News USA
Choroby autoimmunologiczne dotykają głownie kobiet – winny jest chromosom X

Spośród 50 milionów Amerykanów cierpiących na chorobę autoimmunologiczną – stan, w którym układ odpornościowy atakuje zdrowe komórki – aż 80% stanowią kobiety. W nowym badaniu przeprowadzonym przez naukowców ze Stanford Medicine ustalono, że odpowiedzialny za to jest chromosom X.
Według Narodowej Biblioteki Medycznej istnieje ponad 80 rodzajów chorób autoimmunologicznych. Najczęściej spotykane to cukrzyca typu 1, stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, choroba Leśniowskiego-Crohna, łuszczyca i twardzina skóry.
Według badaczy ze Stanford, stosunek kobiet do mężczyzn w przypadku tocznia wynosi 9 do 1; w przypadku zespołu Sjogrena jest to 19 do 1. Naukowcy twierdzą, że ta różnica wynika z najbardziej podstawowej cechy odróżniającej biologiczne płcie – chromosomów.
Co to są choroby autoimmunologiczne?
Według Narodowej Biblioteki Medycznej, układ odpornościowy chroni przed chorobami i infekcjami, atakując zarazki, które dostają się do organizmu, takie jak wirusy i bakterie. Kiedy cierpisz na chorobę autoimmunologiczną, Twój układ odpornościowy bierze zdrowe komórki w narządach i tkankach za obcych najeźdźców i atakuje je.
Według National Stem Cell Foundation, choroby autoimmunologiczne mogą dotyczyć niemal każdej części ciała i są trzecią najczęstszą przyczyną chorób przewlekłych w Stanach Zjednoczonych.
Częstość występowania chorób autoimmunologicznych wzrasta, chociaż badacze nie wiedzą, dlaczego.
Dlaczego kobiety są bardziej narażone na choroby autoimmunologiczne
W każdej komórce ciała kobiety jeden chromosom X jest wyłączony, aby zapewnić wytwarzanie odpowiedniego poziomu białek z tej pary chromosomów. Jednak sposób, w jaki wyłączany jest drugi chromosom, generuje nieznane struktury molekularne, które mogą wywołać reakcję prowadzącą do rozwoju choroby.
Para tzw. chromosomów płciowych określa płeć biologiczną. Kobiety mają dwa chromosomy X, podczas gdy mężczyźni mają jeden X i jeden Y.
Chromosom X jest wypełniony setkami genów i jest znacznie większy niż chromosom Y u mężczyzn. Każda komórka żeńska musi wyłączyć jedną ze swoich kopii chromosomu X, aby uniknąć otrzymania szkodliwej podwójnej dawki produkcji białek ze wszystkich tych genów.
Inaktywacji chromosomu X dokonuje specjalny typ RNA zwany Xist. Ten długi odcinek RNA gromadzi się wzdłuż dodatkowego chromosomu X w komórce i przyciąga białka, które wiążą się z nim, wyciszając chromosom. W laboratorium zidentyfikowano prawie 100 takich przyklejonych białek, a wiele z nich, jak okazało się, ma związek z chorobami autoimmunologicznymi skóry.
Xist sam w sobie nie mógłby jednak wywołać choroby autoimmunologicznej, w przeciwnym razie dotyczyłaby ona wszystkich kobiet.
Wg naukowców, by układ odpornościowy zaczął błędnie działać, potrzeba połączenia podatności genetycznej i czynnika środowiskowego, takiego jak infekcja lub uraz. Na przykład wirus Epsteina-Barra jest powiązany ze stwardnieniem rozsianym.
Naukowcy mają nadzieję, że nowe odkrycie może pomóc w lepszym przewidywaniu wystąpienia chorób autoimmunologicznych, zanim te się rozwiną.
Źródło: fox13
Foto: istock/Halfpoint/vchal/ Irina Esau/
News USA
Załoga misji Axiom-4 bezpiecznie wróciła na Ziemię – to był historyczny lot dla Polski

