Muzeum Polskie w Ameryce we współpracy z Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku prezentuje wyjątkową wystawę dotyczącą bogatej historii polskiego żeglarstwa, oferując zwiedzającym poznanie stulecia morskich osiągnięć, tradycji i innowacji. Ekspozycja potrwa do 31 sierpnia.

Na wystawie „100 lat polskiego żeglarstwa” znajdują się panele, artefakty, prezentacje multimedialne i interaktywne pokazy, które przybliżają historie polskich żeglarzy, ich triumfy i trwałe dziedzictwo eksploracji morskiej.

Wystawa prezentuje polskie środowisko żeglarskie i dokumentuje historyczne rejsy transatlantyckie żeglarzy z Polski i Chicago, w tym rejs legendarnego jachtu Dal, którego kapitanem był Andrzej Bohomolec oraz rejs Poleszuka, żaglowca zwiadowczego z załogą pięciu młodych polskich harcerzy. Obie te żaglówki zawinęły do portu w Chicago.

Kolekcja Muzeum Polskiego w Ameryce obejmuje zestaw pamiątek, starannie wybranych dzięki hojnym darowiznom, od przedmiotów marynistycznych po archiwa i dzieła sztuki.

Wśród różnych skarbów znajdują się smagane wiatrem bandery, modele żaglowców z Wystawy Światowej z 1939 roku, pamiątki związane z Ligą Morską w Ameryce i Polskim Związkiem Żeglarskim, a także pamiątki związane z Joseph Conrad Yacht Club i Polish Yacht Club Chicago.

Wystawa jest prezentowana w Sali Głównej MPA.

Jacht Poleszuk w Nowym Jorku, 1939 rok

Źródło: Muzeum Polskie w Ameryce
Foto: Muzeum Polskie w Ameryce, wikimedia, istock/Anetlanda/

Już ponad 25 tysięcy osób w Polsce ubiega się o specjalną ulgę podatkową, której celem jest zachęcenie Polaków mieszkających za granicą do powrotu do kraju. Program zakłada czteroletnie zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) dla osób, które spędziły co najmniej trzy lata poza granicami kraju, a po powrocie osiągają roczne dochody do 85 500 zł (ok. 20 tys. euro).

Dynamiczny wzrost zainteresowania ulgą

Liczba beneficjentów programu rośnie od momentu jego wprowadzenia w 2022 roku przez rząd Prawa i Sprawiedliwości w ramach reformy podatkowej „Polski Ład”.

• w pierwszym roku skorzystało z niego 8,3 tys. osób,
• w 2023 roku – już 16,3 tys.,
• a w ubiegłym roku – 25,1 tys..

Choć „Rzeczpospolita” podawała, że z preferencji podatkowej skorzystało już blisko 50 tys. osób, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że dane obejmują zarówno nowych wnioskodawców, jak i osoby kontynuujące korzystanie z ulgi w kolejnych latach.

Dla kogo przewidziano ulgę?

Ulga podatkowa nie jest ograniczona wyłącznie do obywateli Polski. Mogą z niej skorzystać także:

• posiadacze Karty Polaka,
• obywatele innych krajów Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii.

Warunki są jednak dość restrykcyjne. Kandydat musi:

1. być rezydentem podatkowym w Polsce przez co najmniej pięć lat,
2. następnie spędzić minimum trzy lata za granicą,
3. po czym wrócić do kraju.

Z ulgi można skorzystać tylko raz w życiu – jeśli podatnik po powrocie ponownie wyjedzie, traci prawo do ponownego ubiegania się o zwolnienie. Dochody kwalifikujące się do programu obejmują m.in. etat, samozatrudnienie, umowy cywilnoprawne oraz zasiłek rodzicielski.

Migracje Polaków – od masowych wyjazdów do fali powrotów

Polska ma długą historię emigracji, a po wejściu do UE w 2004 roku setki tysięcy Polaków wyjechało do pracy głównie w Europie Zachodniej. Liczba osób przebywających za granicą przez co najmniej trzy miesiące osiągnęła szczyt w 2017 roku (2,54 mln), lecz od tego czasu systematycznie spada.

Według GUS i analiz socjologów, między 2017 a 2024 rokiem do kraju mogło wrócić około 300 tys. osób. Na decyzje o powrocie wpływają m.in.:

• Brexit, który skłonił wielu Polaków do wyjazdu z Wielkiej Brytanii,
• rosnące płace i szybki rozwój gospodarczy – Polska w ostatnich dekadach rozwija się najszybciej w UE,
• rekordowo niskie bezrobocie i niedobory siły roboczej,
• a przede wszystkim – jak podkreślają socjolodzy – powody rodzinne.

Dlaczego z ulgi korzysta stosunkowo niewielu?

Choć trend powrotów jest wyraźny, liczba osób sięgających po ulgę podatkową wciąż pozostaje ograniczona. Eksperci wskazują kilka przyczyn:

• brak wiedzy o programie,
• trudności z udokumentowaniem rezydencji podatkowej za granicą,
• a także fakt, że część osób ponownie emigruje wkrótce po powrocie.

Źródło: NFP
Foto: istock/tupungato/brunocoelhopt/

Związek Klubów Polskich w USA (Alliance of Polish Clubs in the USA) ogłosił plany stworzenia wyjątkowej placówki – Centrum Kultury Regionów Polskich w Ameryce, które ma działać w siedzibie ZKP w sercu Wietrznego Miasta.

Historyczne porozumienie

Uroczyste podpisanie listu intencyjnego odbyło się 5 sierpnia w Warszawie. Pod dokumentem podpisali się: Łucja Mirowska-Kopeć, prezes ZKP, Jan Kopeć, honorowy prezes organizacji, oraz przedstawiciele władz województwa podkarpackiego – marszałek Władysław Ortyl, wicemarszałek Piotr Pilch i członkini zarządu Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

To właśnie Podkarpacie zostało pierwszym polskim regionem, który oficjalnie podjął współpracę z chicagowską Polonią w ramach nowego projektu.

Ambasada polskich regionów w USA

Centrum ma pełnić rolę swoistej „ambasady” polskich województw na amerykańskiej ziemi. Jego zadania obejmą m.in.:

• promocję polskiej kultury i tradycji,
• edukację i wymianę międzypokoleniową,
• rozwój turystyki regionalnej,
• współpracę z Polonią i lokalną społecznością w Stanach Zjednoczonych.

Centrum Kultury Regionów Polskich ma szansę stać się miejscem integracji, edukacji i dialogu, które nie tylko połączy pokolenia, ale też przybliży piękno i różnorodność naszych małych ojczyzn – podkreślił marszałek Władysław Ortyl.

Plany na przyszłość

Prezeska ZKP Łucja Mirowska-Kopeć zaznaczyła, że idea powołania centrum dojrzewała od dłuższego czasu. –

“Teraz gdy nawiązaliśmy kontakty z kilkoma województwami w Polsce, przeszliśmy do konkretów. Marszałek Podkarpacia, pan Władysław Ortyl dobrze przyjął naszą propozycję i po wspólnym opracowaniu ustaliliśmy plan naszego działania, który zatwierdził zarząd województwa” – powiedziała w rozmowie z “Super Expressem.

Nowa inicjatywa ma szansę stać się jednym z najważniejszych projektów łączących Polskę i Polonię w USA, a także wzmocnić rolę Chicago jako największego ośrodka polskości poza granicami kraju.

Źródło: Super Express
Foto: Sebastian Stankiewicz/ Biuro Prasowe UMWP