W piątek Sąd Najwyższy uchylił podjętą 40 lat wcześniej decyzję, która dała niewybieranym agencjom federalnym znaczną władzę w zakresie interpretacji prawa federalnego. Piątkowe orzeczenie przywróciło je sądom, co ma poważne konsekwencje dla kwestii wolności religijnej, jak tłumaczy Ojciec Paweł Kosiński SJ.

Sąd Najwyższy w swoim piątkowym orzeczeniu w sprawie Loper Bright Enterprises przeciwko Raimondo uchylił orzeczenie z 1984 r. w sprawie Chevron przeciwko Radzie Obrony Zasobów Narodowych., Uznawało ono, że sądy są generalnie zobowiązane do podporzadkowania się agencjom federalnym w interpretacji prawa federalnego, tworząc zasadę znaną doktryna Chevron.

Sprawa Loper kwestionuje przepisy federalne mające zastosowanie w branży połowu ryb.

W zgodnej opinii sędzia Clarence Thomas stwierdził, że doktryna Chevron stanowi „fundamentalne zakłócenie naszego podziału władzy”, które „niewłaściwie [pozbawiło] sądy władzy sądowniczej, jednocześnie zwiększając władzę agencji wykonawczych”.

Doktryna Chevron ma poważne implikacje dla kwestii wolności religijnej.

Według Philipa Hamburgera, profesora prawa konstytucyjnego w Columbia Law School, decyzja ta jest „wybitnym dniem wolności w Stanach Zjednoczonych”. „Władza administracyjna jest skierowana przeciwko tradycyjnym katolikom, protestantom, Żydom i innym osobom wyznającym odziedziczoną wiarę” – stwierdził Hamburger.

Sprawa Loper spotkała się z poparciem katolickich powodów: Małe Siostry Ubogich (Little Sisters of the Poor) złożyły w tej sprawie opinię amicus, wyznaczając granicę między federalnymi przepisami skierowanymi przeciwko rybakom a ich własnymi problemami prawnymi związanymi z doktryną Chevron, o czym informowaliśmy 17 stycznia.

Zakonnice zauważyły, że spędziły wiele lat, odpierając próby zmuszania ich do przestrzegania nakazów antykoncepcji ogłoszonych przez rząd. Siostrom po raz pierwszy nakazano zapewnienie swoim pracownikom środków antykoncepcyjnych w 2011 r. w ramach interpretacji federalnej ustawy o niedrogiej opiece zdrowotnej przyjętej przez Departament Zdrowia i Opieki Społecznej.

Piątkowa decyzja wpłynie na niektóre nowe przepisy federalne, zwłaszcza to, które przekształciło ustawę o ochronie kobiet w ciąży w miejscu pracy w nakaz federalny, zmuszając np. organizacje katolickie do ​​wspierania aborcji pracownic.

Źródło: cna
Foto: YouTube, iswtock/ searagen/

W poniedziałek Sąd Najwyższy po raz pierwszy w swojej historii orzekł, że byli prezydenci mają szerszy immunitet w sprawach karnych. Decyzja ta ma krótkoterminowy skutek – proces karny Donalda Trumpa dotyczący próby unieważnienia wyborów prezydenckich w 2020 r. nie rozpocznie się przed wyborami w listopadzie. Jej długoterminowy skutek to fakt, że umieszcza prezydentów w innym systemie wymiaru sprawiedliwości niż pozostałych obywateli USA.

Historycznym orzeczeniem 6 do 3 konserwatywna większość sądu, w tym trzech sędziów powołanych przez Donalda Trumpa, stwierdziła, że niektóre działania ściśle związane z jego konstytucyjnymi obowiązkami jako prezydenta są niedostępne dla prokuratorów. Sąd poinstruował sąd niższej instancji, aby sprawdził, które z jego działań kwalifikują się do immunitetu, a które nie.

Decyzja podkreśliła fakt, że ​​znaczącą rolę w listopadowych wyborach prezydenckich powierzono sędziom.

Wcześniej sędziowie Sądu Najwyższego odrzucili próby wykluczenia Donalda Trumpa z głosowania ze względu na jego działania po wyborach w 2020 roku, o czym informowaliśmy 5 marca.

Wydając w poniedziałek orzeczenie w sprawie immunitetu, Sąd Najwyższy spełnił życzenie Trumpa, gwarantując, że jego proces karny dotyczący próby unieważnienia wyborów prezydenckich w 2020 r. nie rozpocznie się przed wyborami prezydenckimi w listopadzie. Przyznał także ogólnie prezydentom ostateczny „całkowity immunitet” od ścigania za podstawowe działania urzędowe.

W związku z poniedziałkową decyzją Sądu Najwyższego USA, zarzuty związane z dążeniem Donalda Trumpa do unieważnienia wyników wyborów w 2020 r. nie zostaną odrzucone, ale niektóre działania ściśle związane z jego podstawowymi obowiązkami jako prezydenta będą w tej sprawie niedostępne dla biura specjalnego prokuratora.

Adwokaci Trumpa niemal natychmiast wystosowali pismo do sędziego przewodniczącego prowadzącego jego sprawę o tzw. „ciche płatności” – chcą, aby odłożył on wydanie wyroku i uchylił decyzje z 30 maja, w związku z orzeczeniem Sądu Najwyższego o immunitecie byłego prezydenta.

