Ciekawostki
Jaki Nowy Rok, taki cały rok? Poznaj najciekawsze zwyczaje sylwestrowo-noworoczne

Skąd się wziął zwyczaj zabawy sylwestrowej? Jaka jest historia postanowień noworocznych i na czym polega noc tłustej wigilii? Dlaczego winogrona są hiszpańskim symbolem ostatniego dnia grudnia, a na drzwiach greckich domów wiesza się cebulę? Poznaj ciekawe i mało znane tradycje i zwyczaje sylwestrowo-noworoczne.
Sylwester jest jedną z najważniejszych nocy w roku. Kojarzy się z huczną zabawą, szampanem i fajerwerkami. Skłania do podsumowania ważniejszych wydarzeń.
Z końcem starego, a początkiem nowego roku związanych jest kilka ciekawych zwyczajów i tradycji. Niektóre z nich wyszły już z mody, inne zaś wciąż trwają i mają chronić przed niepowodzeniem, biedą i niedostatkiem w nadchodzącym roku.
1. Zwyczaj zabawy sylwestrowej
Według proroctwa Sybilli, ostatniego dnia 999 roku miała nastąpić oczekiwana apokalipsa, którą opisuje w św. Jan w ostatniej księdze Biblii. W tym też roku papież Sylwester II wraz z całym chrześcijańskim światem oczekiwał na spełnienie się przepowiedni.
Jednak w nocy z 999 roku na 1000 nic się nie wydarzyło. Papież pobłogosławił Rzym i świat, a wszyscy wyszli na ulice miast, aby świętować.
W Polsce tradycje zabawy sylwestrowej sięgają XIX wieku. Imprezy były początkowo popularne w dużych miastach, wśród bogatych ludzi, później, w XX wieku, stopniowo również w uboższych warstwach społeczeństwa.
2. Jaki Nowy Rok, taki cały rok
Zgodnie z dawną rodzimą tradycją na rozpoczęcie Nowego Roku składamy sobie życzenia, używając staropolskiego zwrotu: „Do siego roku”. Oznacza on życzenie szczęśliwego, dostatniego roku. To, co bowiem przyniesie nam początek roku, będzie miało swoją kontynuację w kolejnych miesiącach.
3. „Tłusta wigilia”
W niektórych regionach Polski obchodzono trzy wigilie: przed Bożym Narodzeniem, Nowym Rokiem oraz świętem Trzech Króli. Podczas zabawy sylwestrowej na stole można było znaleźć mięso i inne potrawy. Nie żałowano sobie jedzenia, zwłaszcza tłustego. Był to ważny zwyczaj, ponieważ ludzie wierzyli, że dzięki takim posiłkom nie zaznają w nowym roku głodu.
4. Mak, łuska karpia i nowa bielizna
Wśród zwyczajów związanych z ostatnim dniem roku wymienia się łuski karpia. Należy je włożyć do portfela 31 grudnia i pozostawić w tym miejscu do kolejnych Świąt Bożego Narodzenia. Rybia łuska ma zagwarantować dostatek w nowym roku.
Przed wyjściem na zabawę doradzano pannom, aby założyły nową bieliznę. Miało to zapewnić powodzenie u płci przeciwnej. Natomiast umieszczenie kilku ziarenek maku w butach miało zagwarantować sukces miłosny w kolejnym roku.
5. Gwarancja pomyślności
Od wieków przekazuje się, że od tego, jak spędzimy sylwestra, zależy to, co wydarzy się w Nowym Roku. Dlatego tego dnia w domu nie może niczego zabraknąć. W rezultacie nadchodzące miesiące będą obfite i dostatnie. Konieczne jest oddanie zaciągniętych pożyczek, aby rozpocząć kolejny rok z „czystą kartą”.
6. Cebula na drzwiach, hiszpańskie winogrona i potłuczone talerze
Może to nie wyglądać lub pachnieć najlepiej, ale w Grecji na drzwiach umieszcza się w Sylwestra cebulę. Ma to symbolizować odrodzenie w nowym roku. 1 stycznia rodzice stukają cebulą w czoło swoich dzieci, aby wprowadzić do ich życia dobrobyt na 365 nadchodzących dni.
Winogrona są symbolem ostatniego dnia grudnia w Hiszpanii. Sylwestrowy wieczór spędza się do północy w gronie rodziny, a następnie, gdy zegar wybije godzinę dwunastą, każdy zjada po kolei 12 winogron. Przy każdym owocu należy pomyśleć życzenie.
W Danii ciekawym zwyczajem jest tłuczenie talerzy. Rzucanie jak największej ilości ma zapewnić dużą liczbę przyjaciół.
7. „Z nowym rokiem, pewnym krokiem” czyli postanowienia noworoczne
Postanowienia noworoczne podejmowali już starożytni Babilończycy. W Babilonii nowy rok świętowano w marcu, na rozpoczęcie udanych prac polowych. Obchody świątecznego czasu trwały wtedy 12 dni. Babilończycy koronowali nowego króla, składali ofiary bogom, obiecywali zwrot pożyczonych pieniędzy i przedmiotów. Kto nie dotrzymał złożonej obietnicy mógł stracić przychylność bogów.
Dla chrześcijan nowy rok był okazją do podsumowania dotychczasowego życia i czasem podjęcia decyzji o zmianie.
8. Palenie wspomnień
To, co działo się w kończącym roku powinno odejść w niepamięć. Dlatego spisywano na kartce złe doświadczenia, a następne palono je ostatniego dnia roku.
9. Otwarte okna
Jednym ze zwyczajów jest otwieranie okien w domu tuż przed północą. Powinien to zrobić najstarszy członek rodziny. Była to forma, aby zaprosić nowy rok do domu.
10. Bąbelki szampana w kieliszkach
Szampan symbolizuje coś wyjątkowego. Lampki tego trunku wznosi się, by świętować sukcesy. Obok sztucznych ogni i fajerwerków, to szampan jest wyznacznikiem udanej zabawy sylwestrowej. Jedna z historii mówi, że to właśnie Napoleon Bonaparte był wielkim fanem tego trunku. Opowiadał, że każdą wygraną bitwą zasługuje się na szampana.
Francuski dowódca wraz ze swoim wojskiem wymyślił metodę jego otwierania, tzw. sabrage, czyli odcięcie korka szablą. Do dziś korki szampana strzelają głośno na przyjęciach i ważnych uroczystościach.
Family News Service
Foto: YouTube, istock/LUMIKK555/ Diamond Dogs/ Pikusisi-Studio/
News USA
32 Chunk w końcu został mistrzem Tygodnia Grubego Niedźwiedzia

