Kultura

Rzym: Caravaggio na wyciągnięcie ręki

Opublikowano

1 rok temu

dnia

29 września 2024

Autor:

bwyderka

Rzym kojarzy się cudzoziemcom przede wszystkim z zabytkami starożytnej czy też sakralnej architektury, słynnymi na całym świecie miejscami. Jak mówią jednak sami Rzymianie – dosłownie w każdym miejscu Wiecznego Miasta możemy zetknąć się z bezcennymi skarbami kultury oraz sztuki, skrytymi często w wydawałoby się zwyczajnych miejscach. Tak jest chociażby z Caravaggiem, którego 453. rocznicę urodzin obchodzimy w niedzielę 29 września, i jego najsłynniejszymi dziełami.

Przepiękny plac Piazza Navona, wyjątkowy, zachowany od starożytności Panteon – to oczywiście miejsca obowiązkowe do odwiedzenia dla każdego turysty w Rzymie. Idąc od jednego tego miejsca do drugiego warto pamiętać, że przemierzamy okolice, które kilka wieków wcześniej od 1594 do 1606 roku przemierzał Caravaggio, kiedy przebywał w Rzymie i tworzył tu swoje wspaniałe dzieła. Widział te same ściany, wdawał się tam w uliczne burdy, obserwował ludzi, poszukując modeli do swych obrazów, tworzył i mieszkał.

„Madonna Pielgrzymów” u Świętego Augustyna

Odkrywanie śladów Caravaggia, który zrewolucjonizował malarstwo europejskie, wprowadzając do niego grę światła i cienia, można zacząć od okolic Piazza Navona, na którym artysta bywał zapewne codziennie i odwiedzenia kościoła św. Augustyna. Kościół znajduje się niedaleko gmachu Senatu przy Piazza di sant’Agostino. Pod koniec sierpnia 2024 roku świątynię odwiedził papież Franciszek, modląc się tam przy relikwiach Świętej Moniki, matki doktora Kościoła.

Papież modlił się wtedy jeszcze w innym miejscu w tym kościele – przed obrazem „Madonna pielgrzymów” (Madonna dei Pellegrini), jednym z najbardziej znanych arcydzieł Caravaggia, datowanym na lata 1604-1606. Znajduje się on w kaplicy Cavalettich, w lewej nawie kościoła. Warto do specjalnej puszki umieszczonej przy kaplicy wrzucić monetę 1 euro, by obraz został oświetlony. To dopiero pozwoli dostrzec wspaniałą grę światła i cienia na obrazie.

Sam obraz Madonny Pielgrzymów wywołał zresztą niemały skandal, kiedy został wywieszony w bocznej nawie kościoła św. Augustyna. Przedstawia Madonnę z dużym już Dzieciątkiem na rękach, stojącą ze skrzyżowanymi nogami – co współcześni uznali za nazbyt frywolny gest. Przed nią klęczą pielgrzymi – notable, którzy zamówili obraz, ale przedstawieni w brudnych ubraniach biedaków, z kijami w dłoniach, boso, z brudnymi piętami. W dodatku w postaci Madonny współcześni odnajdywali twarz znanej w Rzymie kurtyzany Leny.

Caravaggio był malarzem realistą, obserwował pielgrzymów licznie przybywających do Rzymu w roku jubileuszu A.D. 1600 i widział, jak wyglądają, w jakich strojach przybywają. W dodatku był awanturnikiem i w pewnym sensie człowiekiem ulicy. Na pobliskim Piazza Navona, gdzie zapewne widywał Lenę, wdawał się też w awantury uliczne. Odwiedzał też pobliski szpital dla ubogich, by obserwować anatomię ludzką.

Madonna Pielgrzymów

Mecenat kardynała Del Monte

Dwunastoletni pobyt Caravaggia w Rzymie koncentrował się w okolicy, w której położony jest kościół św. Augustyna. Nieopodal, przy ulicy Rinascimento, również w pobliżu Piazza Navona znajduje się pałac Medyceuszy, w którym mieści się obecnie siedziba Senatu. W czasie, kiedy Caravaggio przebywał w Rzymie, pałac był wynajmowany przez kardynała Del Monte, miłośnika sztuki. Ten doceniając nowatorstwo malarstwa Caravaggia zaprosił artystę, by tworzył na jego dworze. Caravaggio przez dwa lata – do 1601 roku – mieszkał w pałacu, gdzie kształcił się również w dziedzinie muzyki.

