News USA
Planujesz podróż do Polski w 2024 roku? Musisz złożyć wniosek o ETIAS. Sprawdź jak to zrobić
Zanim spakujesz walizki by wybrać się w podróż do Polski, poznaj Europejski System Informacji o Podróży oraz Zezwoleń na Podróż (European Travel Information and Authorisation System – ETIAS). Od 2024 roku obywatele Kanady i Stanów Zjednoczonych będą musieli złożyć specjalny wniosek, aby odwiedzić kraje Unii Europejskiej należące do strefy Schengen.
ETIAS to europejski system informacji o podróży i zezwoleń na podróż związany z państwami Strefy Shengen, która obejmuje m.in.: Francję, Szwajcarię, Hiszpanię, Grecję, Belgię, Chorwację, Finlandię, Niemcy, Portugalię, Rumunię, Słowenię oraz Polskę.
Istnieje obecnie 59 krajów, które nie są w Unii Europejskie, ale ich obywatele mogą przyjeżdżać do Europy w ramach ruchu bezwizowego. Należą tu Kanadyjczycy i Amerykanie.
Obywatele tych krajów mogą wjeżdżać do krajów Strefy Schengen w celach biznesowych lub turystycznych na okres do 90 dni. W ciągu tych 90 dni nie mogą pracować ani uczyć się.
System ETIAS stworzono ponieważ niedawne obawy dotyczące bezpieczeństwa – związane z terroryzmem i kryzysem migracyjnym wymagały lepszego zarządzania i kontroli nad osobami wkraczającymi w granice Unii Europejskiej.
Co to jest ETIAS?
ETIAS to całkowicie elektroniczny system, który umożliwia i śledzi przybyszów z krajów, którzy nie potrzebują wizy, aby wjechać do Strefy Schengen. W pewnym sensie przypomina amerykański elektroniczny system autoryzacji podróży (ESTA), który służy podobnemu celowi.

ETIAS ma działać jako kontrola przed podróżą, aby odrzucić te osoby, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa lub ryzyko w zakresie nielegalnej migracji lub zdrowia publicznego. Ma on na celu zebranie niezbędnych informacji o podróżującym, wraz z danymi paszportowymi.
Procedury prawne mające na celu zatwierdzenie ETIAS rozpoczęły się w 2016 r., a pełną operacyjność system ma osiągnąć w 2024 r.
Jak działa proces zatwierdzania ETIAS?
Decyzja o zatwierdzeniu należy do państwa członkowskiego UE, do którego podróżny przyjeżdża. Jeśli zamierza odwiedzić kilka państw, zatwierdzenie dotyczy tylko pierwszego z nich.

Według Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) złożenie wniosku nie powinno zająć więcej niż 10 minut, podczas gdy automatyczna zgoda powinna zostać wydana w ciągu kilku minut w 95 proc. przypadków.
Ze złożeniem wniosku ETIAS wiąże się opłata manipulacyjna w wysokości 7EUR – 7,60USD lub około 10,25 CAD. Podróżny otrzyma ostateczną odpowiedź lub prośbę o dodatkowe dokumenty w ciągu 96 godzin.
Podróżnym zaleca się złożenie wniosku co najmniej 72 godziny przed planowaną podróżą. Do jego wypełnienia potrzebny jest ważny paszport, adres e-mail i uiszczenie opłaty.

