Kultura
Rzym: Caravaggio na wyciągnięcie ręki

Rzym kojarzy się cudzoziemcom przede wszystkim z zabytkami starożytnej czy też sakralnej architektury, słynnymi na całym świecie miejscami. Jak mówią jednak sami Rzymianie – dosłownie w każdym miejscu Wiecznego Miasta możemy zetknąć się z bezcennymi skarbami kultury oraz sztuki, skrytymi często w wydawałoby się zwyczajnych miejscach. Tak jest chociażby z Caravaggiem, którego 453. rocznicę urodzin obchodzimy w niedzielę 29 września, i jego najsłynniejszymi dziełami.
Przepiękny plac Piazza Navona, wyjątkowy, zachowany od starożytności Panteon – to oczywiście miejsca obowiązkowe do odwiedzenia dla każdego turysty w Rzymie. Idąc od jednego tego miejsca do drugiego warto pamiętać, że przemierzamy okolice, które kilka wieków wcześniej od 1594 do 1606 roku przemierzał Caravaggio, kiedy przebywał w Rzymie i tworzył tu swoje wspaniałe dzieła. Widział te same ściany, wdawał się tam w uliczne burdy, obserwował ludzi, poszukując modeli do swych obrazów, tworzył i mieszkał.
„Madonna Pielgrzymów” u Świętego Augustyna
Odkrywanie śladów Caravaggia, który zrewolucjonizował malarstwo europejskie, wprowadzając do niego grę światła i cienia, można zacząć od okolic Piazza Navona, na którym artysta bywał zapewne codziennie i odwiedzenia kościoła św. Augustyna. Kościół znajduje się niedaleko gmachu Senatu przy Piazza di sant’Agostino. Pod koniec sierpnia 2024 roku świątynię odwiedził papież Franciszek, modląc się tam przy relikwiach Świętej Moniki, matki doktora Kościoła.
Papież modlił się wtedy jeszcze w innym miejscu w tym kościele – przed obrazem „Madonna pielgrzymów” (Madonna dei Pellegrini), jednym z najbardziej znanych arcydzieł Caravaggia, datowanym na lata 1604-1606. Znajduje się on w kaplicy Cavalettich, w lewej nawie kościoła. Warto do specjalnej puszki umieszczonej przy kaplicy wrzucić monetę 1 euro, by obraz został oświetlony. To dopiero pozwoli dostrzec wspaniałą grę światła i cienia na obrazie.
Sam obraz Madonny Pielgrzymów wywołał zresztą niemały skandal, kiedy został wywieszony w bocznej nawie kościoła św. Augustyna. Przedstawia Madonnę z dużym już Dzieciątkiem na rękach, stojącą ze skrzyżowanymi nogami – co współcześni uznali za nazbyt frywolny gest. Przed nią klęczą pielgrzymi – notable, którzy zamówili obraz, ale przedstawieni w brudnych ubraniach biedaków, z kijami w dłoniach, boso, z brudnymi piętami. W dodatku w postaci Madonny współcześni odnajdywali twarz znanej w Rzymie kurtyzany Leny.
Caravaggio był malarzem realistą, obserwował pielgrzymów licznie przybywających do Rzymu w roku jubileuszu A.D. 1600 i widział, jak wyglądają, w jakich strojach przybywają. W dodatku był awanturnikiem i w pewnym sensie człowiekiem ulicy. Na pobliskim Piazza Navona, gdzie zapewne widywał Lenę, wdawał się też w awantury uliczne. Odwiedzał też pobliski szpital dla ubogich, by obserwować anatomię ludzką.

