GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW
Janosik: polski czy słowacki bohater? Robert Bokuvka twierdzi, że należy do Słowaków

Juraj Janosik urodził się w 1688 we wsi Terchova w północnej Słowacji, ale od czasu gdy stał się legendą, Polacy i Słowacy kłócą się o to, do którego narodu należy. Sławną postać wspominaliśmy w Radiu Deon Chicago ze Słowakiem, Robertem Bokuvką, ponieważ 16 listopada minęła 17 rocznica śmierci Marka Perepeczki, aktora, który w polskich sercach na zawsze pozostanie właśnie Janosikiem.
Juraj Janosik prawdopodobnie brał udział w powstaniu antyhabsburskim Franciszka Rakoczego, które wybuchło w 1703 na ziemiach węgierskich. W 1708 wrócił do rodzinnej wsi, aby zająć się gospodarstwem, ale wkrótce potem wstąpił do armii austriackiej.
Podczas służby został przydzielony do oddziału stacjonującego w zamku w Bytčy, gdzie więziono groźnych przestępców. Tam poznał niejakiego Tomáša Uhorčíka, który był harnasiem zbójników karpackich.
W październiku 1710 r. Jánošík pomógł mu uciec z więzienia, a w następnym miesiącu sam zdezerterował lub został wykupiony przez ojca z wojska i przystał do jego zbójeckiej bandy. Od tego momentu rozpoczęła się zbójecka działalność Jánošíka, która trwała do wiosny 1713.
Legenda o Janosiku jest żywa zarówno wśród Słowaków jak i Polaków, a spór o jego przynależność narodową wynika prawdopodobnie z tego, że działał w Tatrach, na terenie obu państw.
Robert Bokuvka mówi, że tak jak w Polsce, na Słowacji także powstało wiele filmów opowiadających historię dobrego zbójnika, który zabierał bogatym by dawać biednym.
Na Słowacji nie ma jednak przekazów o jego Marynie, więc najwyraźniej tylko w Polsce znalazł sobie żonę.
W jednym i drugim kraju są pomniki upamiętniające barwną postać harnasia. Na Słowacji, we wsi Terchova co roku odbywa się 3-dniowy festiwal poświęcony Janosikowi.
Poza licznymi występami można tu spotkać wielu “Janosików” w pięknych tradycyjnych strojach i z góralskimi ciupagami.
Na Słowacji wprawdzie obowiązującą walutą jest euro, ale Robert Bokuvka przyniósł do Studia Radia Deon prawdziwe słowackie dukaty z wizerunkiem Janosika.
Zimą 1713 r. Jánošík został i osadzony w kasztelu Vranovo we wsi Palúdzka koło Liptowskiego Mikułasza (słow. Liptovský Mikuláš), gdzie 16 i 17 marca tegoż roku odbył się jego proces.
Sąd ostatecznie skazał Jánošíka na karę śmierci przez powieszenie na haku za lewe żebro.
Osią oskarżenia było zabójstwo plebana z Demanicy, do którego Jánošík się nie przyznał, wskazując jako sprawcę swojego kompana.
Marek Perepeczko popularność jako aktor zyskał jako Aldek Piwko w stylizowanych na western Wilczych echach (1968) Aleksandra Ścibora-Rylskiego. W Panu Wołodyjowskim (1969) w reż. Jerzego Hoffmana zagrał postać Adama Nowowiejskiego.
Ale największą sympatię widzów zdobył dzięki roli tytułowego bohatera serialu Janosik (1973) w reżyserii Jerzego Passendorfera, gdzie ze względu na warunki fizyczne obsadzono go w roli harnasia – herszta zbójników.
Marek Perepeczko w latach 80. przebywał poza granicami Polski – wyjechał do Australii, gdzie prowadził amatorskie kluby literacko-teatralne i założył Tymczasowe Towarzystwo Miłośników Teatru im. Witkacego.
Przez ponad 15 lat nie występował na polskich scenach teatralnych, ani przed kamerami. Powrócił do kraju po zmianach politycznych w Polsce w 1989 roku.
W latach 1997–2003 był aktorem i dyrektorem Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie.
Pod koniec lat 90. powrócił do serialu – zagrał postać komendanta posterunku nadkomisarza Władysława Słoika w popularnym sitcomie pt. 13 posterunek w reżyserii Macieja Ślesickiego (1997–1998), a także w drugiej jego części z 2000 roku.