Po odłączeniu się od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) w poniedziałek, 14 lipca o godz. 6:15 czasu centralnego (CT), kapsuła „Grace” firmy SpaceX z załogą misji Axiom Mission 4 (Ax-4) pomyślnie wodowała u wybrzeży Kalifornii we wtorek, 15 lipca o godz. 4:31 CT.
Misja Ax-4, zorganizowana przez prywatną firmę Axiom Space, miała wyjątkowy wymiar historyczny – była pierwszym od ponad 40 lat lotem załogowym z udziałem astronautów z Polski, Indii i Węgier. W skład międzynarodowej załogi weszli:
- Peggy Whitson (USA, dowódca),
- Shubhanshu Shukla (Indie, pilot),
- Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska, specjalista misji),
- Tibor Kapu (Węgry, specjalista misji).
Dla każdego z tych krajów był to również pierwszy udział astronautów na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, co stanowi ważny krok w rozwoju ich programów kosmicznych.
“Misja Ax-4 to imponujący przykład tego, co jest możliwe dzięki komercjalizacji kosmosu” – powiedział Tejpaul Bhatia, dyrektor generalny Axiom Space. “Dając astronautom z trzech krajów możliwość prowadzenia badań na ISS, wspieramy ich wkład w globalną eksplorację kosmiczną i pokazujemy, że dostęp do przestrzeni kosmicznej może być inkluzywny, innowacyjny i międzynarodowy.”
Nauka, technologia i edukacja ponad granicami
Podczas 18-dniowego pobytu na ISS załoga Ax-4 zrealizowała ponad 60 eksperymentów naukowych w takich dziedzinach jak:
- biologia i medycyna,
- badania materiałowe,
- obserwacje Ziemi,
- demonstracje nowych technologii w warunkach mikrograwitacji.
Badania reprezentowały interesy aż 31 krajów, co pokazuje rosnące znaczenie międzynarodowej współpracy w eksploracji kosmosu.
Oprócz eksperymentów naukowych, astronauci wzięli udział w ponad 20 wydarzeniach edukacyjnych i popularyzatorskich, łącząc się z uczniami, studentami, naukowcami, mediami i przedstawicielami rządów z całego świata. Działania te miały na celu inspirowanie kolejnych pokoleń oraz promowanie wiedzy o roli nauki i technologii w eksploracji kosmosu.
Ax-4 – kolejny krok ku komercyjnej stacji kosmicznej
Ax-4 to już czwarta załogowa misja firmy Axiom Space na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Firma, jako jedyny podmiot komercyjny z doświadczeniem w wysyłaniu prywatnych załóg na ISS, toruje drogę ku nowej erze lotów kosmicznych dostępnych dla państw, instytucji badawczych, firm i prywatnych osób.

Sławosz Uznański – Wiśniewski
Misje Axiom Space są jednocześnie elementem długofalowej strategii, której celem jest budowa pierwszej na świecie komercyjnej stacji kosmicznej – Stacji Axiom, mającej zadebiutować w drugiej połowie tej dekady.
W poprzednich misjach Axiom uczestniczyli astronauci z m.in. USA, Hiszpanii, Izraela, Kanady, Arabii Saudyjskiej, Włoch, Turcji i Szwecji – przy wsparciu Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Dzięki misji Ax-4 do tego grona dołączają Polska, Indie i Węgry.
Źródło: Axiom Space
Foto: YouTube, Axiom Space
News USA
Amerykańska poczta USPS podniosła ceny – już obowiązują nowe stawki

Amerykańska Poczta (USPS) wprowadziła od 13 lipca podwyżki cen zarówno dla usług listowych, jak i paczkowych. Zmiany obejmują popularne produkty, takie jak znaczki First-Class oraz przesyłki priorytetowe.
Usługi listowe – First-Class Mail:
- Znaczek First-Class Mail Forever: wzrost z 73 ¢ do 78 ¢ (podwyżka o 5 ¢).
- Listy First-Class Mail (detaliczne i z taryfą celną): również wzrost o 5 ¢.
- Dodatkowa opłata za każdą dodatkową uncję listu: z 28 ¢ do 29 ¢.
- Duże koperty (First-Class Flat): podwyżka o 13 ¢.
- Dodatkowa opłata za uncję dla dużych kopert: z 27–30 ¢ (zależnie od wagi).
- Przesyłka polecona: nowa cena 5,30 USD, z rozszerzoną ofertą opcji potwierdzenia odbioru.
Usługi paczkowe – przewidywane zmiany cen:
- Priority Mail: wzrost średnio o 6,3%.
- USPS Ground Advantage: wzrost średnio o 7,1%.
- Parcel Select: wzrost średnio o 7,6%.
- Priority Mail Express: bez zmian cen.
Podwyżki cen zostały zatwierdzone przez Radę Gubernatorów USPS. Jak poinformowano w oświadczeniu, zmiany:
- mają utrzymać konkurencyjność usług USPS,
- wygenerować dodatkowe przychody,
- wesprzeć 40-miliardowy program inwestycyjny,
- kontynuować realizację planu „Delivering for America” — 10-letniej strategii naprawczej uruchomionej w 2021 roku.
Rosnące straty finansowe
W drugim kwartale roku fiskalnego 2025 poczta odnotowała stratę netto w wysokości 3,3 miliarda dolarów, co oznacza pogorszenie wyniku względem 1,5 miliarda dolarów straty w tym samym okresie poprzedniego roku.
Za cały rok fiskalny 2024 USPS odnotowała 9,5 miliarda dolarów straty, o 3 miliardy więcej niż rok wcześniej.
Cięcia kosztów i redukcja zatrudnienia
W odpowiedzi na pogłębiające się straty, Amerykańska Poczta:
- zwolniła 30 000 pracowników od 2021 r.,
- skróciła czas pracy o 50 milionów godzin,
- zamknęła nieefektywne placówki,
- osiągnęła roczne oszczędności rzędu 2,5 miliarda dolarów.
Źródło: The Epoch Times
Foto: USPS, istock/jetcityimage/
News USA
Walmart wycofuje 850 tys. butelek ze stali nierdzewnej – dwie osoby straciły wzrok