Kto jest zwolniony z ETIAS?
Po otrzymaniu zgody ETIAS będzie ona ważna do 90 dni pobytu w kraju Strefy Schengen w dowolnym okresie 180 dni i jest ważna przez trzy lata lub do wygaśnięcia ważności paszportu użytego we wniosku.
Osoby poniżej 18 roku życia i powyżej 70 roku życia są zwolnione ze zgody ETIAS i opłaty.
Kanada ma podobny proces składania wniosków dla osób wjeżdżających do kraju z dostępem bezwizowym; zwany Electronic Travel Authorization, który również wymaga opłaty w wysokości 7 USD. Stany Zjednoczone mają własną wersję, czyli Visa Waiver Program, która obejmuje opłatę w wysokości 6 USD.
Źródło: Yahoo
Foto: Shengen Visa, istock/Valeriy_G/
News USA
Google inwestuje 40 miliardów dolarów w nowe centra danych w Teksasie
Firma Google, należąca do Alphabet, ogłosiła, że do 2027 roku zainwestuje 40 miliardów dolarów w budowę nowych centrów danych w stanie Teksas. Jak poinformowano w piątek, jedna z inwestycji powstanie w powiecie Armstrong w regionie Texas Panhandle, a dwie kolejne w powiecie Haskell w Zachodnim Teksasie, w pobliżu Abilene.
Tysiące nowych miejsc pracy i inwestycje w kompetencje
W oświadczeniu przekazanym agencji Reuters prezes Alphabet i Google, Sundar Pichai, podkreślił znaczenie nowego projektu dla lokalnych społeczności: „Ta inwestycja stworzy tysiące miejsc pracy, zapewni szkolenia dla studentów i stażystów branży elektrycznej oraz przyspieszy działania na rzecz przystępności cenowej energii w całym Teksasie”.
Firma działa w Teksasie od 15 lat, a obecny projekt jest jedną z największych inwestycji infrastrukturalnych w historii spółki.
Rosnąca rywalizacja w sektorze sztucznej inteligencji
Według przedstawicieli Google projekt stanowi odpowiedź na intensyfikującą się konkurencję na rynku sztucznej inteligencji i usług chmurowych. Wyspecjalizowana infrastruktura jest niezbędna do obsługi zaawansowanych modeli AI, których zapotrzebowanie na moc obliczeniową rośnie z każdym rokiem.
Do inwestorów budujących podobne obiekty należą także OpenAI, Microsoft, Meta Platforms oraz Amazon — wszystkie te firmy wydają obecnie miliardy dolarów na rozbudowę zaplecza technologicznego.
Wsparcie władz stanowych
Gubernator Teksasu, Greg Abbott, podczas wydarzenia w Midlothian 14 listopada 2025, podkreślił znaczenie decyzji firmy Google, zaznaczając, że Teksas staje się największym beneficjentem działań Google w całym kraju, wspierając jednocześnie efektywność energetyczną i rozwój kompetencji zawodowych”.

Rosnące obawy społeczności lokalnych
Wraz z rosnącą liczbą inwestycji w centra danych, w różnych częściach USA pojawiają się jednak obawy dotyczące wpływu takich obiektów na lokalne zasoby.
W wrześniu mieszkańcy Tarboro w Karolinie Północnej prosili radę miasta o odrzucenie projektu 50-akrowego, 300-megawatowego kompleksu energetycznego, obawiając się nadmiernego zużycia wody i prądu oraz podwyżek stawek.
Podobne wątpliwości zgłaszali mieszkańcy Menomonie w stanie Wisconsin w związku z planowanym centrum danych anonimowej firmy, które miało kosztować 1,6-miliarda.

W stronę nowych standardów technologicznych
Gigantyczna inwestycja Google w Teksasie potwierdza, że rozwój sztucznej inteligencji wymusza gwałtowne przyspieszenie w budowie infrastruktury obliczeniowej. W najbliższych latach podobne projekty będą prawdopodobnie pojawiać się w kolejnych powiatach, ponieważ globalny wyścig o dominację w sektorze AI wciąż nabiera tempa.
Źródło: foxbusiness
Foto: YouTube, istock/Oselote/
News USA
IRS ogłasza zmiany: Wyższe limity wpłat na plany emerytalne 401(k) i IRA w 2026 roku
Amerykanie będą mogli w przyszłym roku odkładać więcej na emeryturę. W czwartek Urząd Skarbowy ogłosił, że w 2026 r. wzrosną limity wpłat na plany emerytalne 401(k), 403(b), większość planów 457 oraz na indywidualne konta emerytalne (IRA).
401(k): wyższy limit podstawowy i dla osób 50+
Maksymalna wpłata na konta 401(k), 403(b) i 457 wzrośnie z obecnych 23 500 dolarów do 24 500 dolarów. Osoby w wieku 50 lat i starsze, które mogą skorzystać z dodatkowych wpłat typu catch-up, będą mogły odłożyć do 8000 dolarów, czyli o 500 dolarów więcej niż w tym roku.
W praktyce oznacza to, że pracownik po 50. roku życia będzie mógł wpłacić łącznie 32 500 dolarów rocznie na swój plan 401(k) — o tysiąc dolarów więcej niż dotychczas.
Z kolei dodatkowy limit dla osób w wieku 60–63 lata pozostaje bez zmian i wyniesie 11 250 dolarów.
Wyższe limity wpłat na konta IRA
Urząd Skarbowy podniósł również roczne limity wpłat na tradycyjne i Roth IRA. W 2026 roku wyniosą one 7500 dolarów, wobec 7000 dolarów w tym roku. Zwiększeniu ulegnie także limit wpłat „nadwyżkowych” (catch-up) na IRA. Zostanie on powiększony o 100 dolarów kosztów utrzymania i wyniesie 1100 dolarów.
Ułatwienia dla osób nadrabiających zaległości emerytalne
Wyższe limity mają pomóc oszczędzającym — zwłaszcza tym, którzy zaczęli odkładać pieniądze na emeryturę stosunkowo późno. Wzrost stawek daje im większą możliwość budowania poduszki finansowej.
Eksperci podkreślają, że nawet niewielkie zwiększenie wpłat, np. o 1 punkt procentowy, może w perspektywie 10–20 lat znacząco powiększyć przyszłe świadczenia, zakładając regularność wpłat i stałe zatrudnienie.