Zmarł nagle na zawał serca w swoim mieszkaniu w Częstochowie. Urna z prochami aktora została złożona 28 listopada 2005 roku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
Źródło; informacja własna, wikipedia
Foto: YouTube
GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW
Fundacja „Teraz Polska” wyróżniła wybitnych rodaków w Chicago

Fundacja „Teraz Polska” już po raz 35. zorganizowała prestiżowy konkurs, którego celem jest wyróżnianie najlepszych polskich produktów, usług oraz innowacji, a także osób promujących Polskę na świecie. W ramach inicjatywy przyznawane są również tytuły „Wybitny Polak” – zarówno w edycji krajowej, jak i zagranicznych. W studiu Radia Deon Chicago gościli Krzysztof Przybył, prezes Fundacji „Teraz Polska”, oraz Michał Lipiński, jej dyrektor. Obaj podkreślają, że nagroda od lat stanowi znak jakości i symbol dumy narodowej.
„Wybitny Polak” – Polacy docenieni za granicą
Konkurs „Wybitny Polak” prowadzony jest w kilkunastu krajach, m.in. w Austrii, Francji, Irlandii, Niemczech, Norwegii, Wielkiej Brytanii, a także w Stanach Zjednoczonych – w trzech edycjach regionalnych: wschodniej, zachodniej i centralnej.
To lokalne komitety wyłaniają kandydatów w Nowym Jorku, Chicago czy Los Angeles, a przedstawiciele w Polsce tylko zatwierdzają ten wybór, tłumaczy prezes fundacji “Teraz Polska”, Krzysztof Przybył. Dzięki temu są pewni, że nagradzają osoby, które naprawdę cieszą się dużym uznaniem swojej społeczności.
Jak podkreślają organizatorzy konkursu „Wybitny Polak”, laureaci reprezentują różne dziedziny: naukę, medycynę, kulturę, sport czy działalność społeczną. W poprzednich edycjach tytuł zdobywali takie osobistości jak m.in. Alan Starski, Iga Świątek, Krzysztof Zanussi i Marcin Gortat.
“Przez ponad 15 lat trwania konkursu wyłoniliśmy ponad 300 laureatów w kilkunastu krajach, tam wszędzie, gdzie Polonia jest obecna, gdzie jest liczna i odnosi sukcesy, promując Polskę, bo to są takie dwa główne kryteria przyznania tej nagrody” mówi dyrektor fundacji “Teraz Polska” Michał Lipiński.
Polska innowacyjność na światowym poziomie
Przedstawiciele fundacji zwracają uwagę, że nagroda „Teraz Polska” to nie tylko wyróżnienie dla produktów spożywczych, które można znaleźć na półkach w polskich sklepach. Konkurs promuje również polskie innowacje technologiczne, medyczne i naukowe.
Przykładem jest działalność Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA w Warszawie, który wykorzystuje nowoczesne technologie w chirurgii, w tym roboty medyczne Da Vinci. Prof. Henryk Skarżyński z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu zasłynął z przeprowadzania zdalnych operacji w różnych częściach świata, będąc fizycznie w Polsce.

21 sierpnia br. w Konsulacie Generalnym RP w Chicago odbyła się uroczysta gala wręczenia nagród w konkursie „Wybitny Polak w Chicago”. Podczas uroczystości statuetki odebrali laureaci 13. i 14. edycji Konkursu.
“Rzeczywiście trzeba powiedzieć, że polska medycyna zrobiła bardzo duży krok do przodu, ale to daje ta technologia, która dzisiaj jest dostępna powszechnie i dzięki niej możemy osiągać większe sukcesy” zaznacza Krzysztof Przybył.
Jak trudno zdobyć godło „Teraz Polska”?
Co roku do konkursu zgłasza się około 100 firm. Kapituła wybiera maksymalnie 25 laureatów – w tegorocznej edycji było ich 24.
“Teraz Polska jest prawidłowo rozpoznawana przez około 90% konsumentów w Polsce. Jest utożsamiana z wysoką jakością i polskim pochodzeniem, a to przekłada się wprost na decyzje zakupowe. To znaczy klienci widząc na półce produkt ze znakiem Teraz Polska, wiedzą, że to jest produkt sprawdzony, przetestowany przez niezależnych ekspertów” podkreśla Michał Lipiński.