30 maja Trump został uznany winnym wszystkich 34 postawionych mu w tej sprawie zarzutów, o czym informowaliśmy tutaj. Wyrok miał zostać ogłoszony 11 lipca.

Prawnicy oświadczyli, że chcą poinformować sędziego stanu Nowy Jork, Juana Merchana, o znaczeniu decyzji Sądu Najwyższego o immunitecie. Według nich ​​prokurator okręgowy na Manhattanie nie powinien był być w stanie przedstawiać na rozprawie dowodów dotyczących oficjalnych działań Trumpa jako prezydenta.

Wiele działań objętych dowodami w ramach tego procesu miało miejsce przed objęciem urzędu przez Trumpa w 2017 r. Natomiast wydarzenia, które miały miejsce po objęciu przez niego urzędu dotyczyły czeków, które podpisywał ze swojego konta osobistego, gdy był prezydentem, oraz sporządzonej dokumentacji biznesowej.

W poniedziałek wieczorem, Prezydent Joe Biden nazwał decyzję Sądu Najwyższego „straszną krzywdą wyrządzoną ludziom tego narodu”.

„Ten naród powstał na zasadzie, że w Ameryce nie ma królów. Każdy, każdy z nas jest równy wobec prawa. Nikt, nikt nie jest ponad prawem, nawet prezydent Stanów Zjednoczonych” – powiedział Biden, podkreślając, że nie zgadza się z decyzją Sądu Najwyższego.

Biden stwierdził także, że decyzja opóźni rozpoczęcie procesu przed wyborami, co, jego zdaniem, uniemożliwi wyborcom rozstrzygnięcie słuszności zarzutów postawionych jego przeciwnikowi.

„Amerykanie zasługują na odpowiedź w sądzie przed nadchodzącymi wyborami” – powiedział prezydent. „Opinia publiczna ma prawo poznać odpowiedź na temat tego, co wydarzyło się 6 stycznia, zanim zostanie poproszona o ponowne głosowanie w tym roku”.

Po tych uwagach Donald Trump napisał na swoim portalu społecznościowym Truth Social, że Biden chciał „odwrócić uwagę od swoich okropnych wyników w kampanii”.

Źródło: AP, cnn, nbc
Foto: YouTube

Boeing ogłosił plany przejęcia swojego kluczowego dostawcy, Spirit AeroSystems, co według niego poprawi jakość i bezpieczeństwo samolotów w obliczu zwiększonej kontroli ze strony Kongresu, linii lotniczych i Departamentu Sprawiedliwości. Transakcja będzie go kosztowała 4,7 miliarda dolarów.

Zakup Spirit AeroSystems odwróci długoterminową strategię Boeinga polegającą na zlecaniu kluczowych prac dotyczących samolotów pasażerskich firmom zewnętrznym. Takie podejście spotkało się z krytyką, ponieważ problemy w firmie Spirit zakłóciły produkcję i dostawy popularnych odrzutowców Boeinga, w tym 737 i 787.

Obawy o bezpieczeństwo osiągnęły punkt kulminacyjny 5 stycznia po wypadnięciu bocznego panelu samolotu Alaska Airlines 737 Max 9 na wysokości 16 tys. stóp nad Oregonem, o którym informowaliśmy tutaj. Wkrótce potem Federalna Administracja Lotnicza ogłosiła zwiększony nadzór nad Boeingiem i Spirit, producentem kadłuba samolotu.

Choć nikt nie odniósł poważnych obrażeń w wyniku styczniowego incydentu, to przeraził on pasażerów i podniósł alarm dotyczący bezpieczeństwa samolotów.

Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych naciska także na Boeinga, aby przyznał się do odpowiedzialności w związku z dwiema śmiertelnymi katastrofami lotniczymi z udziałem odrzutowców 737 Max, które miały miejsce ponad 5 lat temu.

Departament Sprawiedliwości stwierdził w majowym pozwie sądowym, że Boeing naruszył warunki ugody z 2021 r., która pozwoliła firmie uniknąć ścigania za działania, które doprowadziły do ​​katastrof w Etiopii i Indonezji, w których zginęło łącznie 346 osób.

Za wypadki obwinia się wadliwy czujnik w systemie kontroli lotu, a dochodzenie jest odrębne od śledztwa w sprawie styczniowego incydentu w samolocie Alaska Airlines, w którą zaangażowany był Spirit.

Boeing wydzielił Spirit z siedzibą w Wichita w stanie Kansas i niepowiązaną ze Spirit Airlines w 2005 roku. W ostatnich latach nasiliły się jednak problemy z jakością, m.in. panele kadłuba nie pasowały do ​​siebie wystarczająco dokładnie a otwory zostały nieprawidłowo wywiercone.

Spirit usunął swojego dyrektora generalnego w październiku i zastąpił go Patrickiem Shanahanem, byłym dyrektorem Boeinga, który pełnił funkcję pełniącego obowiązki sekretarza obrony w administracji Donalda Trumpa.

W maju firma Spirit poinformowała, że ​​zwalnia około 450 pracowników w zakładzie w Wichita z powodu spowolnienia produkcji, który nastąpił od styczniowego incydentu. Całkowita liczba pracowników wynosiła nieco ponad 13 000 osób.

Źródło: AP
Foto: YouTube, wikimedia/Jetstar Airways