Podczas wtorkowej aukcji w domu aukcyjnym Sotheby’s w Nowym Jorku padły dwa spektakularne rekordy. Portret autorstwa Gustava Klimta, sprzedany za 236 milionów dolarów, ustanowił nowy najwyższy wynik w historii sztuki nowoczesnej. Tego samego wieczoru w licytacji znalazła się także w pełni funkcjonalna toaleta wykonana z 18-karatowego złota, której finalna cena wyniosła 12,1 miliona dolarów.

Rekordowy obraz Klimta

Obraz „Portret Elisabeth Lederer”, namalowany przez Gustava Klimta, został sprzedany po 20-minutowej licytacji, w której uczestniczyło co najmniej sześciu kolekcjonerów. Dzieło osiągnęło kwotę 236 milionów dolarów, stając się najdroższym obrazem sprzedanym w historii Sotheby’s.

Portret przedstawia młodą córkę jednego z mecenasów artysty. Jest to jedno z nielicznych dzieł Klimta, które przetrwały II wojnę światową w nienaruszonym stanie. Większość jego obrazów została spalona w pożarze na zamku w Austrii.

Dzieło pochodziło ze zbiorów Leonarda A. Laudera, miliardera i spadkobiercy koncernu kosmetycznego The Estée Lauder Companies, który zmarł na początku 2025 roku.

Dla porównania, w 2024 roku inny portret Kobiety autorstwa Klimta – „Portret Fräulein Lieser”, uznawany wcześniej za zaginiony – sprzedano w Wiedniu za 32 miliony dolarów.

Gustav Klimt tworzył głównie w Wiedniu na początku XX wieku i najbardziej znany jest z dzieła „The Kiss”.

Portrait of Elisabeth Lederer

Złoty sedes jako komentarz społeczny

Drugim szeroko komentowanym obiektem wieczoru była toaleta o tytule „America”, stworzona przez włoskiego artystę Maurizio Cattelana, znanego z prowokacyjnych pomysłów (m.in. przymocowania banana taśmą do ściany). Toaleta waży 223 funty (ok. 101 kg) i została wykonana z 18-karatowego złota.

Cena wywoławcza wynosiła około 10 milionów dolarów, a ostateczna kwota sprzedaży to 12,1 miliona dolarów. Artysta wyjaśniał wcześniej sens dzieła:

„Bez względu na to, czy jesz posiłek za 200 dolarów, czy hot doga za 2 dolary, efekt końcowy jest taki sam – szczególnie jeśli chodzi o toaletę.”

Według Sotheby’s praca stanowi „precyzyjny komentarz na temat zderzenia wartości artystycznej i komercyjnej”.

Złota toaleta: “America” Maurizio Cattelana

Historia „złotej toalety”

To jeden z dwóch egzemplarzy wyprodukowanych w 2016 roku. Drugi egzemplarz był wystawiany w Guggenheim Museum w Nowym Jorku, gdzie został zaproponowany Donaldowi Trumpowi, gdy Biały Dom poprosił o wypożyczenie obrazu Vincenta van Gogha. Później toaleta została zaprezentowana w Blenheim Palace w Anglii, miejscu narodzin Winstona Churchilla, skąd została skradziona.

Dwóch mężczyzn skazano za kradzież, jednak do dziś nie ustalono losów sedesu. Podejrzewa się, że mógł zostać rozebrany i przetopiony.

Źródło: cbs
Foto: Sotheby’s, MossAlbatross

To ostatnie dni by zobaczyć „Cavalleria rusticana & Pagliacci”, czyli podwójny wieczór dwóch klasycznych jednoaktowych dzieł o miłości, zdradzie i zemście w chicagowskiej Lyric Opera. Na scenie spotykają się tu dwa arcydzieła włoskiego weryzmu: „Cavalleria Rusticana” Pietra Mascagniego oraz „Pajace” Ruggera Leoncavalla.

W pierwszej z nich, namiętności sycylijskiego miasteczka doprowadzają do tragedii, gdy Turiddu porzuca swoją ukochaną Santuzzę dla zamężnej Loli. W drugiej – lider trupy teatralnej, odgrywający klauna, odkrywa zdradę żony i musi dokończyć przedstawienie, w którym fikcja i rzeczywistość dramatycznie się przenikają.

„Cavalleria rusticana & Pagliacci” to duet pełen emocji – miłość, zazdrość i żal odrzuconych kochanków prowadzą do nieuchronnego upadku. Obie opery kontrastują: z jednej strony idylliczna Sycylia, z drugiej – tętniące życiem miejskie ulice.

Dyrektor muzyczny Enrique Mazzola prowadzi światowej klasy obsadę z udziałem ulubieńców publiczności Lyric: Russella Thomasa, Quinna Kelsey’ego i Gabrielli Reyes, w odświeżonej wersji legendarnej inscenizacji Elijaha Moshinsky’ego.

Dwie krótkie opery w jednym wieczorze czynią z tego spektaklu doskonały wybór zarówno dla nowicjuszy, jak i dla doświadczonych miłośników opery, którzy pragną powrócić do tych ponadczasowych historii pełnych pasji.

“Cavalleria rusticana & Pagliacci”

1–23 listopada
Lyric Opera of Chicago, 20 N. Wacker Drive
Kompozytorzy: Pietro Mascagni i Ruggero Leoncavallo
Czas trwania: ok. 2 godziny 55 minut (z jedną przerwą)
Język: włoski (z angielskimi napisami)
Bilety od 47 USD
Rezerwacje:  (312) 827-5600 | lyricopera.org/cavpag

Źródło: dailyherald, Lyric Opera of Chicago
Foto: Lyric Opera of Chicago