Fundacja “Teraz Polska” zachęca do śledzenia kolejnych edycji konkursów oraz poznawania sylwetek laureatów, którzy – jak mówią organizatorzy – są najlepszymi ambasadorami Polski na świecie.
Laureaci konkursu „Wybitny Polak w Chicago” 2025
- Kultura – Ryszard F. Owsiany
Od 2014 roku prezes Muzeum Polskiego w Ameryce, jedna z kluczowych postaci polskiej kultury w Chicago. Pod jego kierownictwem muzeum przeszło modernizację, a także zacieśniło współpracę z polskimi instytucjami. - Biznes – dr Daniel Domagała
Lekarz dentysta, specjalista protetyki stomatologicznej i implantologii, profesor nadzwyczajny Marquette University School of Dentistry. Łączy praktykę kliniczną w Major Dental Clinics w Chicago i Milwaukee z działalnością naukową. Ekspert w zakresie nowoczesnych technologii w stomatologii, w tym projektowania 3D i druku. - Osobowość – Łukasz Dudka
Dyrektor generalny Alliance Printers and Publishers – wydawcy „Dziennika Związkowego”, najstarszej polskojęzycznej gazety na świecie. Dziennikarz sportowy i korespondent radiowy, współpracujący m.in. z Polskim Radiem, Wietrznym Radiem i Polish American Mix. Aktywnie działa w polonijnych mediach i organizacjach, wspierając polskie inicjatywy. Jego praca wzmacnia tożsamość Polonii. - Osobowość – ks. Sławomir Kurc
Wikariusz w parafiach św. Tomasza Becketa i św. Alfonsa Liguoriego w Prospect Heights (Illinois). Duchowny zaangażowany w życie wspólnoty polonijnej, ceniony za otwartość i troskę o integrację Polaków w Stanach Zjednoczonych. - Nauka – dr Josephine Długopolski-Gach
Lekarka medycyny rodzinnej i pediatrii, związana z Loyola Medicine i Loyola University Chicago, gdzie pełni funkcję Associate Professor. Prezeska Związku Lekarzy Polskich w Ameryce, mentorka młodych lekarzy polskiego pochodzenia. Łączy działalność naukową z promocją polskiej kultury i tradycji góralskich. - Sport – Filip Dolegiewicz
Reprezentant USA w szermierce (szabla), członek drużyny Harvard Crimson. Jeden z najbardziej utalentowanych zawodników młodego pokolenia, uczestnik Igrzysk Olimpijskich w Paryżu 2024. Regularnie startuje w międzynarodowych zawodach, promując również swoje polskie korzenie. - Młody Polak – Paulina Kulka
Pracuje w Google jako Account Executive, a także prowadzi własną firmę AVEIL. Absolwentka Kellogg School of Business oraz University of Illinois. Zaangażowana w działalność polonijną – była wiceprezeską Legionu Młodych Polek i organizatorką Balu Amarantowego. Pasjonatka podróży, odwiedziła ponad 70 krajów.
Wyróżnienie honorowe „Friends of Polonia”
Diann Karen Marszalek
Sędzia Sądu Okręgowego Powiatu Cook (Circuit Court of Cook County), obecnie orzeka w Wydziale Spraw Ruchu Drogowego. Od wielu lat związana z wymiarem sprawiedliwości i służbą publiczną w Illinois. Ceniona za profesjonalizm, a także współpracę ze środowiskiem polonijnym.
Źródło: informacja własna, Fundacja Teraz Polska
Foto: Fundacja Teraz Polska, Konsulat Generalny RP w Chicago
Festiwal Taste of Polonia
Ostatni dzień Taste of Polonia 2025 – w muzycznym finale zagra m.in. Voo Voo

Chicago po raz kolejny stało się stolicą polskiej kultury w Stanach Zjednoczonych. Festiwal Taste of Polonia 2025, który od lat gromadzi tysiące uczestników w Copernicus Center i jego okolicach, od piątku dostarcza Polonii i ich amerykańskim przyjaciołom niezapomnianych emocji. Ostatni dzień imprezy będzie kulminacją muzycznych doznań, spotkań i wzruszeń – na scenie zobaczymy Mateusza Pospieszalskiego i zespół Voo Voo.