Madonna Pielgrzymów
Mecenat kardynała Del Monte
Dwunastoletni pobyt Caravaggia w Rzymie koncentrował się w okolicy, w której położony jest kościół św. Augustyna. Nieopodal, przy ulicy Rinascimento, również w pobliżu Piazza Navona znajduje się pałac Medyceuszy, w którym mieści się obecnie siedziba Senatu. W czasie, kiedy Caravaggio przebywał w Rzymie, pałac był wynajmowany przez kardynała Del Monte, miłośnika sztuki. Ten doceniając nowatorstwo malarstwa Caravaggia zaprosił artystę, by tworzył na jego dworze. Caravaggio przez dwa lata – do 1601 roku – mieszkał w pałacu, gdzie kształcił się również w dziedzinie muzyki.
I właśnie za przyczyną kardynała Del Monte namalował swoje kolejne wielkie arcydzieła, które można podziwiać w położonym nieopodal kościele San Luigi dei Francesi, położonym zaledwie 100 metrów od Senatu. Caravaggio za poparciem kardynała Del Monte otrzymał zadanie dokończenia malowania znajdującej się w lewej nawie kaplicy Contarelli przed jubileuszem 1600 roku. To tam umieścił cykl swoich słynnych dzieł dotyczących Świętego Mateusza. Warto więc tam wstąpić, by podziwiać obrazy: „Św. Mateusz z aniołem”, „Powołanie św. Mateusza” oraz „Męczeństwo św. Mateusza”.

Św. Mateusz i Anioł
Adres znaleziony dzięki sądowej rozprawie
Inne dzieła Caravaggia można podziwiać w miejscach oddalonych nieco dalej od rejonu Piazza Navona i Senatu. „Nawrócenie Świętego Pawła” czy „Męczeństwo Świętego Piotra” Caravaggia znajdziemy w położonym przy Piazza del Popolo 12 kościele Santa Maria del Popolo. Inne słynne dzieła artysty, choćby „Chłopiec z koszem owoców” można oglądać w Galerii Borghese. Jeszcze inne znajdziemy w Galerii Barberini czy Muzeach Watykańskich, a także w innych galeriach.
Wróćmy jednak do okolic Piazza Navona i miejsc, które Caravaggio przemierzał codziennie. W położonym pół kilometra od kościoła wąskim zaułku przy Vicolo del Divino Amore pod numerem 21, na 1. piętrze Caravaggio mieszkał w latach 1604-1605. Dziś to miejsce jest ciągiem niskich kamieniczek połączonych ze sobą. Miejsce, w którym mieszkał artysta oznaczone jest tablicą.
Skąd wiadomo, ze to na pewno adres, pod którym mieszkał Caravaggio? Z akt sadowych. Artysta, który często wdawał się w bójki i wielokrotnie był notowany przez policję po jednej z awantur uciekł z Rzymu, nie płacąc czynszu za wynajem mieszkania. Właścicielka zgłosiła to na policję, odbyła się też sprawa sądowa, podczas której kobieta dokładnie podała adres i okres, w jakim malarz przebywał w tym mieszkaniu. W archiwach rzymskich odnaleziono te dokumenty.

Dom Caravaggia na Vincolo del Divino Amore
Dotknąć drzwi Caravaggia
Idąc dosłownie 30 metrów dalej uliczką Nicolo del Divino Amore można dostrzec wejście do jednego z mieszkań, którego kamienne odrzwia przypominają dokładnie obramowanie drzwi, w których stoi Madonna na obrazie „Madonna dei Pellegrini”. Być może to właśnie w tych drzwiach stała modelka pozując do słynnego obrazu Caravaggia.
Taki jest Rzym, w którym nie tylko ślady Caravaggia, ale i wiele innych niezwykłych i przepięknych można nie tylko oglądać, ale i dotykać.
Family News Service
Foto: wikimedia, W. Rogacin
Polonia Amerykańska
VII Kongres Teatru Polskiego w Chicago zaprasza w najbliższy weekend