Po latach zajmowania drugiego miejsca, 32 Chunk – ważący niemal 1200 funtów niedźwiedź brunatny z Parku Narodowego Katmai na Alasce – wreszcie zdobył tytuł mistrza Tygodnia Grubego Niedźwiedzia. Znany bywalec rzeki Brooks River, gdzie od 2007 roku co lato poluje na łososie, Chunk przez trzy kolejne lata kończył konkurs tuż za zwycięzcą. W tym roku jednak wytrwałość i imponujący apetyt wreszcie przyniosły mu upragnione zwycięstwo.
Urzędnicy parku ujawnili, że niedźwiedź pojawił się w tym sezonie ze złamaną szczęką, prawdopodobnie po walce w okresie godowym. Mimo to nie przeszkodziło mu to w zbudowaniu masy mięśniowej i zgromadzeniu ogromnych zapasów tłuszczu dzięki obfitości łososia w Brooks River.
„Myślę, że jego historia wytrwałości i odporności naprawdę poruszyła głosujących” – powiedział Mike Fitz, przyrodnik-rezydent z Explore.org.
W tegorocznej edycji Fat Bear Week oddano ponad 1,5 miliona głosów online.
Jednym z najbardziej satysfakcjonujących aspektów wydarzenia jest rosnące wykorzystanie konkursu jako narzędzia edukacyjnego w szkołach – nauczyciele na całym świecie wykorzystują go, aby uczyć uczniów o ekosystemach, niedźwiedziach, łososiach i ochronie przyrody.
Wicemistrzem tegorocznej rywalizacji został niedźwiedź 856, kolejny potężny samiec, znany z charakterystycznego nawyku oblizywania warg.
Fat Bear Week (Tydzień Grubego Niedźwiedzia) zrodził się w 2014 roku jako „Fat Bear Tuesday” – jednodniowe wydarzenie, mające na celu pokazanie, jak niedźwiedzie brunatne przygotowują się do zimy, przybierając masę dzięki bogactwu alaskańskiego ekosystemu.
Dziś wydarzenie przerodziło się w międzynarodowy fenomen – tysiące osób z całego świata śledzą transmisje na FatBearWeek.org i głosują w turnieju pucharowym, wybierając swojego ulubionego „najgrubszego niedźwiedzia”.
Źródło: scrippsnews
Foto: YouTube, Fat Bear Week
News USA
Aligator w Michigan? DNR potwierdza wiarygodne zgłoszenie na wyspie Belle Isle

Departament Zasobów Naturalnych stanu Michigan (DNR) poinformował o „wiarygodnym i spójnym” zgłoszeniu dotyczącym obecności aligatora na wyspie Belle Isle w Detroit. Zwierzę miała zauważyć Lynn Blasey, mieszkanka Hamtramck, która regularnie odwiedza wyspę. Kobieta zrobiła zdjęcia aligatora w ubiegły piątek i przesłała je do DNR.
W oficjalnym komunikacie departament podał, że pracownicy parku Belle Isle zareagowali na zgłoszenie. Choć na miejscu nie udało się uzyskać bezpośredniego potwierdzenia, fotografie wraz z danymi geolokalizacyjnymi uznano za wiarygodne.
Ze względów bezpieczeństwa Departament Zasobów Naturalnych stanu Michigan prowadzi obecnie działania mające na celu dokładną ocenę terenu i ustalenie dalszych kroków — poinformowali urzędnicy.
Apel o ostrożność
Departament przypomina, by nie zbliżać się do dzikich zwierząt, nawet jeśli wydają się małe i niegroźne. Wszystkie dzikie zwierzęta mogą być nieprzewidywalne i potencjalnie niebezpieczne. W przypadku zaobserwowania nietypowej aktywności urzędnicy DNR proszą o natychmiastowy kontakt z infolinią Report All Poaching: (800) 292-7800.
Plotki o wężach bez potwierdzenia
Urzędnicy odnieśli się także do pojawiających się w mediach społecznościowych plotek o boa dusicielu rzekomo widzianym na Belle Isle. DNR podkreśla, że nie otrzymano żadnych zgłoszeń ani dowodów potwierdzających te doniesienia.
Przypominamy, że wypuszczanie zwierząt domowych czy egzotycznych na terenie parków stanowych jest nie tylko nielegalne, ale i szkodliwe. Może zaburzać lokalny ekosystem, stwarzać zagrożenie dla rodzimych gatunków oraz stanowić ryzyko dla bezpieczeństwa odwiedzających — czytamy w komunikacie.
Źródło: scrippsnews
Foto: Lynn Blasey
Ciekawostki
Żyła ponad 117 lat. Co zdradził genom najstarszej kobiety świata?