Festiwal, który łączy pokolenia
Od dekad Taste of Polonia jest przestrzenią, w której spotykają się pokolenia emigrantów, ich dzieci i wnuki. To nie tylko okazja do spróbowania polskich pierogów, kiełbasy czy bigosu, lecz przede wszystkim możliwość wspólnego przeżywania muzyki.
A jednym z gości honorowych festiwalu jest Mateusz Pospieszalski, wybitny saksofonista, kompozytor i współtwórca zespołu Voo Voo.
Voo Voo – cztery dekady na scenie
Mateusz Pospieszalski zaczynał swoją muzyczną drogę współpracując z Wojciechem Waglewskim. “Po prostu zacząłem grać z Wojtkiem Waglewskim dokładnie w roku, w którym wziąłem ślub z moją żoną. Dokładnie się to tak zbiegło. Ja mówię, że to jest moje drugie małżeństwo” opowiada nasz Gość.
“Uwielbiam to, co Wojtek robi i mam nadzieję z wzajemnością, bo inaczej przez tyle lat by to nie przetrwało” podkreśla Mateusz Pospieszalski, wskazując, że receptą na brak nudy jest fakt, że obydwaj artyści doskonale bawią się muzyką często improwizując na scenie.
Publiczność w Chicago ma w tym roku okazję doświadczyć tej energii podczas dwóch koncertów zespołu Voo Voo. A ponieważ publiczność zgodnie stwierdziła, że to co działo się wczoraj na scenie było wręcz fenomenalne to wiele z tych osób zapowiedziało, że dzisiaj również przyjdą by porównać oba występy.
Rodzina Pospieszalskich – fenomen na scenie
Szeroko znana jest historia muzycznej rodziny Pospieszalskich. W zeszłym roku wydana została płyta oparta na polskiej poezji z jej kompozycjami.
“I to jest też fenomen, dlatego, że na scenie stoi piętnaścioro osób o tym samym nazwisku” podkreśla Mateusz Pospieszalski. “Tak że to jest czterech braci. Janek, Marcin, Karol i ja, czyli Mateusz. Stoi Lidia, żona Marcina. Stoją nasze dzieci. Synowie z żonami. Stoją nasze bratanice. I już powoli wchodzą nasze wnuki na scenę. Pojawia się Staś i Stefania.”
Eksperymenty z naturą i industrialem
Mateusz Pospieszalski, autor wielu płyt, ma za sobą autorskie projekty, które powstały w czasie pandemii odkrywając nowe przestrzenie dla muzyki. “W momencie, kiedy wszystko było pozamykane, nie można było grać, ja wpadłem na genialny pomysł, uważam. Po prostu skradałem się i wykradałem dźwięki przyrody, do nich się dostosowując saksofony” opowiada artysta.
Nasz Gość nagrał saksofon z pogłosem jezior Suwalszczyzny, z szumem morza w Sopocie, a później przeniósł się do browaru w Tęczynku, gdzie podkładem muzycznym były butelki, cysterny i maszyny. Z tych wyjątkowych nagrań powstała płyta “Tam i Sam”.
Pożegnanie z festiwalem
Grupa VooVoo zagra swój drugi koncert dzisiaj o godzinie 6.00PM. Na stoiskach festiwalu Taste of Polonia można także kupić zarówno płyty zespołu VooVoo, jak i solowe wydawnictwa Mateusza Pospieszalskiego.
Na czas polonijnego festiwalu Chicago na chwilę zatrzymało się w rytmie polskiej muzyki, w zapachu tradycyjnych potraw i w poczuciu wspólnoty. Taste of Polonia 2025 przechodzi do historii jako kolejne święto kultury, które łączy, inspiruje i przypomina, że polska dusza bije także po drugiej stronie oceanu.
Źródło: informacja własna
Foto: YouTube
Festiwal Taste of Polonia
Najpiękniejsze Polki są na Taste of Polonia! Poznaj Kasandrę Zawal i Oliwię Mikulską

Królowe piękna to nie tylko blask, korony i uśmiechy – to również odpowiedzialność, misja i możliwość realnego wpływu na życie innych. Przekonywały o tym w studiu Radia Deon dwie wyjątkowe kobiety: Oliwia Mikulska – Miss Polski 2025 oraz Kasandra Zawal – Miss Polski 2024. Te piękne dziewczyny można spotkać w Chicago podczas festiwalu Taste of Polonia.