W najbliższy weekend, w dniach 19–21 września odbędzie się VII Kongres Teatru Polskiego w Chicago. Wydarzenia zaplanowano w dwóch lokalizacjach: Akademii Muzyki PASO oraz Art Gallery Kafe. Organizatorzy przygotowali bogaty program spektakli, warsztatów i spotkań artystycznych. Serdecznie zapraszamy!
19 września – spektakl „Furia” Katarzyny Janiszewskiej
Kongres rozpocznie się przedstawieniem „Furia” w reżyserii Katarzyny Janiszewskiej. To oniryczna podróż w głąb kobiecej psychiki, inspirowana psychologią głębi C.G. Junga. Spektakl porusza temat tożsamości, przekonań i międzypokoleniowych doświadczeń kobiet.
- Bilety: 30 USD
- Rezerwacje: SMS 312-912-3135 lub w dniu wydarzenia
20 września – warsztaty aktorskie z Mateuszem Deskiewiczem
Uczestnicy będą mogli wziąć udział w całodniowych warsztatach prowadzonych przez Mateusza Deskiewicza – aktora teatralnego i musicalowego, solistę Teatru Muzycznego w Gdyni. Program obejmuje: ruch sceniczny, pracę nad rolą, podstawy pantomimy, improwizację oraz budowanie postaci scenicznej.
- Godziny: 9:30AM–4:30PM
- Koszt: 125 USD
- Zapisy do 15 września: 773-934-3224, KTPwCHICAGO@gmail.com
20 września – warsztaty pisania o teatrze z Piotrem Wyszomirskim
Miłośnicy teatru będą mogli rozwijać umiejętności krytycznego myślenia i pisania o sztuce podczas warsztatów prowadzonych przez Piotra Wyszomirskiego – krytyka teatralnego, redaktora i publicystę.
- Godziny: 10:00AM–3:00PM
- Koszt: 45 USD (z lunchem)
- Zapisy do 15 września: 773-934-3224, KTPwCHICAGO@gmail.com
20 września – „Pamiętniki Adama i Ewy”
Wieczorem publiczność obejrzy spektakl „Pamiętniki Adama i Ewy” na podstawie twórczości Marka Twaina. To pełna humoru i refleksji opowieść o relacjach, różnicach między płciami i miłości.
- Bilety: 30 USD
- Rezerwacje: SMS 312-912-3135 lub w dniu wydarzenia
21 września – Gala i spektakl „Być jak Charlie Chaplin”
Zwieńczeniem VII Kongresu Teatru Polskiego w Chicago będzie uroczysta gala, podczas której wręczone zostaną nagrody, m.in. dla Barbary Bilszty i Wojciecha Niewrzoła.
W programie znajdzie się spektakl „Być jak Charlie Chaplin” z Mateuszem Deskiewiczem w roli głównej. To oryginalne przedstawienie autorstwa Piotra Wyszomirskiego łączy taniec, śpiew, humor i refleksję nad kondycją współczesnego artysty. Po spektaklu odbędzie się koktajl dla uczestników.
- Bilety: 30 USD
- Rezerwacje: SMS 312-912-3135 lub w dniu wydarzenia
Dlaczego warto wziąć udział?
- Spotkania z wybitnymi artystami i twórcami teatru
- Warsztaty rozwijające umiejętności aktorskie i krytyczne
- Spektakle poruszające aktualne tematy w nowoczesnej formie
- Unikalna okazja do integracji polonijnego środowiska teatralnego
Serdecznie Zapraszamy!
Źródło: Kongres Teatru Polskiego w Chicago
Foto: Kongres Teatru Polskiego w Chicago, istock/fergregory/
News USA
Konstytucja USA w pełnej okazałości – wyjątkowa wystawa w Narodowych Archiwach

Konstytucja Stanów Zjednoczonych po raz kolejny zapisze się w historii – tym razem jako bohaterka niezwykłej wystawy, która pozwoli zwiedzającym zobaczyć dokument w całości, w sposób dotąd niespotykany. Cała Konstytucja będzie prezentowana w Narodowym Muzeum Archiwów w Waszyngtonie przez dwa tygodnie – od wtorku 16 września do środy 1 października. Wystawa będzie dostępna w historycznej Rotundzie.
Co zobaczą odwiedzający?
Na co dzień w Narodowym Muzeum Archiwów można oglądać oryginał czterostronicowej Konstytucji oraz Kartę Praw. Tym razem jednak ekspozycja zostanie rozszerzona o:
- wszystkie 27 poprawek do Konstytucji,
- rzadko pokazywaną „piątą stronę” dokumentu, podpisaną osobiście przez George’a Washingtona.
Symboliczny wymiar
Specjalna wystawa wpisuje się w obchody Dnia Konstytucji (27 września) oraz stanowi część przygotowań do 250. rocznicy powstania Stanów Zjednoczonych.
Organizatorzy podkreślają, że to wyjątkowa okazja, by zobaczyć fundament amerykańskiej demokracji w pełnym wymiarze – nie tylko jako tekst prawny, ale również jako historyczny artefakt, który ukształtował losy narodu.
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki to najwyższy akt prawny obowiązujący w Stanach Zjednoczonych, podstawa systemu prawnego i ustroju politycznego.
Była wzorem dla wielu innych konstytucji powstających na całym świecie. Jej siłą jest prostota i elastyczność. Obecnie, z 27 poprawkami, służy ponad 300 milionom Amerykanów w 50 stanach, które są w wielu kwestiach różne.
Źródło: fox32, wikipedia
Foto: istock/ giftlegacy/
News Chicago
Największy festiwal sztuk performatywnych na Środkowym Zachodzie powraca na Navy Pier!

