Połącz się z nami

GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW

Janosik: polski czy słowacki bohater? Robert Bokuvka twierdzi, że należy do Słowaków

Opublikowano

dnia

Juraj Janosik urodził się w 1688 we wsi Terchova w północnej Słowacji, ale od czasu gdy stał się legendą, Polacy i Słowacy kłócą się o to, do którego narodu należy. Sławną postać wspominaliśmy w Radiu Deon Chicago ze Słowakiem, Robertem Bokuvką, ponieważ 16 listopada minęła 17 rocznica śmierci Marka Perepeczki, aktora, który w polskich sercach na zawsze pozostanie właśnie Janosikiem.

Juraj Janosik prawdopodobnie brał udział w powstaniu antyhabsburskim Franciszka Rakoczego, które wybuchło w 1703 na ziemiach węgierskich. W 1708 wrócił do rodzinnej wsi, aby zająć się gospodarstwem, ale wkrótce potem wstąpił do armii austriackiej.

Podczas służby został przydzielony do oddziału stacjonującego w zamku w Bytčy, gdzie więziono groźnych przestępców. Tam poznał niejakiego Tomáša Uhorčíka, który był harnasiem zbójników karpackich.

W październiku 1710 r. Jánošík pomógł mu uciec z więzienia, a w następnym miesiącu sam zdezerterował lub został wykupiony przez ojca z wojska i przystał do jego zbójeckiej bandy. Od tego momentu rozpoczęła się zbójecka działalność Jánošíka, która trwała do wiosny 1713.

Legenda o Janosiku jest żywa zarówno wśród Słowaków jak i Polaków, a spór o jego przynależność narodową wynika prawdopodobnie z tego, że działał w Tatrach, na terenie obu państw.

Robert Bokuvka mówi, że tak jak w Polsce, na Słowacji także powstało wiele filmów opowiadających historię dobrego zbójnika, który zabierał bogatym by dawać biednym.

Na Słowacji nie ma jednak przekazów o jego Marynie, więc najwyraźniej tylko w Polsce znalazł sobie żonę.

W jednym i drugim kraju są pomniki upamiętniające barwną postać harnasia. Na Słowacji, we wsi Terchova co roku odbywa się 3-dniowy festiwal poświęcony Janosikowi.

Poza licznymi występami można tu spotkać wielu “Janosików” w pięknych tradycyjnych strojach i z góralskimi ciupagami.

Na Słowacji wprawdzie obowiązującą walutą jest euro, ale Robert Bokuvka przyniósł do Studia Radia Deon prawdziwe słowackie dukaty z wizerunkiem Janosika.

Zimą 1713 r. Jánošík został i osadzony w kasztelu Vranovo we wsi Palúdzka koło Liptowskiego Mikułasza (słow. Liptovský Mikuláš), gdzie 16 i 17 marca tegoż roku odbył się jego proces.

Sąd ostatecznie skazał Jánošíka na karę śmierci przez powieszenie na haku za lewe żebro.

Osią oskarżenia było zabójstwo plebana z Demanicy, do którego Jánošík się nie przyznał, wskazując jako sprawcę swojego kompana.

Marek Perepeczko popularność jako aktor zyskał jako Aldek Piwko w stylizowanych na western Wilczych echach (1968) Aleksandra Ścibora-Rylskiego. W Panu Wołodyjowskim (1969) w reż. Jerzego Hoffmana zagrał postać Adama Nowowiejskiego.

Ale największą sympatię widzów zdobył dzięki roli tytułowego bohatera serialu Janosik (1973) w reżyserii Jerzego Passendorfera, gdzie ze względu na warunki fizyczne obsadzono go w roli harnasia – herszta zbójników.

Marek Perepeczko w latach 80. przebywał poza granicami Polski – wyjechał do Australii, gdzie prowadził amatorskie kluby literacko-teatralne i założył Tymczasowe Towarzystwo Miłośników Teatru im. Witkacego.

Przez ponad 15 lat nie występował na polskich scenach teatralnych, ani przed kamerami. Powrócił do kraju po zmianach politycznych w Polsce w 1989 roku.

W latach 1997–2003 był aktorem i dyrektorem Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie.

Pod koniec lat 90. powrócił do serialu – zagrał postać komendanta posterunku nadkomisarza Władysława Słoika w popularnym sitcomie pt. 13 posterunek w reżyserii Macieja Ślesickiego (1997–1998), a także w drugiej jego części z 2000 roku.