I właśnie za przyczyną kardynała Del Monte namalował swoje kolejne wielkie arcydzieła, które można podziwiać w położonym nieopodal kościele San Luigi dei Francesi, położonym zaledwie 100 metrów od Senatu. Caravaggio za poparciem kardynała Del Monte otrzymał zadanie dokończenia malowania znajdującej się w lewej nawie kaplicy Contarelli przed jubileuszem 1600 roku. To tam umieścił cykl swoich słynnych dzieł dotyczących Świętego Mateusza. Warto więc tam wstąpić, by podziwiać obrazy: „Św. Mateusz z aniołem”, „Powołanie św. Mateusza” oraz „Męczeństwo św. Mateusza”.

Św. Mateusz i Anioł

Adres znaleziony dzięki sądowej rozprawie

Inne dzieła Caravaggia można podziwiać w miejscach oddalonych nieco dalej od rejonu Piazza Navona i Senatu. „Nawrócenie Świętego Pawła” czy „Męczeństwo Świętego Piotra” Caravaggia znajdziemy w położonym przy Piazza del Popolo 12 kościele Santa Maria del Popolo. Inne słynne dzieła artysty, choćby „Chłopiec z koszem owoców” można oglądać w Galerii Borghese. Jeszcze inne znajdziemy w Galerii Barberini czy Muzeach Watykańskich, a także w innych galeriach.

Wróćmy jednak do okolic Piazza Navona i miejsc, które Caravaggio przemierzał codziennie. W położonym pół kilometra od kościoła wąskim zaułku przy Vicolo del Divino Amore pod numerem 21, na 1. piętrze Caravaggio mieszkał w latach 1604-1605. Dziś to miejsce jest ciągiem niskich kamieniczek połączonych ze sobą. Miejsce, w którym mieszkał artysta oznaczone jest tablicą.

Skąd wiadomo, ze to na pewno adres, pod którym mieszkał Caravaggio? Z akt sadowych. Artysta, który często wdawał się w bójki i wielokrotnie był notowany przez policję po jednej z awantur uciekł z Rzymu, nie płacąc czynszu za wynajem mieszkania. Właścicielka zgłosiła to na policję, odbyła się też sprawa sądowa, podczas której kobieta dokładnie podała adres i okres, w jakim malarz przebywał w tym mieszkaniu. W archiwach rzymskich odnaleziono te dokumenty.

Dom Caravaggia na Vincolo del Divino Amore

Dotknąć drzwi Caravaggia

Idąc dosłownie 30 metrów dalej uliczką Nicolo del Divino Amore można dostrzec wejście do jednego z mieszkań, którego kamienne odrzwia przypominają dokładnie obramowanie drzwi, w których stoi Madonna na obrazie „Madonna dei Pellegrini”. Być może to właśnie w tych drzwiach stała modelka pozując do słynnego obrazu Caravaggia.

Taki jest Rzym, w którym nie tylko ślady Caravaggia, ale i wiele innych niezwykłych i przepięknych można nie tylko oglądać, ale i dotykać.

Family News Service

Foto: wikimedia, W. Rogacin

Powiązane tematy:Caravaggio papież Franciszek rzym

Nastepne

Ostatnie pokazy “Rigoletta” w Lyric Opera of Chicago: 1 i 6 października

Nie przegap

Niesamowity film “Powołany 2” jeszcze w ten weekend w Chicago

News Chicago

Świąteczne widowisko „A Magical Cirque Christmas” zaprasza widzów w Chicago

Opublikowano

21 godzin temu

dnia

25 listopada 2025

Autor:

bwyderka

Od 25 do 30 listopada w CIBC Theatre będzie można obejrzeć wyjątkowe świąteczne widowisko „A Magical Cirque Christmas”. Spektakl trwa 110 minut z jedną przerwą i adresowany jest do widzów w każdym wieku.