Zmiany w kwalifikacji dochodowej do IRA i ulg podatkowych
Urząd Skarbowy ogłosił także podwyższenie progów dochodowych, które decydują o tym, czy podatnik może:
- odliczyć wpłatę na tradycyjne IRA,
- skorzystać z konta Roth IRA,
- ubiegać się o tzw. saver’s credit — ulgę podatkową dla oszczędzających na emeryturę.
W przypadku tradycyjnych IRA odliczenia zależą od tego, czy podatnik lub jego małżonek uczestniczył w pracowniczym planie emerytalnym. Wraz ze wzrostem dochodów odliczenia mogą zostać stopniowo zmniejszone aż do pełnego wygaszenia.
Pełne szczegóły dotyczące nowych limitów i zasad IRS opublikował na swojej stronie internetowej.

Giełda i oszczędności w górę
Z danych Fidelity Investments wynika, że średnie saldo na kontach 401(k) osiągnęło w II kwartale 137 800 dolarów. To wzrost o 8% rok do roku i aż o 32% w porównaniu z 2020 r..
Eksperci przypisują ten wzrost zarówno wysokiemu poziomowi oszczędzania, jak i dynamicznemu wzrostowi indeksów giełdowych.
Źródło: scrippsnews
Foto: istock/zimmytws/intek1/AndreyPopov/
News USA
Gracz z Georgii zgarnął ogromne 980 milionów dolarów w Mega Millions
Piątkowe losowanie Mega Millions przyniosło gigantyczne szczęście jednemu graczowi z Georgii, który jako jedyny trafił wszystkie sześć liczb i zgarnął jackpot szacowany na 980 milionów dolarów. To jedna z największych wygranych w historii tej gry. Szczęśliwymi liczbami były: 1, 8, 11, 12, 57 oraz złota Mega Ball: 7.
Rekordowa passa bez zwycięzcy zakończona
Piątkowe losowanie było 40. z rzędu bez trafionego jackpota – to najdłuższa taka seria w historii Mega Millions, jak potwierdzili organizatorzy gry. Ostatnia główna wygrana padła 27 czerwca. W tym roku było już czterech zwycięzców jackpotu, ale to właśnie listopadowy zwycięzca zdobył najwyższą tegoroczną nagrodę w Mega Millions.
Ogromna kwota – dwie opcje wypłaty
Zwycięzca ma teraz do wyboru:
- renta – wypłacana przez 30 lat, stopniowo rosnąca każdego roku;
- wypłata jednorazowa – szacowana na 452,2 mln dolarów przed opodatkowaniem.
Jeśli zwycięzców byłoby więcej, pula zostałaby podzielona, jednak tym razem szczęśliwy lis był tylko jeden.
Gdzie plasuje się ta wygrana?
Choć 980 mln dolarów nie wchodzi do pierwszej dziesiątki najwyższych wygranych na amerykańskich loteriach, była to ósma co do wielkości nagroda w historii Mega Millions (gra działa od 2002 r.).
Najwyższy jackpot Mega Millions padł 8 sierpnia 2023 r. i wyniósł 1,602 mld dolarów.
Ponad 800 tys. innych zwycięzców
W losowaniu z 11 listopada ponad 800 000 graczy wygrało mniejsze nagrody, od kilku dolarów po setki tysięcy, zależnie od trafień i ewentualnej opcji Megaplier. Szanse na wygranie jakiejkolwiek nagrody w Mega Millions wynoszą 1 do 23, natomiast trafienie jackpota to już matematyczne ekstremum – 1 do 290,5 mln.
Gdzie grać w Mega Millions?