Zmarł nagle na zawał serca w swoim mieszkaniu w Częstochowie. Urna z prochami aktora została złożona 28 listopada 2005 roku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Źródło; informacja własna, wikipedia
Foto: YouTube

 

 

 

GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW

“Narodził się nam Zbawiciel”. Najpiękniejsze świąteczne życzenia składają Goście Radia Deon

Opublikowano

dnia

Autor:

W tę Świętą Noc, gdy Jezus ponownie przychodzi na świat, niech Jego obecność odnowi Waszą nadzieję i doda sił na każdy dzień. A piękno naszych polskich zwyczajów – choinka, sianko pod obrusem i puste miejsce dla wędrowca – wypełni dom ciepłem i otworzy serca. Najlepsze życzenia świąteczne składają; Robert Radkowski, Agata Paleczny, Oscar Grądziel, Robert Sobczak, Karolina Kuźma, Zenon Pałka i Katarzyna Niziołek.

Robert Radkowski – menedżer Polsko Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej na region Chicago, gdzie jest już obecna od prawie 15 lat i dynamicznie się rozwija. Nasza Unia oferuje swoim członkom korzystne pożyczki i wspiera polskie inicjatywy, wydarzenia i imprezy.

Agata Paleczny – aktorka, reżyserka teatralna, animatorka kultury, założycielka Warsztatów Teatralnych Little Stars. Co roku w grudniu organizuje Wielki Świąteczny Festiwal Rodzinny “Magiczne Święta” w Copernicus Center.

Oscar Grądziel – wicekonsul w Konsulacie Generalnym Rzeczpospolitej Polskiej w Chicago.

Robert Sobczak – Medicare Po Polsku – mówiący po polsku specjaliści w dziedzinie ubezpieczenia Medicare. W biurze w Chicago oferują darmową pomoc, konsultacje oraz porady przy wyborze odpowiedniego pakietu Medicare.

Karolina Kuźma – Home Care Powered by AUAF – agencja pośrednicząca w zatrudnieniu opiekunów dla osób starszych w ramach programu za który płaci stan Illinois. Home Care świadczy usługi także dla Polaków.

Zenon Pałka z Metropolitan Insurance Group Inc., która oferuje ubezpieczenia samochodu, domu, medyczne, dentystyczne, życiowe, grupowe i indywidualne oraz wiele innych. Metropolitan Insurance ma dwa biura: na południu, przy 7018 W Archer Ave, Chicago, IL 60638 oraz na północy przy 112 Higgins Rd, Park Ridge, IL 60068Park Ridge, Illinois.

Katarzyna Niziołek – sekretarz redakcji stacji radiowej Deon Chicago i nauczycielka języka polskiego w Polskiej Szkole im. 7 Eskadry Kościuszkowskiej przy Konsulacie Generalnym RP w Chicago.

 

 

 

Czytaj dalej

GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW

“Cicha noc, święta noc”: Nasi radiowi Goście składają słuchaczom specjalne życzenia

Opublikowano

dnia

Autor:

Niech narodziny Jezusa przyniosą w Waszych domach światło, które rozprasza ciemności i napełnią serce prawdziwym pokojem. Niech polskie tradycje wigilijne – biały opłatek, kolędy i wspólny stół – umocnią więzi i przypomną o tym, co w życiu najważniejsze. Życzenia dla słuchaczy Radia Deon Chicago składają: Michał Arciszewski, Kamila Sumelka, Paweł Zioło, Monika Galas, Bogdan Pliszka, Sylwia Skupińska, Sylwester Skóra i Katarzyna Romanowska.

Michał Arciszewski, Konsul z Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Chicago, Kierownik Referatu ds. Prawnych i Pomocy Konsularnej.

Kamila Sumelka, dyrektorka Fundacji Kopernikowskiej, organizującej m.in. coroczny, czterodniowy Festiwal Taste of Polonia, który od lat gromadzi dziesiątki tysięcy uczestników, zarówno Polonię, jak i mieszkańców Chicago ciekawych polskiej muzyki, kuchni i folkloru.

