Opublikowano

dnia

Autor:

W czwartek wieczorem mieszkańcy USA będą mogli obserwować ostatni w 2025 roku „superksiężyc”. Zjawisko określane jako Cold Supermoon będzie trzecią z rzędu superpełnią widoczną w Ameryce Północnej, jednak aby je zobaczyć, trzeba będzie zmierzyć się z niskimi temperaturami charakterystycznymi dla grudnia.

Czym jest superksiężyc

Według NASA superksiężyc występuje wtedy, gdy pełnia Księżyca zbiega się z momentem jego największego zbliżenia do Ziemi, czyli perygeum. Orbita Księżyca ma kształt elipsy, co oznacza, że podczas każdego obiegu osiąga on zarówno perygeum, jak i apogeum. Jeśli pełnia nastąpi w momencie zbliżonym do perygeum — w 90% odległości od tego punktu — zjawisko nazywane jest superksiężycem.

Choć termin nie jest oficjalnym określeniem naukowym, przyjął się w astronomii popularnej, ponieważ wskazuje na wyraźnie jaśniejszy i większy niż zwykle Księżyc.

Dlaczego grudniowa pełnia to „Cold Moon”

Zgodnie z informacjami Royal Museums Greenwich grudniowa pełnia nosi nazwę Cold Moon, co odnosi się do początku zimy na półkuli północnej. Spotyka się również określenia long night moon, nawiązujące do najdłuższej nocy w roku przypadającej w grudniu, oraz oak moon.

NASA podaje, że superksiężyc może być nawet o 30% jaśniejszy i o 14% większy niż najmniejsza pełnia w roku. Według EarthSky w czwartek Księżyc znajdzie się około 221 965 mil od Ziemi, co będzie jego drugim najbliższym podejściem w 2025 roku.

Moment pełni nastąpi o 05:14 PM czasu centralnego. W praktyce oznacza to, że mieszkańcy Chicago zobaczą wyjątkowo efektowny Księżyc już podczas jego wschodu i dalszego wznoszenia się nad horyzontem.

Kiedy kolejna superpełnia

Następny superksiężyc będzie widoczny 3 stycznia, a kolejnego takiego zjawiska można spodziewać się dopiero pod koniec listopada 2026.

Źródło: nbc
Foto: istock
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Kalendarz

październik 2024
P W Ś C P S N
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu