W nocy z soboty na niedzielę Demokraci w Senacie Stanu Illinois przedstawili budżet w wysokości 53,1 miliarda dolarów. Plan wydatków na rok budżetowy 2025, opracowany w wyniku długich nocnych rozmów i zawierania transakcji za zamkniętymi drzwiami, przewiduje wydatki wyższe o 400 milionów dolarów niż zaproponował gubernator J.B. Pritzker w swoim lutowym przemówieniu budżetowym.

Pomimo kontrolowania obu izb parlamentu, Demokratom nie udało się dojść do porozumienia, o czym świadczyła debata nad ustawą. W rzadkim posunięciu kilku Demokratów publicznie wyraziło swoje rozczarowanie priorytetami budżetowymi swojej partii, zanim ostatecznie zagłosowało za ich przyjęciem, podczas gdy dwóch Demokratów po cichu głosowało na „nie”.

Budżet, który ma wejść w życie 1 lipca, zwiększy wydatki o 5% w porównaniu z uchwalonym budżetem w zeszłym roku.

Plan wydatków przewiduje wzrost o 350 milionów dolarów nakładów na edukację w szkołach podstawowych i średnich oraz pełne finansowanie drugiego roku planu „Smart Start” Pritzkera, którego celem jest dodanie 5000 miejsc w przedszkolach w całym stanie i zapewnienie stypendiów dla pracowników. O planie gubernatora pisaliśmy 22 lutego.

Projekt zakłada wysłanie 198 milionów dolarów na stanowy fundusz na „czarne dni” i umożliwienie wypłaty pełnych emerytur wymaganych przez prawo.

Budżet obejmuje również ulgę podatkową na dzieci w wieku poniżej 12 lat dla kwalifikujących się rodzin, zapewniając rodzicom zwrot w wysokości 20% stanowej ulgi podatkowej od dochodu wypracowanego w roku kalendarzowym 2024 i 40% w 2025 r.

Ulga będzie kosztować stan 50 milionów dolarów w roku finansowym 2025 i 100 milionów dolarów w roku następnym, w porównaniu z 12 milionami dolarów zaproponowanymi przez Pritzkera.

Budżet obejmuje także kwotę 182 milionów dolarów, które J.B. Pritzker przekazał kilka miesięcy temu na zapewnienie schronienia, opieki zdrowotnej i innych usług niedawno przybyłym migrantom.

Dwa programy zapewniające obcokrajowcom finansowane przez stan świadczenia podobne do Medicaid otrzymałyby 440 milionów dolarów z General Revenue Fund, czyli łącznie 629 milionów dolarów z funduszy stanowych. Jest to ogólny wzrost środków na finansowanie imigrantów w stosunku do środków przyznanych w tegorocznym budżecie.

Plan wydatków został przyjęty większością 38 do 21 głosów, przy czym Demokraci Patrick Joyce z D-Essex i Suzy Glowiak-Hilton z D-Western Springs dołączyli do opozycji Republikanów. Trzecia Demokratka, Senator Meg Loughran Cappel z D-Shorewood, głosowała później przeciwko ustawie skarbowej podnoszącej niektóre podatki.

Republikanie oskarżyli J.B. Pritzkera o kierowanie się aspiracjami prezydenckimi i skrytykowali go za zwiększenie wydatków stanu o około 13 miliardów dolarów od pierwszego roku sprawowania urzędu w 2019 roku.

Partia Republikańska skrytykowała także Demokratów za niedofinansowanie programów obowiązkowych stanowych i federalnych w szkołach podstawowych i średnich o 135 milionów dolarów z żądań stanowej rady oświatowej. Oskarżyła też gubernatora o przydzielenie Komisji Rewizyjnej Więźniów o około 17% mniej funduszy niż w roku bieżącym.

Niektórzy Demokraci ubolewali także, że „ograniczone zasoby” uniemożliwiają większe inwestycje w programy skierowane do młodzieży.

Budżet obejmuje podwyżkę wynagrodzeń o 1 dolara za godzinę dla specjalistów zajmujących się usługami bezpośrednimi w placówkach lokalnych, którzy służą osobom z niepełnosprawnością intelektualną i rozwojową.

Pracownicy Programu Opieki Społecznej, którzy obsługują osoby starsze, nie mogące żyć samodzielnie, również odnotują wzrost stawek.

Zmiany w przychodach

Budżet przewiduje dochody w wysokości 53,3 miliarda dolarów w roku podatkowym rozpoczynającym się 1 lipca, z czego około 1,2 miliarda dolarów będzie pochodzić z różnych zmian w przepisach podatkowych.

Plan wyeliminowałby stanowy podatek na artykuły spożywcze w wysokości 1%, o co zabiegał Pritzker – podatek, który przynosi korzyści gminom stanu, a nie rządowi stanowemu.

Grupy takie jak Illinois Municipal League sprzeciwiły się uchyleniu, choć poparły dodatkowe 85 milionów dolarów przychodów dla samorządów lokalnych, które wynikałyby z górnego limitu rabatów dla sprzedawców detalicznych.

Uchylenie podatku spożywczego przesunięto na 1 stycznia 2026 r., a projekt ustawy pozwala samorządom na wprowadzanie własnych podatków spożywczych do 1% bez referendum.

Izba Kongresu stanowego ma powrócić już we wtorek, aby rozważyć plan wydatków i przepisy z nim powiązane.

Źródło: wttw
Foto: istock/kazuma seki/ demaerre/rruntsch/