Paweł Zioło właściciel PT Duct Cleaning firmy zajmującej się profesjonalnym czyszczeniem systemów grzewczo – chłodzących, dezynfekcją oraz kompleksowym czyszczeniem pieców. PT Duct Cleaning mieści się przy 2381 N De Cook Ct. Park Ridge, IL 60068

Monika Galas ekspert do spraw pożyczek Polsko Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej, obecnej w Chicago od prawie 16 lat i rozwijającej się niezwykle dynamicznie. Nasza Unia oferuje swoim członkom korzystne pożyczki i wspiera polskie inicjatywy, wydarzenia i imprezy.

Bogdan Pliszka, doktor nauk o polityce, adiunkt w Katedrze Stosowanych Nauk Społecznych, Politechniki Śląskiej. Członek Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego. Zajmuje się badaniami nad terroryzmem, politycznym islamem i geopolityką.

Sylwia Skupińska, adwokat prowadząca kancelarię przy 1025 West Wise Road w Schaumburgu, świadczącą usługi z zakresu porad w sprawach rodzinnych, spadkowych, emerytur i wielu innych. W kancelarii możliwe jest również przeprowadzenie sprawy sądowej w Polsce dzięki połączeniu online.

Sylwester Skóra – dziennikarz radiowy, były kandydat do sejmu RP, działacz polonijny oraz wiceprezes firmy General Pulaski, Inc. – producenta organicznej wódki najwyższej jakości – Two Flags One Spirit.

Katarzyna Romanowska, prezes Fundacji You Can Be My Angel, działającej już od 13 lat organizacji non-profit, której celem jest pomoc rodzinom dzieci chorych na raka. YCBMA co roku organizuje Charytatywne Mikołajki, Bal Serduszkowy oraz Świętojańskie Wianki.

Czytaj dalej

GOŚCIE BUDZIK MORNING SHOW

„Wyjść z okopów”: O. Marek Janowski o prawdziwym sensie Bożego Narodzenia

Opublikowano

dnia

Autor:

Święta Bożego Narodzenia pozostają jednym z najbardziej wyjątkowych momentów w roku – czasem, na który wielu z nas przygotowuje się miesiącami. Towarzyszą im tradycje głęboko zakorzenione w polskiej kulturze: dzielenie się opłatkiem, sianko pod obrusem, puste miejsce przy stole, wspólne kolędowanie. Choć wszystkie te zwyczaje niosą symboliczne znaczenie, ich sens nie wyczerpuje się w obrzędowości. O duchowym wymiarze Bożego Narodzenia i o tym, co wnosi ono w nasze życie – szczególnie w serca Polonii żyjącej z dala od Ojczyzny – opowiada Ojciec Marek Janowski, superior Jezuitów w Chicago.

Dwa poziomy przeżywania Świąt: sentyment i duchowość

Jak podkreśla o. Marek Janowski, Boże Narodzenie zawsze rozgrywa się na dwóch uzupełniających się płaszczyznach. Pierwsza to wymiar emocjonalny – głęboko ludzki, potrzebny i naturalny.

“My potrzebujemy Dzieciątka, my potrzebujemy dobrych, fajnych, spokojnych kolęd, żeby tak się uspokoić też wewnętrznie. Tym bardziej, że teraz przecież jesteśmy w natłoku różnego rodzaju stresujących zajęć i bieganiny i zakupów i to nas naprawdę strasznie męczy” zaznacza nasz Gość.

“Więc ten taki wymiar sentymentalny, on jest potrzebny i on jest, powiedziałbym nawet, konieczny”.

W świecie pełnym pośpiechu, stresu i zmęczenia całe to ciepło i sentymentalizm Bożego Narodzenia po prostu nas rozbraja – mówi Jezuita. To w tym czasie odzywa się w nas „ukryte dziecko” – wrażliwe, przestraszone, czasem poranione, ale wciąż zdolne do czułości i zachwytu.

Drugi poziom to oczywiście wymiar głęboko duchowy, bardziej istotny; “To jest Jezus Chrystus, który przychodzi, żeby dla nas wykonać bardzo konkretną robotę, mówiąc kolokwialnie. Przychodzi, żeby nas zbawić, żeby dać nam sens życia, żeby nas otworzyć bardziej na Pana Boga” tłumaczy o. Marek Janowski.

Podobnie zestawienie radości Bożego Narodzenia ze wspomnieniem św. Szczepana – męczennika, obchodzone już w drugi dzień Świąt – ma znaczenie. Kościół w ten sposób mówi nam: możesz się wzruszyć, ale nie zatrzymuj się na emocjach. Idź głębiej  – tłumaczy superior Jezuitów w Chicago.