Walmart ogłosił wycofanie z rynku około 850 000 stalowych butelek na wodę marki Ozark Trail, po tym jak ich wieczka mogą niespodziewanie „wystrzelić z dużą siłą”, stwarzając poważne zagrożenie dla użytkowników. Dotychczas odnotowano trzy przypadki obrażeń, w tym dwie osoby doznały trwałej utraty wzroku po uderzeniu w oko.
Wycofanie dotyczy modelu Ozark Trail 64 oz z izolacją próżniową, sprzedawanego w sklepach Walmart na terenie całych Stanów Zjednoczonych od 2017 roku. Według informacji opublikowanej w czwartek przez Amerykańską Komisję ds. Bezpieczeństwa Produktów Konsumenckich (CPSC), produkt stanowi „poważne zagrożenie uderzeniami i skaleczeniami”.
Ryzyko występuje zwłaszcza wtedy, gdy butelka była używana do przechowywania żywności, napojów gazowanych lub łatwo psujących się napojów, takich jak mleko czy soki. W takich przypadkach wieczko może niespodziewanie eksplodować podczas otwierania.
Do tej pory Walmart otrzymał trzy zgłoszenia dotyczące incydentów, w których użytkownicy doznali obrażeń twarzy po otwarciu butelki. W dwóch przypadkach doszło do trwałego uszkodzenia wzroku.
CPSC apeluje do konsumentów, aby natychmiast zaprzestali używania wycofanych butelek i skontaktowali się z Walmartem w celu uzyskania pełnego zwrotu pieniędzy. Klienci mogą również zwrócić produkt w dowolnym sklepie stacjonarnym sieci.
Wycofywane butelki można rozpoznać po numerze modelu 83-662, który znajduje się na opakowaniu, a nie na samej butelce. Produkt ma srebrną podstawę ze stali nierdzewnej, czarne, jednoczęściowe wieczko, a na boku widnieje logo marki Ozark Trail. Pojemność butelki wynosi 64 uncje (ok. 1,9 litra).
Źródło: foxnews
Foto: CPSC , istock/Sundry Photography/
-
Polonia Amerykańska3 tygodnie temu
Dominika Żak z Chicago została uhonorowana tytułem Miss Piękna z Przesłaniem
-
News Chicago3 tygodnie temu
Adrian Pleban z Hanover Park jechał za szybko i zabił. Teraz jest oskarżony o nieumyślne zabójstwo
-
Kościół4 tygodnie temu
Kościół św. Wojciecha oficjalnie zabytkiem. Obrońcy historycznej świątyni zwyciężyli
-
News Chicago4 tygodnie temu
Mieszkańcy Illinois zapłacą więcej: Nowa fala podatków już od 1 lipca
-
Prawo imigracyjne2 tygodnie temu
Czy policja w Chicago przekazuje nasze dane służbom imigracyjnym?
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW2 tygodnie temu
Co zrobić by pies był dobrze ułożonym członkiem rodziny? Dzisiaj Dzień Psa!
-
News USA4 tygodnie temu
Trzeci tydzień obławy na zabójcę trzech dziewczynek. Jak wygląda teraz Travis Decker?
-
News USA3 tygodnie temu
Zwycięstwo Trumpa: Sądy nie mają prawa rządzić krajem. Co z obywatelstwem z urodzenia?