Chicago Live!, największy i bezpłatny festiwal sztuk performatywnych w regionie, już po raz piąty ożywi Navy Pier. Wydarzenie odbędzie się w weekend 20–21 września 2025 roku, gromadząc artystów i publiczność z całego miasta i nie tylko.
Tegoroczna edycja zapowiada się wyjątkowo – na pięciu scenach zobaczymy ponad 100 zespołów, artystów i organizacji artystycznych z Chicago. Z okazji jubileuszu festiwalu przygotowano pięć światowych premier specjalnie zamówionych utworów – od innowacyjnych kompozycji muzycznych po widowiskowe choreografie taneczne.
Wśród artystów, którzy zaprezentują premierowe występy, znajdą się m.in.:
- Giordano Dance Chicago
- Aerial Dance Chicago
- Victor Garcia (trąbka)
- Momenta Dance Company
- Lake Shore Symphony Orchestra pod batutą Russella Vinicka
Po raz pierwszy w historii festiwalu część programu przeniesie się także na jezioro Michigan. Na pokładach statków wycieczkowych Shoreline Sightseeing odbędą się wyjątkowe występy, w tym w pełni zaaranżowany musical przygotowany przez Music Theatre Works – spektakl będzie można zobaczyć w sobotę 20 września o godz. 2:00PM.
Organizatorzy spodziewają się, że w ciągu dwóch dni ponad 100 000 widzów odwiedzi Navy Pier, by wziąć udział w tej niezwykłej celebracji sztuki performatywnej.
Chicago Live! powstał w 2021 roku, tuż po pandemii, z inicjatywy Fundacji Pritzkera i przy wsparciu Peoples Gas, aby ponownie zbliżyć publiczność i artystów po długiej przerwie. W ciągu zaledwie pięciu lat festiwal rozrósł się ponad dwukrotnie – od 43 zespołów podczas pierwszej edycji do ponad 100 grup i artystów w programie tegorocznej odsłony.
Pełny program wydarzenia i dodatkowe informacje dostępne są na stronie internetowej Navy Pier.
Źródło: chicagostarmedia
Foto: Navy Pier
-
News USA3 tygodnie temu
Administracja Trumpa grozi odcięciem funduszy za „ideologię gender” w szkołach
-
News USA1 tydzień temu
Zabójstwo Ukrainki w Charlotte wywołało debatę o bezpieczeństwie publicznym
-
News Chicago3 tygodnie temu
Molly Borowski z Chicago uciekała przed policją z prędkością 109 mil na godzinę
-
News USA3 tygodnie temu
Sfingował własną śmierć, by uciec do kochanki. 45-latek z Wisconsin odsiedzi 89 dni
-
News USA2 tygodnie temu
Niepowtarzalna trasa Lecha Wałęsy – 45 lat Solidarności, 28 miast, jedno przesłanie
-
News USA3 tygodnie temu
Strzelanina w Minneapolis: Dlaczego Robin Westman otworzył/a ogień do dzieci?
-
News Chicago3 dni temu
Ted Dabrowski zawalczy z Pritzkerem o fotel gubernatora Illinois w 2026 roku
-
Polonia Amerykańska3 dni temu
Błyszcząca ABBA NIGHT fundacji You Can Be My Angel w obiektywie StelmachLens, 12 września