Świąteczna magia na scenie

Przedstawienie łączy akrobatykę na najwyższym światowym poziomie, elementy komiczne oraz pełne emocji chwile iluzji. Występują w nim cyrkowi artyści klasy międzynarodowej, prezentując zapierające dech w piersiach ewolucje, pokazy siły i niezwykłej sprawności fizycznej.

Muzyka i ruch w zimowej oprawie

Każdy numer został przygotowany do współczesnych aranżacji klasycznych świątecznych utworów, co nadaje spektaklowi nowoczesnego charakteru. Całość tworzy nastrojową podróż przez zimowy świat muzyki, ruchu i radości.

Idealne wydarzenie dla całej rodziny

„A Magical Cirque Christmas” to widowisko, które: zachwyca rozmachem i choreografią, bawi dzięki elementom komediowym i wzrusza magią świątecznej atmosfery. Przedstawienie stanowi doskonałą propozycję na rodzinne wyjście w okresie przedświątecznym.

Informacje organizacyjne

Miejsce: CIBC Theatre
Terminy: 25 – 30 listopada, 2025
Czas trwania: 110 minut (z przerwą)

Bilety na spektakl są dostępne tutaj.

Źródło: Broadway in Chicago
Foto: YouTube, Broadway in Chicago

Czytaj dalej

News USA

Rekordowa aukcja dzieła Fridy Kahlo: Autoportret z 1940 roku sprzedano za 54,7 mln dolarów

Opublikowano

2 dni temu

dnia

23 listopada 2025

Autor:

bwyderka

Autoportret „El sueño (La cama)” – „Sen (Łóżko)” autorstwa Fridy Kahlo został w czwartek sprzedany podczas aukcji w Nowym Jorku za 54,7 miliona dolarów, ustanawiając rekord świata dla dzieła stworzonego przez kobietę. Obraz z 1940 roku okazał się także najdrożej sprzedaną pracą autorstwa artysty pochodzącego z Ameryki Łacińskiej.

Nowy rekord aukcyjny i historyczne znaczenie dzieła

Dotychczasowy rekord należał do Georgii O’Keeffe, której obraz „Jimson Weed / White Flower No. 1” osiągnął wartość 44,4 mln dolarów w 2014 roku. Sprzedaż autoportretu Kahlo przekroczyła tę kwotę o ponad 10 mln dolarów.

Obraz przez pięć minut licytowało dwóch kolekcjonerów. Według domu aukcyjnego Sotheby’s, cena końcowa była ponad 1 000 razy wyższa od tej, jaką dzieło osiągnęło w 1980 roku – 51 000 dolarów.

„Ten wynik pokazuje, jak ogromnie wzrosło uznanie dla geniuszu Fridy Kahlo oraz dla twórczości kobiet na najwyższym poziomie rynku sztuki” – podkreśliła Anna Di Stasi, szefowa działu sztuki latynoamerykańskiej w Sotheby’s.

Dotychczasowy rekord dla dzieła Fridy Kahlo wynosił 34,9 mln dolarów i padł w 2021 roku za obraz „Diego i ja”. Prywatnie, dzieła artystki miały być sprzedawane za jeszcze wyższe kwoty.

Symbolika snu, śmierci i fizycznego cierpienia

Autoportret ukazuje artystkę śpiącą w drewnianym, kolonialnym łóżku, unoszącym się wśród chmur. Postać przykryta złotawym kocem splata się z pnączami i liśćmi, a nad łóżkiem ciąży szkielet owinięty dynamitem. Według ekspertów, obraz odnosi się do lęku przed śmiercią podczas snu, którego Kahlo miała doświadczać z powodu przewlekłego bólu i traum.

Jej życie dramatycznie zmieniło się po wypadku autobusowym, jaki przeżyła w wieku 18 lat. Lata spędzone w unieruchomieniu, liczne operacje i chroniczne cierpienie uczyniły łóżko symbolem pogranicza życia i śmierci.

Choć obraz został sprzedany w ramach aukcji ponad 100 dzieł surrealistycznych, Kahlo wielokrotnie odrzucała przynależność do tego nurtu, mówiąc: „Nigdy nie malowałam snów. Malowałam swoją rzeczywistość”.

Kontrowersje wokół sprzedaży i przyszłość obrazu

Obraz pochodził z prywatnej kolekcji, której właściciel nie został ujawniony. To jedna z nielicznych prac Kahlo pozostających poza zbiorami w Meksyku, gdzie jej twórczość została uznana za dobro narodowe i nie może być sprzedawana ani wywożona z kraju.

Część historyków sztuki wyraziła obawy, że dzieło może ponownie zniknąć z przestrzeni publicznej, ponieważ ostatni raz wystawiano je pod koniec lat 90-tych. Napłynęły już prośby o udostępnienie go w przyszłych wystawach m.in. w Nowym Jorku, Londynie i Brukseli.

Tożsamość nabywcy pozostaje nieznana.

Źródło: cbs
Foto: Wikiart, YouTube

Czytaj dalej

Polonia Amerykańska

Sonia Bohosiewicz przyjeżdża do Chicago z komedią koncertową pt. „Domówka”

Opublikowano

5 dni temu

dnia

21 listopada 2025

Autor:

bwyderka

W niedzielę, 7 grudnia, o godzinie 6:00 p.m. w Copernicus Center odbędzie się wyjątkowe wydarzenie artystyczne w klimacie PRL-u z udziałem Soni Bohosiewicz. Drzwi dla publiczności zostaną otwarte o 5:00 p.m. Bilety kosztują 55 dolarów, a spektakl jest odpowiedni dla widzów w każdym wieku.

Powrót do czasów PRL-u

„Domówka” to komedia koncertowa, w której Sonia Bohosiewicz zabiera publiczność w nostalgiczną podróż do realiów minionych dekad. Spektakl łączy humor, muzykę i osobiste refleksje aktorki, poruszając tematy pierwszych życiowych doświadczeń, relacji międzyludzkich oraz codzienności tamtego okresu.

Wspólne śpiewanie największych przebojów

W trakcie wieczoru artystka nie tylko śpiewa i improwizuje, ale również angażuje publiczność, która staje się aktywną częścią wydarzenia. Na widowni rozbrzmią klasyczne utwory polskiej estrady, m.in. „W moim magicznym domku”, „Małgośka”, „Jesteś lekiem na całe zło” oraz „Józek, nie daruję ci tej nocy”.

Ciepły i interaktywny spektakl

Występ ma charakter domowego spotkania – aktorka nawet piecze ciasto na scenie, tworząc atmosferę bliskości i swobody. Publiczność może się spodziewać wieczoru pełnego śmiechu, wzruszeń i wspomnień, który łączy koncert, monodram i spontaniczną zabawę.

Wydarzenie zapowiada się jako jedno z najbardziej klimatycznych spotkań kulturalnych tej zimy, szczególnie dla miłośników polskiej muzyki i opowieści z przeszłości.

Sonia Bohosiewicz

Sonia Bohosiewicz to polska aktorka filmowa, teatralna i wokalistka, urodzona 9 grudnia 1975 roku w Cieszynie. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Popularność zdobyła dzięki licznym rolom komediowym i dramatycznym, ceniona za wszechstronność i charyzmatyczną osobowość sceniczną.

Występowała m.in. w filmach „Rezerwat”, „Obława”, „Wojna polsko-ruska”, „Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy” oraz w serialach, takich jak „39 i pół”, „Diagnoza”, „Usta Usta”. Laureatka nagrody Orły – Polska Nagroda Filmowa za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą.

Oprócz aktorstwa rozwija działalność muzyczną – występuje w projektach koncertowych, m.in. w komedii koncertowej “Domówka”, łączącej wspomnienia, humor i klasykę polskiej piosenki. Znana z żywiołowych interpretacji, naturalności i umiejętności nawiązywania kontaktu z publicznością.