Korona to nie tylko tytuł
Oliwia Mikulska z Żar, która wywalczyła koronę Miss Polski 29 czerwca tego roku, dopiero oswaja się ze zdobytym tytułem. Jest jednak przekonana, że korona może wiele zdziałać. Dla niej czas panowania dopiero się zaczyna, ale już wie, że bycie Miss to coś więcej niż wygrana – to szansa, by realizować projekty społeczne i inspirować innych.
Kasandra Zawal, dziennikarka pochodząca z Wielkopolski, która koronę nosiła przez rok, podkreśla, że dopiero dzięki temu doświadczeniu tak naprawdę zrozumiała jego wagę.
“Chyba sobie nie zdawałam sprawy z tego, jak wiele ten tytuł mi da, jak ogromną moc ma ta korona, którą nosiłam przez rok na swojej głowie. Nie zdawałam sobie sprawy do momentu, w którym zaczęłam bardzo intensywnie angażować się w projekty społeczne” mówi Miss Polski 2024.
Miss to ambasadorka wartości
Obie piękne dziewczyny również zgodnie podkreślają, że konkurs Miss Polski to nie tylko pokaz urody, ale także szkoła życia. Oliwia Mikulska, która studiuje finanse, zaznacza, że udział w wyborach tej najpiękniejszej pomaga poznać samą siebie i odkryć swoją wartość. Dlatego serdecznie poleca udział w konkursie Miss Polski każdej młodej dziewczynie.

Kasandra Zawal
Miss Polski w Chicago – wyjątkowa okazja
Powodem wizyty dwóch Miss Polski w Chicago jest współpraca Fundacji Kopernikowskiej z biurem tego konkursu. Już w przyszłym roku w Stanach Zjednoczonych odbędzie się finał Miss Polski USA. Te plany zapowiadała już w studiu Radia Deon Kasandra Zawal, która odwiedziła nas w maju.
To fantastyczna okazja dla dziewczyn, by przeżyć przygodę życia i rozwinąć się w wielu dziedzinach – zachęca mieszkanki Stanów Zjednoczonych Miss Polski 2024. Chętne kandydatki mogą zgłaszać się poprzez kontakt z Agatą Mikodą z Fundacji Kopernikowskiej.

Oliwia Mikulska i Kasandra Zawal
Gdzie spotkasz królowe piękna?
Oliwia i Kasandra są gośćmi Taste of Polonia Festival w Copernicus Center. Można się z nimi spotkać, porozmawiać, zrobić pamiątkowe zdjęcie i dowiedzieć się więcej o kulisach konkursu Miss Polski – do czego zachęcamy zwłaszcza młode i odważne dziewczyny.
Chcesz zostać Miss Polski? Skontaktuj się z Agatą Mikodą (Fundacja Kopernikowska) i weź udział w castingach do Miss Polski USA!
Źródło: informacja własna
-
Polonia Amerykańska4 tygodnie temu
XXXVIII Piesza Polonijna Pielgrzymka Maryjna do Merrillville – RELACJA NA ŻYWO
-
News USA5 dni temu
Administracja Trumpa grozi odcięciem funduszy za „ideologię gender” w szkołach
-
News Chicago7 dni temu
Molly Borowski z Chicago uciekała przed policją z prędkością 109 mil na godzinę
-
News USA7 dni temu
Sfingował własną śmierć, by uciec do kochanki. 45-latek z Wisconsin odsiedzi 89 dni
-
News USA6 dni temu
Strzelanina w Minneapolis: Dlaczego Robin Westman otworzył/a ogień do dzieci?
-
News Chicago2 tygodnie temu
Silne burze nad Chicago. Wiatr zerwał dach budynku wielorodzinnego w Mount Prospect
-
Ekspert Budzik Morning Show4 tygodnie temu
Home Care: Pracuj pomagając starszym krewnym lub sąsiadom – płaci stan Illinois
-
News USA3 tygodnie temu
Ikona Solidarności i wolności – Lech Wałęsa – spotka się z publicznością w USA i Kanadzie