Kiedy rozmawia się z osobą, która ma ponad 110 lat, niemal zawsze pada pytanie o sekret długowieczności. Jednak w przypadku Marii Branyas Morery – Hiszpanki urodzonej w USA, która zmarła w sierpniu 2024 roku w wieku 117 lat i 168 dni – naukowcy postanowili poszukać odpowiedzi nie tylko w jej słowach, ale także w jej DNA. Wyniki badań jej genomu, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie „Cell Reports Medicine”, rzucają nowe światło na proces starzenia się i potencjalne mechanizmy chroniące przed chorobami.
Genetyczna loteria i zdrowy styl życia
Zespół kierowany przez dr Manela Estellera z Instytutu Badań nad Białaczką im. Josepa Carrerasa w Barcelonie przeanalizował próbki krwi, śliny, moczu i kału Marii Branyas Morery. Następnie porównano jej genom z genomami 75 kobiet pochodzenia iberyjskiego.
Wnioski? Długowieczność Branyas była wynikiem połączenia korzystnych wariantów genów oraz stylu życia. „Od początku miała szczęście, a w ciągu życia zyskała dodatkowy atut” – powiedział Esteller, szacując, że około połowa jej długowieczności wynikała z genetyki, a połowa ze stylu życia.
Maria Branyas nigdy nie paliła, nie piła alkoholu, mieszkała na wsi, codziennie spacerowała około godziny i stosowała dietę śródziemnomorską bogatą w oliwę z oliwek. Jej szczególną pasją był jednak jogurt – zjadała go aż trzy porcje dziennie. Naukowcy sugerują, że ten nawyk, wraz z całą dietą, mógł sprzyjać zachowaniu zdrowego mikrobiomu jelitowego i niskiego poziomu stanów zapalnych.
Geny chroniące przed chorobami
Analiza genomu ujawniła obecność wariantów genów związanych z:
- odpornością i sprawnością poznawczą,
- efektywnym metabolizmem tłuszczów,
- zdrowiem mózgu i serca.
To właśnie te czynniki mogły chronić Branyas przed chorobami, które często dotykają osoby w jej wieku.

Maria Branyas Morera
Jednostkowy przypadek, ale cenne wnioski
Eksperci podkreślają, że choć badanie dotyczy jednej osoby, pokazuje ono, że zaawansowany wiek nie musi oznaczać złego zdrowia. Badacze mają nadzieję, że zidentyfikowane geny i białka związane ze zdrowym starzeniem się staną się w przyszłości punktem wyjścia do tworzenia nowych leków.
Nie tylko długowieczność, ale jakość życia
Jak podkreślają naukowcy, celem nie jest to, by wszyscy dożywali 117 lat. „Chcemy skrócić czas, w którym jesteśmy chorzy i cierpimy, do minimum. I właśnie to udało się Marii Branyas – żyła długo, ale przede wszystkim zdrowo” – podsumowała Steves.
Źródło: wttw
Foto: Maria Branyas, wikimedia
-
News Chicago2 tygodnie temu
Uczcijmy pamięć Charliego Kirka w Chicago – wydarzenie w Lemont
-
News Chicago4 dni temu
Uzbrojeni agenci federalni na ulicach Chicago: Rosną napięcia wokół działań ICE
-
News Chicago2 dni temu
Nocny nalot służb imigracyjnych na apartamentowiec w Chicago
-
News Chicago3 tygodnie temu
Ted Dabrowski zawalczy z Pritzkerem o fotel gubernatora Illinois w 2026 roku
-
News USA3 tygodnie temu
Zabójstwo Ukrainki w Charlotte wywołało debatę o bezpieczeństwie publicznym
-
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW1 tydzień temu
Monia z Chicago znów na ekranie TVN Style. Jej motto: „Nigdy nie przestawaj wierzyć w siebie”
-
News Chicago4 dni temu
W tym tygodniu Lech Wałęsa dotrze do Chicago, w ramach trasy po USA i Kanadzie
-
News Chicago2 tygodnie temu
Federalna operacja imigracyjna w Chicago. Bovino: „Jesteśmy na miejscu”