“I myślę, że te dwa poziomy jakoś trzeba mądrze tutaj połączyć: ten wymiar sentymentalny, kolęd, odpoczynku z tym takim duchowym, gdzie widzimy bardzo realnie, że Bóg w Chrystusie staje się człowiekiem dla nas” mówi o. Marek Janowski SJ.

Miłość, nadzieja i przebaczenie

Miłość, nadzieja i przebaczenia to wartości harmonijnie splatające się w świątecznym doświadczeniu. Droga Maryi i Józefa, narodziny Dzieciątka, symbol nowego życia – wszystko to niesie ogromny ładunek nadziei. Przebaczenie – jak podkreśla Jezuita – bywa najtrudniejsze i jednocześnie najbardziej potrzebne.

Wielu ludzi zwierza się kapłanom, że nie lubi Świąt. ‘Za tymi mocnymi uczuciami resentymentu do Świąt Bożego Narodzenia kryje się jakaś bolesna historia tych osób – nieprzebaczenia, zranienia, które w sobie noszą. I Święta Bożego Narodzenia nas jakby jeszcze bardziej eksponują te zranienia w nas i to nieprzebaczenie w nas” zauważa nasz Gość.

Wyjście z okopów – świąteczny cud pojednania

O. Marek Janowski przywołuje niezwykłą historię z Bożego Narodzenia 1914 roku, kiedy na froncie I wojny światowej żołnierze angielscy i niemieccy przerwali walkę w okolicy miasta Ypres, wyszli z okopów, dzielili się podarunkami, śpiewali kolędy i… grali w piłkę.

Scena z filmu Joyeux Noel (2005) opowiadającym o faktycznej historii z I Wojny Światowej

“Te okopy są symbolem naszego takiego zabarykadowania się w tym swojej takiej niechęci przebaczenia, takich urazów wobec ludzi, które możemy nosić. I to wyjście z okopów jest niezwykle wyzwalające” podkreśla superior Jezuitów w Chicago.

Nasz Gość zachęca: nawet jeśli trudno wypowiedzieć słowo „przepraszam”, można zacząć od prostego SMS-a wysłanego w Wigilię, napisać: „Wesołych Świąt, przepraszam”.

Święta emigrantów – tęsknota i puste miejsce przy stole

Święta Polonii są naznaczone dodatkowym bagażem emocjonalnym; tęsknotą za domem, za tradycją, za rodziną w Polsce lub za tymi, którzy odeszli. Dlatego tak poruszającym symbolem jest puste miejsce przy stole. Zostawić je świadomie to akt otwartości serca – gotowość na przyjęcie kogoś niespodziewanego, kogoś, kto zapuka w Wigilię.

To także symbol naszego pragnienia spotkania, wspólnoty, uzdrowienia relacji.

Najbardziej relacyjne święta w roku

Jak podsumowuje o. Marek Janowski SJ:

“Święta Bożego Narodzenia to są najbardziej relacyjne święta w roku. I myślę, że jeśli nasze relacje nie działają dobrze, to my nie będziemy lubić tych świąt. My ich nie przeżyjemy dobrze. Ale jednocześnie jest to jakby zaproszenie bardzo mocne, myślę, od Pana Jezusa do tego, by te relacje nasze układać, uzdrawiać, wyjść z okopów, wyjść gdzieś z tego swojego zamknięcia w kierunku drugiej osoby”.

Taką sytuację pojednania pokazuje np. dobrze nam znana scena z filmu “Sami Swoi”, gdy Pawlak i Kargul po latach konfliktu stają przy płocie, by wyciągnąć do siebie rękę. Takie przełamanie się jest bardzo trudne, ale uwalnia – zaznacza nasz Gość.

Życzenie na Święta: Pojednanie i odwaga by kochać

Na zakończenie o. Marek Janowski życzy wszystkim by doświadczyli uzdrawiającej mocy pojednania.

W świecie pełnym pośpiechu i materializmu najważniejsze pozostaje dobro wynikające z obecności drugiego człowieka, zatrzymania i otwarcia serca. To w tym miejscu zaczyna się prawdziwe Boże Narodzenie.

Źródło: informacja własna
Foto: YouTube, istock/Studio-Annika/
Czytaj dalej
Reklama

Popularne

Kalendarz

grudzień 2022
P W Ś C P S N
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031  

Nasz profil na fb

Popularne w tym miesiącu