Losy kosztują 5 dolarów i są dostępne w: 45 stanach USA, Waszyngtonie (D.C.), oraz na Wyspach Dziewiczych USA. Połowa wpływu z każdego kuponu pozostaje w stanie, w którym został sprzedany, a lokalne agencje loteryjne decydują o przeznaczeniu środków zgodnie z prawem.
Największe jackpoty w historii Mega Millions:
| 1 | 1,602 mld dolarów | 8 sierpnia 2023 | 1 – FL |
| 2 | 1,537 mld dolarów | 23 października 2018 | 1 – SC |
| 3 | 1,348 mld dolarów | 13 stycznia 2023 | 1 – ME |
| 4 | 1,337 mld dolarów | 29 lipca 2022 | 1 – IL |
| 5 | 1,269 mld dolarów | 27 grudnia 2024 | 1 – CA |
| 6 | 1,128 mld dolarów | 26 marca 2024 | 1 – NJ |
| 7 | 1,050 mld dolarów | 22 stycznia 2021 | 1 – MI |
| 8 | 980 mln dolarów | 14 listopada 2025 | 1 – GA |
| 9 | 810 mln dolarów | 9 października 2024 | 1 – TX |
| 10 | 656 mln dolarów | 30 marca 2012 | 3 – IL, KS, MD |
10 największych jackpotów w historii USA w grach Powerball i Mega Millions:
| 1 | 2,04 mld USD | Powerball | 7 listopada 2022 | Kalifornia |
| 2 | 1,765 mld USD | Powerball | 11 października 2023 | Kalifornia |
| 3 | 1,602 mld USD | Mega Millions | 8 sierpnia 2023 | Floryda |
| 4 | 1,586 mld USD | Powerball | 13 stycznia 2016 | Kalifornia, Floryda, Tennessee (3 losy) |
| 5 | 1,537 mld USD | Mega Millions | 23 października 2018 | Karolina Południowa |
| 6 | 1,348 mld USD | Mega Millions | 13 stycznia 2023 | Maine |
| 7 | 1,337 mld USD | Mega Millions | 29 lipca 2022 | Illinois |
| 8 | 1,326 mld USD | Powerball | 7 kwietnia 2024 | Oregon |
| 9 | 1,269 mld USD | Mega Millions | 27 grudnia 2024 | Północna Kalifornia |
| 10 | 1,13 mld USD | Mega Millions | 26 marca 2024 | New Jersey |
Hazard może uzależniać
Eksperci ostrzegają, że udział w grach losowych może prowadzić do problemów z hazardem. Narodowa Rada ds. Problemów z Hazardem definiuje to jako „zachowania hazardowe, które szkodzą danej osobie lub jej rodzinie”.
Osoby potrzebujące pomocy mogą zadzwonić pod numer 1-800-522-4700, gdzie otrzymają wsparcie i informacje o lokalnych programach terapeutycznych.
Źródło: chicagotribune
Foto: YouTube, istock
-
News Chicago2 tygodnie temuICE zatrzymało dwóch Polaków w Edison Park. Pracowali przy remoncie domu
-
News USA2 tygodnie temuDemokraci triumfują w wyborach: Historyczna frekwencja i znaczące zwycięstwa
-
News USA7 dni temuTrump zapowiada „dywidendę celną” – po 2000 USD dla Amerykanów o niższych dochodach
-
Prawo imigracyjne4 tygodnie temuDziałania federalnych agentów ICE na ulicach Chicago: Czy powinniśmy się bać?
-
News Chicago5 dni temuOperacja „Midway Blitz” dobiega końca. Agenci federalni opuszczają Chicago
-
News USA3 tygodnie temuTrump zatwierdza stan klęski żywiołowej dla stanów. Vermont, Maryland i Illinois odchodzą z kwitkiem
-
News Chicago4 tygodnie temuTragiczna śmierć rodziny syna Darrena Baileya w katastrofie śmigłowca
-
News Chicago2 tygodnie temuPritzker przeznaczył 20 mln dolarów na banki żywności po wstrzymaniu świadczeń SNAP











